TÜİK: Kuru soğan, domates ve karpuz üretimi düşecek

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2022’ye ilişkin bitkisel üretim birinci tahminini açıkladı. Buna göre; sebzelerin üretim miktarında bir önceki yıla göre yüzde 1 düşüş tahmin edildi. Tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerin (yem bitkileri hariç) üretim miktarında ise bir önceki yıla göre yüzde 10,4’lük artış öngörüldü.

Verilere göre; sebzeler grubunun önemli ürünlerinden domateste yüzde 2,3, karpuzda yüzde 3,9, kuru soğanda yüzde 6 oranında azalış olması bekleniyor. Meyveler, içecek ve baharat bitkilerin üretim miktarında ise bir önceki yıla göre yüzde 4,6 oranında artış tahmin edildi. Buna göre, üretim miktarlarının 2022’de yaklaşık olarak tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerde 68,2 milyon ton, sebzelerde 31,4 milyon ton, meyveler, içecek ve baharat bitkilerinde 26,1 milyon ton olarak gerçekleşeceği tahmin edildi.

Sebzelerin üretim miktarında düşüş

Sebze ürünleri üretim miktarının 2022’de bir önceki yıla göre yüzde 1 azalarak yaklaşık 31,4 milyon ton olacağı öngörüldü.

Öte yandan sebzeler grubunun önemli ürünlerinden domateste yüzde 2,3, karpuzda yüzde 3,9, kuru soğanda yüzde 6 oranında azalış olması; hıyarda yüzde 2,9, havuçta yüzde 19,9, beyaz lahanada yüzde 17,2 oranında artış olması bekleniyor.

Tahıl üretimi tahminleri:  Kuru fasülyenin üretim miktarının düşmesi bekleniyor

Tahıl ürünleri üretim miktarlarının 2022 yılında bir önceki yıla göre yüzde 15,7 oranında artarak yaklaşık 36,9 milyon ton olacağı tahmin edildi.

Bir önceki yıla göre, buğday üretiminin yüzde 10,5 oranında artarak 19,5 milyon ton, mısır üretiminin yüzde 3,7 oranında artarak 7 milyon ton, arpa üretiminin yüzde 47,8 oranında artarak 8,5 milyon ton, çavdar üretiminin yüzde 35 oranında artarak 270 bin ton, yulaf üretiminin yüzde 26,8 oranında artarak 350 bin ton olacağı öngörüldü.

Baklagillerin önemli ürünlerinden kuru fasulyenin yüzde 6,6 oranında azalarak 285 bin ton, nohutun yüzde 22,1 oranında artarak 580 bin ton, kırmızı mercimeğin yüzde 75,4 oranında artarak 400 bin ton; yumru bitkilerden patatesin ise değişim göstermeyerek 5,1 milyon ton üretileceği tahmin edildi.

Yağlı tohumlardan soya üretiminin yüzde 4,4 oranında artarak 190 bin ton, ayçiçeği üretiminin yüzde 5,6 oranında artarak yaklaşık 2,6 milyon ton olacağı öngörüldü.

Tütün üretiminin yüzde 12,7 oranında artarak 82,3 bin ton, şeker pancarı üretiminin ise yüzde 4,1 oranında artarak 19 milyon ton olarak gerçekleşeceği tahmin edildi.

Meyve üretimi tahminleri

Meyveler, içecek ve baharat bitkileri üretim miktarının 2022’de bir önceki yıla göre yüzde 4,6 oranında artarak yaklaşık 26,1 milyon ton olacağı tahmin edildi.

Meyveler içinde önemli ürünlerin üretim miktarlarına bakıldığında, bir önceki yıla göre elmada yüzde 4,5, üzümde yüzde 15,8, şeftali ve nektarin toplamında yüzde 6,7, kirazda yüzde 14,8, çilekte yüzde 5,5, zeytinde yüzde 0,7 oranında artış olacağı öngörüldü.

Portakalda yüzde 11 azalış öngörülüyor

Turunçgil meyvelerinden portakalda yüzde 11 azalış, limonda yüzde 3,2 oranında azalış, mandalinada yüzde 0,1 oranında artış öngörüldü. Sert kabuklu meyvelerden fındıkta yüzde 3,1 oranında, Antep fıstığında yüzde 92,7 oranında artış olacağı tahmin edildi.

İncirde yüzde 9,4, muzda ise yüzde 8,9 oranında artış olacağı öngörüldü.

Türkiye’de tarım: Enflasyonda rekorlar, GDO’lar ve gıda krizi

Öte yandan TÜİK’in geçen günlerde paylaştığı tarımsal girdi enflasyonu verileri bir rekora işaret etmişti. Yıllık bazda enflasyon yüzde 107 olmuştu. Tarım girdi fiyatlarında şubat ayında da rekor kırılmıştı. Yıllık artışın da, aylık artışın da en yüksek olduğu alt gruplar sırasıyla, gübre ve enerji olmuştu.

