By 
Batman’da ekolojik köy kurmak için hazırlıklar başladı. Kendine yeten evlerden oluşacak köy için kurulan kooperatifte şimdilik sekiz aile faaliyette. Eko-köyün gelecekteki sakinlerinden, girişimin sözcüsü Miraz Rusipî’yle konuştuk.
Batman’da “Akışı Tersine Döndürme” buluşmalarının ikincisi geçen hafta yapıldı. Eko-köy fikrinin oluşum aşamasında, dünyadaki ekoköy deneyimlerinin paylaşıldığı toplantının ismi, ekolojik yaşamın temeliyle ilgili ipucu da veriyor. Miraz Rusipî, “neden akışı tersine döndürmek?” sorusuna “Çünkü Batman Ortadoğu’nun en kirli kentlerinden biri” diye cevap veriyor.
Miraz Rusipî oğluyla
“Birincisi şehrin içinde 1955 yılından beri faal olan ve yıllık bir milyon ton petrol işlenen, günlük olarak yüz yirmi ton yakıt yakılan bir petrol rafinerisi var. İkincisi Batman çukur bir alana kurulduğu için kente hakim rüzgarlar sürekli toz bulutlarını taşımakta. Bir de bölgede her şehirde rastlanan çöp sorunu var. Tüm bunları düşününce Batman civarında eko-köy kurmak, çölü yeşertmeye çalışanlarla benzer bir çabaya girmek anlamına geliyor.”
“Yaşam alanlarımızı inşa etme görevini müteahhitlere bırakmayacağız”
Buluşmalarda dünyadaki eko- köy modelleri hakkındaki sunumların yanı sıra belli başlı eko-köy modellerinden bahsedilmiş. “Aslında ekolojik köy kurulumu çok zor bir olay değil. Her yıl sadece Batman ve Diyarbakır’da beş binin üzerinde hane inşa ediliyor. Biz sadece on- on beş ev inşa etmeyi düşünüyoruz. Müteahhitler psikolojik üstünlüğü ele geçirmişler, on- on beş yıl bankaya borçlanıp müteahitten ev satın almak bu psikolojik üstünlük hali yüzünden insanların kolayına geliyor. Yaşam alanlarımızı inşaa etme görevini müteahhitlere ve TOKİ mühendislerine bıraktığımızda kaderimiz üzerindeki kontrolümüzü de kaybetmiş oluyor, planlamasından yapımına her şeyiyle ihtiyaçlarımıza göre yapılacak bir yerleşim yerini inşaa etmekte ürküyoruz“
“HES’lere karşı olduğumuz için elektrik sarfiyatını azaltmalıyız”
İlk toplantıda sekiz aile eko- köy kurma kararı alınca ikinci toplantıda işin pratik kısmını planlamaya geçilmiş. Evlerin yapı malzemesinde yerel ve ekolojik ürünlerin kullanılmasına, yanısıra ısıtma, soğutma, gıda üretimi ve su konusunda kendine yetebilen evler yapılması gerektiğine karar vermişler.
Karbon izini azaltmak için kendine yeten evler
Peki kendine yeten evler nedir? Şöyle açıklıyor Rusipî:
“Kentten kırsala geri döndüğümüzde kentin kirliliğini köye taşımak istemiyoruz. Doğaya zarar vermemek için karbon izimizi olabildiğince azaltmayı amaçlıyoruz. Ayrıca ekolojik bir köy kurarken tüketim kültürüne de darbe indirmek istiyoruz. Tükettiğimiz ürünlerin önemli bir kısmını olabildiğince doğal bir şekilde üretmeyi amaçlıyoruz.
“Earthship” denilen, yağmur suyunu arıtıp kullanılabilir hale getiren, kışın yiyecek ihitiyacını güneye konumlanmış serasıyla çözen, bağımsız kanalizasyon tesisatı olan ve en önemlisi herhangi bir ısı kaynağına ihtiyaç duymayan ev modellerinin yanı sıra; ısı pompasıyla yerin altındaki ısı sayesinde evin sıcaklık dengesini koruyan tromp duvarları olan kerpiç, saman, ahşap ev modellerini inceliyoruz.
Ev yapımında kendine yeten evleri incelememizin en büyük nedenlerinden birisi de enerji sarfiyatını en aza indirmek.
“Bölgedeki HES’lere karşı olduğumuz için elektrik sarfiyatını azaltmayı istiyoruz”
Eko-köy kurmayı tasarladığımız toprakta, yani Ilısu’dan Diyarbakır’ın Bismil ilçesine, Hasankeyf’ten Ziyaret Tepe’ye dünyanın en köklü medeniyetlerine ev sahipliği yapan havza elektrik elde etmek için sular altında kalıyor. Bizler bu yıkımın karşısındayız. İnsanların köylerinden, Dicle havzasında yaşayan türlü canlıların yuvalarından olmalarını istemiyoruz. Ilısu Barajı’nın ve bu topraklardaki tüm HES yapımlarına karşı olduğumuzdan elektrik sarfiyatını en aza indirerek bu yıkımdaki payımızı da azaltmak istiyoruz.
Köy katılımcıların öz gücüyle yapılacak
Eko-köyün yapılabilmesi için kooperatif kurma kararı verilmiş. 23 Şubat’ta gerçekleşen “Yeşil Amed” toplantısında projelerini anlattıklarını belirten Rusipî, belediye başkan adaylarının projeye olumlu yaklaştığını, köyden alınacak somut çıktıların kentte de kullanabileceğini belirttiklerini söylüyor. Fakat eko-köy, katılılımcıların öz gücüyle hayata geçecek. Aile başına üç dönüm düşünülmüş. Yani şimdi Batman- Diyarbakır arasında bulunan Bismil Ovası’nda yaklaşık 30 dönümlük bir arazi arıyorlar.
“Eko-köy sakinleri beton yığınların içinde ömür tüketmek istemiyor”
Batman’daki eko-köyün girişimcileri
Köy sakinleri ekolojik yaşama aşina insanlar; Miraz ve eşi Ayşegül’ün sekiz yıllık köy öğretmenliği ile Dersim’deki Juji ekolojik köy girişimi deneyimleri var. On iki yıldan beri de Türkiye’deki eko-köy girişimleriyle ilişkileri bulunuyor. Gruptan Barış Işık, İhsan Gümüşten ve Roj Elban tiyatrocu; eko-köyde tiyatro kampları düzenlemeyi düşünüyorlar. Permakültürle ilgilenen Beyda ise Ürdün’de katıldığı permakültür kursundan dört ay önce dönmüş. Permakültürün sihirli bir değnek gibi tüm hayatı değiştirebileceğini düşünüyor.”Ekoköyün şifacısı” Sergen Sucu tıp eğitimini terk ederek Naturapati eğitimi almış. Diğer eko-köy girişimcileri de şehirde, beton yapıların içinde ömür tüketmek istemeyen insanlar. Köyde sık sık permakültür, Naturapati ve tiyatro atölyeleri yapılmasını amaçlıyorlar. Rusipî, bu gidişle eko-köyün zamanla bir tür ekoloji enstitüsüne dönüşebileceğini belirtiyor.
Miraz, sözlerini geri dönüştürülebilir malzemelerle evler tasarlayan mimar Michael Reynolds’ın sözüyle bitiriyor: “Nükleer Bomba denemeleri için deneme alanları yaratıyorsunuz. Bizlere daha güzel bir dünya kurmak için deneme alanları verin.”
(Yeşil Gazete)
Comments