By 
Haber: Canan COŞKUN
*
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile oğlu Bilal Erdoğan arasında geçtiği öne sürülen “sıfırlama tapesi”ne konu olan Üsküdar Burhaniye Mahallesi’ndeki Şehrizar Konakları’yla ilgili yeni bir imar planı hazırlandı.
39 villanın yapı ruhsatı Mart 2022’de Danıştay tarafından iptal edilmişti. Bunun üzerine Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı hazırladığı yeni planı bugün askıya çıkardı.
Villaların teknik şartlarıyla ilgili bir değişiklik önerilmeyen planda, villaların cephe kaplamasının Boğaziçi’ne uygun doğal malzemeden yapılacağı aktarıldı.
Ne olmuştu?
Şehrizar Konakları’nın inşa edildiği alan, hem Küçük ve Büyük Çamlıca kentsel ve doğal sit alanında hem de Boğaziçi silüeti alanında bulunuyordu. Kamuoyu, Şehrizar Konakları’ndan Erdoğan ve oğlu Bilal Erdoğan arasında geçen telefon konuşmasıyla haberdar olmuştu.
İkili arasında geçtiği öne sürülen konuşmada Erdoğan, 17-25 Aralık yolsuzluk soruşturmaları açığa çıkınca oğlu Bilal Erdoğan’a “evdeki paraları sıfırlaması” için talimat veriyordu. Bunu yapmakta zorlanan oğul Erdoğan, babasına damat Berat Albayrak’ın “Şehrizar önerisi”ni aktarıyordu. Buna göre, Albayrak, paranın 25 milyon dolarlık kısmının Çalık Holding Yönetim Kurulu üyesi Ahmet Çalık’a verilmesini, üstüyle de Şehrizar Konakları’ndan daire almayı öneriyordu.
Kamuoyu, boğaza nazır bu konaklardan yolsuzluk soruşturmaları kapsamında kaydedilen telefon konuşmaları aracılığıyla haberdar olsa da inşaat hazırlığı yıllar önce başladı. Söz konusu alanda yapı yüksekliği için 6,5 metre sınırı bulunurken İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) tarafından 2008 yılında onaylanan imar planında yükseklik 9,5 metreye çıkarılmıştı. TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi de bu planın ve yapı ruhsatının iptali için dava açmıştı.
İstanbul 8’inci İdare Mahkemesi 17 Eylül 2009’da yürütmeyi durdurma kararı verince İBB bu kez de binaların taban alanı kat sayısının indirilip yüksekliğin aynı bırakıldığı başka bir planı onaylamıştı. Üsküdar Belediyesi de bu plana dayanarak 23 Temmuz 2010 tarihinde 39 yapıya ruhsat vermişti.
Devlete gelir getiriyormuş
Mimarlar Odası, ilçe belediyesinin verdiği yapı ruhsatlarının da iptal edilmesi için dava açmıştı. Dava kapsamında hazırlanan bilirkişi raporuna göre, 39 villa için verilen yapı ruhsatı, planlama tekniklerine, şehircilik ilkelerine, üst ölçekli plan kararlarına ve kamu yararına uygun değildi.
Davalı Emlak Konut GYO, savunma dilekçesinde “söz konusu arazinin devlete gelir getirmesi amacıyla değerlendirildiğini” öne sürmüştü. İstanbul 4’üncü İdare Mahkemesi de Ocak 2012’de söz konusu raporu hükme esas almış ve villaların ruhsatını iptal etmişti. Kararda, villaların Boğaziçi siluetini etkilediği aktarılmıştı.
Satış devam etti
Bu karara rağmen Toplu Konut İdaresi (TOKİ) iştiraki Emlak Konut GYO ve Çalık Holding iştiraki GAP İnşaat tarafından yapılan Şehrizar Konakları’nın satışına devam edildi.
Mahkemenin kararı doğrultusunda inşaatın durdurularak mühürlenmesi gerekiyordu ama İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü bu karara uymadı. Bakanlığın mahkemeye gönderdiği işleme konulmama yazısında “Taşınmaz üzerinde sürdürülen çalışmanın TOKİ ile özel inşaat firması arasında gelir paylaşımı modeliyle gerçekleştirilen bir proje olduğu ve proje sonunda elde edilecek kaynağın kamuya aktarılmasının söz konusu olduğu” belirtiliyordu.
Mahkeme Ocak 2012’de yapı ruhsatını iptal edince davalılar Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, İBB, Üsküdar Belediyesi ve Emlak Konut GYO karara itiraz etti. Tetkik hakimi Sedef Polat Türkdoğan, söz konusu kararın iptal edilmesi yönünde görüş bildirmiş, bunun üzerine Danıştay 6’ncı Dairesi de Mayıs 2013’te aynı yönde bir karara imza atmıştı.
Hakim Türkdoğan, söz konusu tartışmalı kararından sonra Sinan Aygün’e ait Ankara’daki Togo İkiz Kuleleri’nin “yapı ruhsatının iptal edilmesi ve inşaatın mühürlenmesi” ve İstanbul Gaziosmanpaşa’daki riskli alan ilanı davalarında verdiği aleyhte görüşlerle kamuoyunun karşısına çıkmıştı.
İnşaat ruhsatının iptali yönündeki kararın bozulması üzerine dosya Şubat 2014’te yerel mahkemeye gönderilmişti. İstanbul 4’üncü İdare Mahkemesi de ruhsatın iptal edilmesi kararında direnmişti. Davalılar, bu karara da itiraz edince dosya bu defa da Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na taşınmıştı. Kurul, Nisan 2016’da mahkemenin iptal kararını onayarak, davalıların itirazını reddetmişti. Davalılar bu defa da kurula kararın düzeltilmesi talebinde bulunmuş, kurul bu talebi de reddetmişti.
Cephe kaplaması değişikliği
Danıştay 6’ncı Dairesi de Mart 2022’de Şehrizar Konakları’nın yapı ruhsatının iptal edilmesi kararını onamıştı. Bunun üzerine Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı harekete geçerek söz konusu alanla ilgili yeni imar planı hazırladı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İstanbul Müdürlüğü’nün internet sitesinde bugün askıya çıkarılan planın açıklama raporuna göre, yeni planda herhangi bir değişiklik bulunmuyor.
Şehrizar Konakları’nın bulunduğu alanla ilgili 2010 ve 2012 yıllarında hazırlanan imar planlarında yapı yüksekliği 9,5 metre; yani üç kat olarak belirlenmişti. Yapının bir de bodrum katı bulunuyordu. Yeni imar planında bu şartlar varlığını korudu.
Geçmişteki planlara ek olarak, yeni planda bina cephe kaplamalarının Boğaziçi alanına uygun doğal malzemeden yapılacağı, erişebilirliği ve binalar arası ilişkiyi güçlendirecek tesviyelerin mimari proje ile belirleneceği belirtildi.
İnşası tamamlanmış villalar
Planın açıklama raporunda söz konusu alanı gösteren fotoğraflar da yer alıyor. Fotoğrafların açıklamasında “planlama alanı” olduğu yazıyor, ancak görsellerde inşası tamamlanmış villalar ve yaşamın başladığı bir konut alanı görünüyor.
Rapora göre, planlama alanı doğal ve kentsel sit alanı olduğu için 13 Kasım 2020’de Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü tarafından sit derecesi düşürülmüş. Rapordaki görsellere göre, villaların bulunduğu parseller “sürdürülebilir koruma ve kontrollü kullanım alanı” olarak tescil edilmiş. Bu değişiklikle, söz konusu parsellerde turizm faaliyetlerine ve konut inşasına izin verilmiş oldu.
Comments