By 
Cengiz İnşaat’ın Rize’nin İkizdere ilçesinde yapımını üslendiği lojistik liman inşaatına taş temin etmek için Eskencidere Vadisi’nde işlettiği taş ocağı projesi Danıştay engeline takıldı.
Bölge halkı ve avukat Yakup Şekip Okumuoğlu tarafından 21 Ocak 2021 tarihli “Çevresel Etki Değerlendirmesi gerekli değildir” kararına karşı Rize İdare Mahkemesi‘ne açılan davada, Danıştay 6. Dairesi, İdare Mahkemesi’nin ret kararına ilişkin “Hukuka uyarlık yok” dedi.
6. Daire Mart 2023’te de, aynı gerekçeyle ret kararı vermiş; kararının gerekçesinde söz konusu projenin tamamıyla çevreye zararsız olmasını beklemenin “hayatın gerçeklerine uygun düşmediği”ni söylemişti. Toplamda üç yıl faaliyet sürecek projenin iki yılı dolarken, davanın alt mahkemede yeniden görülmesine karar verilmişti.
‣ İkizdere’yi yok eden taş ocağına Danıştay’dan ‘dur’ kararı: Hukuk yavaş, makine hızlı
‣ Mahkemenin Cengiz İnşaat’ın İkizdere’deki taş ocağını durdurmama nedeni: Zararsız olması hayatın gerçeklerine aykırı
‣ İkizdere direnişi: 59 gündür taş ocağına direnen Dursun Baş gözaltına alındı
‣ İkizdere’de Cengiz İnşaat’ın dinamitleri patlamaya devam ediyor: Yaşam hiçe sayılıyor
‣ İkizdere’de maden için köklerinden sökülüp atılmış ağaçlar böyle görüntülendi
‣ Rize İkizdere’de yıkım büyüyor
‣ İkizdere’de davacıdan sakınılan bilirkişi keşfi: Hukuk endemik bir tür gibi…
‣ [Bir konu/k] İkizdere’nin kızından köyün mücadelesi: Bir milat olarak Cengiz İnşaat
‘Hukuk geldi, ama geç geldi’
ANKA’ya konuşan Okumuşoğlu, kararla ilgili şunları söyledi:
Danıştay ‘ÇED Gereksiz’ kararı için iptal hükmüne verdi. Ancak bu, işe yaramayan bir karar. Evet hukuk geldi. Danıştay hukuku oluşturdu. Ama bu sene kasım ayında bitecek bu proje. Bu durum, çevre davalarında artık bir kural ve ilke haline getirildi. İş bittikten sonra kararın çıkmasının, hukukun gelmesinin adaletle ilgisi yok.”
‘Cengiz İnşaat, pılını pırtısını toplayıp gidecek’
Okumuşoğlu, kararın ardından ne olacağına ilişkin ise şunları ifade etti:
“Şimdi şu olacak; Cengiz İnşaat oradan pılını pırtısını toplayıp gidecek. Cengiz İnşaat ve Ulaştırma Bakanlığı orayı nasıl yıktıysa, yıktıklarını geri getirecek, eski haline geri döndürecek, rehabilite edecek orayı. İkizdereliler olarak, davanın avukatları olarak o rehabilitasyonu onlara yaptıracağız. Rehabilitasyon merkezini Türkiye’de örnek olacak şekilde o Ulaştırma Bakanlığı’na yaptıracağız. Bunun için uğraşacağız, bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da mücadelemizi sürdüreceğiz.”
İkizdere’de taş ocağına karşı direnen köylülerden Dursun Baş, “Sevindirici bir karar ama sonucu ne olur onu bilmiyoruz” değerlendirmesi yaptı: “Bir yere girdiklerinde orayı sonuna kadar talan ediyorlar. Geç alınmış ama olumlu bir karar. İdare Mahkemesi’nin Danıştay’ın verdiği kararı uygulamasını, yürütmenin durdurulmasını istiyoruz. ”
İkizdere Çevre Derneği’nden Asuman Fazlıoğlu, vadideki tahribatın sürmemesi için kararın önemine dikkat çekti, “Mücadelemiz sürüyor” dedi.
İkizdere’den Asuman Fazlıoğlu: Doğaya zarar vermenin sandıkta karşılığı olacaktır
‘Hukuka ve mevzuata uygun değil’
Dünyanın sayılı ekolojik geçitlerinden biri olan Eskencidere Vadisi’nde liman inşaatı için açılan ve bölgede büyük tahribat yaratan taş ocağına karşı bölge halkı iki yıldır mücadele sürdürüyor.
