Dünyanın iki farklı yerinde iki yol hikayesi. Oğlan çocuğu, yanında annesi. Kız çocuğu, yanında babası. Biri lunapark, diğeri savaşın olmadığı bir yer için evlerinden çıkıyor. İkisi de sevdiği bir şeyi bırakıyor arkasında. Kız çocuğu fanusta balığını, oğlan çocuğu birlikte uyuduğu oyuncak ayısını. Şehir farklı, koşullar farklı ama anne ve baba benzer cümleler kuruyor çocuklarına: “Oraya basma!”
Biri tel örgülerle çevrili mayınlı bir alan, diğeri hayvan dışkısı. “Dikkat et!” Biri hafriyat alanı, diğeri yıkılmış evler, yollar. “Acele etme!”. Biri akan trafik, diğeri savaş tankı.
Yanına aldıkları ile değil geride bıraktıkları ile yürüyorlar. Anne ve baba benzer cümleler kurmaya devam ediyor: “Burası yabancılarla dolu.”
Yollarının kesiştiği yer ise bir dönme dolap; birinin mutlaka diğerinin yerini alacağı yer.
Görece barış ortamının kırılganlığı
Doğan Yayınları’ından çıkan, Tülin Kozikoğlu’nun yazdığı resimlemelerini Hüseyin Sönmezay’ın yaptığı Dönme Dolap kitabı, savaş-barış, çocuk-yetişkin ikilikleri üzerinden her birinin diğerine dönüşme potansiyeline vurgu yapıyor. Görece barış koşullarında yaşayan annenin baba ile benzer uyarıları, yaşadıkları ‘barış’ ortamının ne kadar kırılgan olduğunu gösteriyor. Bu görece ‘barış’ dünya ve doğayla barışık olmayan bir varoluşun işaretlerini taşıyor. Yabancı korkusu, dış dünyanın tehdit dolu potansiyeli… Çocuk – yetişkin ilişkisinde bu kodlar, anne baba aracılığı ile çocuklara aktarılıyor. Her birinin diğerine dönüşme mekanizması yavaş yavaş işliyor.
Dönme dolap kitabında görseller ikilikleri görünür kılıyor, detaylar üzerinden sözcük ihtiyacını minimuma indiriyor. Titizlikle seçilmiş kısa cümleler görsellere rehberlik ediyor. Kız çocuğunun geride bıraktığı küçük balık sayfalarda büyüyerek ona eşlik ediyor. Balığın neyi simgelediği okurun yorumuna bırakılırken, çizerin renk tercihi ve balığın kattığı hareket canlılık veriyor sayfalara.
Dönme Dolap kitabı Türkiye ve Suriye’de deprem felaketinin yaşandığı şu günlerde bulunduğumuzun yerin kalıcı olmadığını ve en üsttekinin en alta inmesinin an meselesi olduğunu hatırlatıyor:
‘Ve dönme dolap döndü döndü döndü.. ve döndü
ta ki her biri kendini ötekinin yerinde kendini bulan dek
işte o zaman herkes aynı Dönme Dolap’ta olduğunu anladı.’
Tülin Kozikoğlu
Boğaziçi Üniversitesi, Psikoloji Bölümü’nü 1990’da bitirdi. Ardından ABD’deki Duquesne Üniversitesi‘nin İşletme Bölümü’nde yüksek lisans yaptı. 2007 yılında TRT‘nin çocuklar için radyo oyunu yarışmasında ikincilik elde etmesiyle çocuklarla ilgili işler üretmeye odaklandı. 2010’da ilk kitapları Lili ve Yedi Çocuğu adlı yedi kitaptan oluşan seri İletişim Yayınları tarafından yayımlandı. Serideki “Hayvanları Çooook Seviyorum!” isimli kitap, 2010’da En İyi Resimli Çocuk Kitabı Jüri Özel Ödülü’ne layık görüldü. Pittsburgh Üniversitesi’nden “Çocuklara Yazı Nasıl Öğretilir?” konulu 140 saatlik eğitim aldı. 2011 yılından bu yana ilköğretim seviyesindeki çocuklarla “Keyifle Okuyorum- Özenle Yazıyorum” adı altında yaratıcı yazma atölyeleri düzenlemektedir.
