Her toplumun mitolojisi o toplumun kültürel ve zihinsel yapısına ayna tutar.
Batılı ülkelerin çeşitli sanat kolları ile bize tanıtmış olduğu Zeus’u, Afrodit’i çok iyi biliriz ama Türk mitosları ve Anadolu efsaneleri pek bilinmez. Biz de her ayın ikinci haftası yayımlayacağımız [Çocuklar İçin Türk Mitosları, Anadolu Efsaneleri] dizisi ile çocuklarımızı unutulmaya yüz tutmuş bu öykülerle buluşturmak istiyoruz.
Yunanca kökenli bir kelime olan mitos (mythos) söz, öykü anlamına gelir. İlk insanlar mitoslar anlatarak evreni, tabiat olaylarını ve yaşamla ilgili sırrını çözemedikleri durumları açıklamaya çalışmışlar.
Mitoslar, tüm efsanelerin, destanların, masalların, hatta bugün okuduğumuz edebi türlerin de kökenlerini oluşturur. Bilinçaltı üzerine çalışan bilim insanları, mitosların vrensel geçerliliğe sahip yaşam kalıpları olduğunu ve her insan için anlamlı mesajlar taşıdığını söyler.
Bu ay, Dünya Dağı’na çıkacağız, kimbilir belki de Ülgen’in bir sırrına ortak olacağız.
***
12 – Dünya Dağı
Derler ki dünyanın da var bir göbek deliği
Tıpkı senin benim olduğu gibi.
Ama onunki bir başka, kimse bilmez yerini.
Hemen üstünde vardır heybetli bir dağ.
Dünya dağı derler adına.
Bu dağ dünyanın göbeğine oturmadan uzun zaman evvel
Dünyanın göğüymüş meğer.
Altında yuvarlak kubbesiyle üstünde ayı ve güneşiyle…
Hem de demirden değil, altından yapılma koskocaman bir dağ!
Sonra ne olduysa bu dağdan yapılma gökyüzü
Yavaş yavaş inmiş aşağıya.
Gölge yapmış dünyaya.
Gökyüzünün kenarları dünyanın kenarlarına değmez,
Çünkü dağın tabanından geniştir dünya.
İşte bu dağ Tanrı Ülgen’in meşhur altın dağı.
Kimbilir,
Belki tanrı da olsa, hatta altından dağı da olsa,
Sıkılmıştır göklerin zirvesinde tekbaşına.
***
1 – Evrenin Oluşumu
2- İnsanın Yaradılışı ve Erlik’in Doğuşu
3 – Yaşam Tanrıçası – Umay Ana
4 – Dünya Tufanı, İkinci Yaratılış ve Ak Yayık
5 – Ece ile Doğanay
6 – Öküzün İki Boynuzu Arasında Bir Dünya
7 – Üç Güneş
8 – İyeler
9 – Rüzgar iyesi: Yel Baba
10 – Orman iyeleri
11 – Su iyesi
.
.
Yazan: Dilge Güney
Resimleyen: Berna Erözkan Akan