Tarım-ÜFE- Mayıs 2022

İlgili haber: Tarımsal girdi enflasyonu rekor tazeledi: En büyük artış gübrede

TÜİK 17 Mayıs’ta da tarım ürünleri üretici fiyat endeksini (Tarım-ÜFE) açıklamış, buna göre; tarım-ÜFE yıllık yüzde 118,53, aylık yüzde 17,76 artmıştı.

İlgili haber: Tarım-ÜFE’de yüzde 118’lik artış!

Üretim maliyetinde artış

Ek olarak Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) İstihdam İzleme Bülteni’nin 116. sayısında ise üretim maliyetlerindeki artışın tarıma vurduğu darbe gözler önüne serildi.

Rapora göre, Türkiye’de çiftçi sayısı son yılların en düşük seviyesine geriledi. Türkiye’de çiftçi sayısı yüzde 13,2 düştü, buna karşılık esnaf sayısında yüzde 9.1 artış yaşandı.

İlgili haber: Çiftçi sayısı 500 binin altına düştü: Son yılların en düşük seviyesi

Gıda egemenliği talebi

Öte yandan 17 Nisan Uluslararası Çiftçi Mücadele Günü‘nde bu yıl, gıda egemenliği üzerinde durulmuş, etkinlikte buluşan Çiftçi-Sen üyeleri, gıda egemenliğini yükseltme çağrısı yapmıştı.

İlgili haber: 17 Nisan’da çiftçinin borçları, ithalat ve gıda egemenliği konuşuldu

Acil önlem çağrısı

Muhalif kanattan gıda krizine dikkat çeken pek çok açıklama yapılmış, çiftçilerin sorunlarına dikkat çekilmişti.

CHP İnsan Haklarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Gülizar Biçer Karaca, sahada yaptıkları çalışmalarda gıda krizinin inanılmaz boyutlara ulaştığını tespit ettiklerini belirterek gıda enflasyonu ve gıda kriziyle ilgili acil önlem çağrısında bulunmuştu.

Beslenme hakkı ihlallerinin yarattığı hasarın geri dönülemez olduğunu söyleyen Karaca, Türkiye’nin üreten değil, ithal eden ülke konumundan derhal çıkması gerektiğini, ard arda gelen zamlar ve enflasyon karşısında perişan olan vatandaşların güvenilir gıdaya erişim engellerinin kaldırılması gerektiğini vurgulamıştı.

İlgili haber: CHP’li Karaca: Gıda krizi inanılmaz boyutlarda, acil önlem alınmalı

Tarım zehri iddiası

HDP milletvekili Filiz Kerestecioğlu, Tarım Bakanı Vahit Kirişçi‘nin yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesinde yurtdışından tarım zehiri kullanıldığı gerekçesiyle geri gönderilen ürünlerin akıbetini sormuştu.

İlgili haber: Kerestecioğlu: Geri gönderilen zehirli tarım ürünlerini iç pazara mı verdiniz?

Şeffaflık talebi

Öte yandan tarım zehirleri sebebiyle Avrupa Birliği (AB) ve diğer ülkelerden Türkiye’ye geri dönen gıda ürünleri rekor seviyeye ulaştı. Gıda güvenliği ve sağlıklı bir gelecek için bir araya gelen Zehirsiz Sofralar Platformu, bakanlıktan gıda ürünlerindeki denetimlerin artmasını ve şeffaflık talep etmişti.

İlgili haber: ‘Yaklaşık 193 milyon insan akut gıda krizi yaşıyor’

Platform’un bildirdiğine göre, pestisit sebebiyle 2021 yılında AB ülkelerinden Türkiye kaynaklı 372 bildirim yapıldı. Ancak Tarım ve Orman Bakanlığı, rekor seviyeye ulaşan bildirimler, geri dönen ürünlere ne olduğu ve kendi yaptığı iç pazar denetimlerine dair herhangi bir açıklama yapmadı.

İlgili haber: ‘Gıdadaki zehir tüketiciden saklanıyor’

GDO onayları

Ayrıca 27 Nisan’da Tarım ve Orman Bakanlığı, BESD-BİR başvurusuyla yine GDO’lu bazı mısır çeşitleri ve ürünlerinin hayvan yemlerinde kullanılmasına izin verdi. Böylece sekiz farklı biyogüvenlik kararıyla birlikte genetiği değiştirilmiş organizmaların (GDO) hayvan yemlerinde kullanılmasına onay verildi.

İlgili haber: Bakanlık’tan yeni GDO’lu yemlere onay