İkizderelilerin itirazlarını ikinci kez haklı bulan Danıştay 6. Dairesi, Rize İdare Mahkemesinin ret kararını “Hukuka ve mevzuata uyarlılık yok” diyerek geri çevirirken şu hususlara dikkat çekti:
“… davanın çevre ve komşuluk hukuku çerçevesinde açıldığı, faaliyet sahasının çok yakınlarında yaz kış yaşanan konutların bulunduğu, taş ocağının faaliyet göstereceği alan, arazi topoğrafyası, aşırı eğim gibi nedenlerle uygun olmadığı, PTD’de patlatma değerlendirme raporlarının bulunmadığı, taş ocağında yapılan patlatmaların mevcut heyelanları tetikleyerek can ve mal güvenliğini tehdit edeceği, işletme sonrası ocak ıslahının yapılmasının mümkün olmadığı, patlatma ile ilgili hesaplamaların hatalı yapıldığı, PTD’de toz emisyonunun değerlendirilmediği, pulvarize toz indirgeme sisteminin toz emisyonunu yüzde 95 oranında azaltacağına ilişkin taahhüdün geçersiz olduğu, PTD’de suların nasıl etkileneceği konusunda herhangi bir değerlendirmenin bulunmadığı, hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek iptali istenilmektedir.”
“Davacılar tarafından; dava konusu işlemin hukuka ve mevzuata aykırı olarak tesis edildiği ileri sürülerek iptali istenirken, davalı adına Yapı ve Yapı İnş. Taahhüt. San. ve Tic. AŞ. dilekçesinde; dava konusu işlemin hukuka ve mevzuata uygun olarak tesis edildiği ileri sürülerek davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmaktaydı.
“Dosyadaki bilgi ve belgeler ile yukarıda özetlenen bilirkişi raporu bir bütün olarak değerlendirildiğinde; dava konusu Rize ili, İkizdere ilçesi, Cevizlik ve Gürdere Köyü mevkiinde, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı XI. Bölge Müdürlüğü tarafından işletilmek istenilen “ER: 3396069 ruhsat numaralı Cevizlik Bazalt Ocağı Projesi” ile ilgili olarak tesis edilen 21/01/2021 tarihli ve E.202111 sayılı “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir” kararında hukuka ve mevzuata uyarlık bulunmadığı sonuç ve kanaatine ulaşılmıştır. ..”
Oy çokluğuyla alınan kararın tebliğini izleyen günden itibaren 15 gün içinde Danıştay nezdinde temyiz başvurusu yapılabilecek.
Ne olmuştu?
Cengiz İnşaat’ın yapımını üstlendiği, Karadeniz’e dolguyla kazanılacak alanda inşa edilecek İyidere Lojistik Liman Projesi‘ne hammadde sağlamak üzere Eskencidere Vadisi’ne açılmak istenen taş ocağı için 21 Ocak 2021’de çevresel etki değerlendirme (ÇED) gerekli değildir kararı verilmişti.
Bölge halkı, meslek odaları ve çevre dernekleri kararı yargıya taşıdı. Rize İdari Mahkemesi’nde görülen ve üç yıl süren davada mahkemenin talebi üzerine yapılan bilirkişi incelemesinde “ÇED Gerekli Değil” kararının yeterli ve uygun olmadığı belirtildi. Bunun üzerine şirket, bilirkişi raporuna karşı ‘özel’ rapor hazırlatarak mahkemeye sundu. Mahkeme kendi atadığı bilirkişilerin yerine ‘özel’ raporu kabul ederek davayı reddetti.
Bu arada bölgede büyük tahribat yaratan ocak çalışmaları sürdü; çok sayıda ağaç kesildi, arılar öldü, yaban hayatı büyük zarar gördü.
Kararın taşındığı Danıştay, bilirkişi raporlarındaki çelişkilere dikkat çekerek ret kararını iptal etti ve dosyayı geri gönderdi. İdari Mahkeme bu kez kararını değiştirdi.
Proje tanıtım dosyasındaki bilgilerin yanlış olduğuna dikkat çeken Danıştay 16. Dairesi, kararında dosyada yazan kamyon ve sefer sayısının malzemeyi taşıyacak kapasite olmadığını belirtti ve taahhüt edilenden daha çok sefer yapılacağı için yayılacak toza ve kirliliğe dikkat çekti. Ayrıca yine belirtilen 13,4 hektar ÇED alanın dışına taşıldığına ve 20,55 hektar alan kullandığına vurgu yapıldı.
Kararda, tarım alanları ve arıcılık lokasyonları özelinde yayılan tozlanma etkilerinin dikkate alınmadığına ve bu alanlar özelinde bir araştırma ve değerlendirme ile floristik ve faunistik çalışmalarda yeterli kaynak araştırmasının yapılmadığına da dikkat çekildi.
Comments