By 
Microsoft tarafından geliştirilen bir yapay zeka (AI) modeli, tüm dünyadaki hava durumunu ve hava kirliliğini doğru bir şekilde tahmin edebiliyor. Geliştirilen sistem aynı zamanda on günlük küresel hava durumunu bir dakikadan kısa sürede ortaya çıkarıyor. Aurora adı verilen model, aslında Londra‘daki Google DeepMind‘dan GraphCast ve Santa Clara, Kaliforniya merkezli Nvidia‘dan FourCastNet dahil olmak üzere teknoloji şirketleri tarafından geliştirilen bir dizi yapay zeka hava tahmini aracından biri… Ancak araştırmacılar, Aurora’nın küresel çapta hava kirliliğini çok daha hızlı bir şekilde tahmin etme yeteneğinin öncü olduğunu söylüyor.
Geleneksel hava tahmini, atmosfer, kara ve denizdeki fiziksel süreçlerin matematiksel modellerini kullanır. İngiltere‘nin Reading kentindeki Avrupa Orta Vadeli Hava Tahminleri Merkezi‘nden (ECMWF) araştırmacı Matthew Chantry, hava kirliliği seviyelerini tahmin etmek için araştırmacıların daha önce geleneksel matematiksel modellerin yanı sıra kimyasal yöntemleri de kullandığını söylüyor. Chantry, Aurora’nın küresel kirlilik tahmini üreten tamamen yapay zekaya sahip ilk model gibi göründüğüne dikkat çekiyor. Ona göre yapay zeka modellerinin avantajının, tahminlerde bulunmak için genellikle geleneksel modellere göre daha az hesaplama gücüne ihtiyaç duymaları…
Milyonlarca saatlik veri dakikalar içinde modelleniyor
Amsterdam‘daki Microsoft Research AI for Science‘dan yapay zeka araştırmacısı Paris Perdikaris ve meslektaşları ise Aurora’nın bir dakikadan kısa bir sürede dünya çapındaki altı ana hava kirleticisinin seviyesini (karbon monoksit, nitrojen oksit, nitrojen dioksit, sülfür dioksit, ozon ve partikül madde) tahmin edebildiğini buldu. Araştırma ekibi 20 Mayıs’ta arXiv‘de yayınlanan bir ön baskı makalede, bunu ECMWF’deki Copernicus Atmosfer İzleme Servisi tarafından kullanılan ve küresel hava kirliliği seviyelerini tahmin eden geleneksel bir modele göre ‘çok daha düşük hesaplama maliyetiyle’ gerçekleştirebileceğini de yazdı. Sonuç olarak Aurora’nın tahminleri geleneksel modelin tahminlerine benzer nitelikte…
Politika yapıcılar bu tür tahminleri, hava kirliliğini izlemek ve ilgili sağlık zararlarına karşı koruma sağlamak için kullanıyor. Araştırmacılar Aurora’yla altı hava durumu ve iklim modelinden elde edilen bir milyon saatten fazla veriyle yeni model oluşturdu. Modeli oluşturduktan sonra ekip, küresel çapta kirliliği ve hava durumunu tahmin edecek şekilde ayarlamalar yaptı. Model, hava kirliliği tahmininin yanı sıra on günlük bir küresel hava durumu tahmini de üretiyor. Ekip, Aurora’nın bazı görevlerde, geleneksel modellerden daha iyi performans gösterebilen ve dakikalar içinde küresel hava durumu tahminleri yapabilen GraphCast gibi diğer yapay zeka hava tahmini modellerinden daha iyi performans gösterebileceğini söylüyor.
Matthew Chantry’ye göre ise kesin bir karşılaştırma yapmak için henüz çok erken. Chantry, “Gerçekten ayrıntılara girebilmek ve A modelinin B modelinden daha iyi olduğunu kesin olarak söyleyebilmek için çok fazla zaman harcamanız ve muhtemelen modellerin kendilerine erişebilmeniz gerekir” diyor. Ona göre, daha ileri araştırmalar Aurora gibi çeşitli veri kümeleri üzerinde eğitilen ‘temel’ yapay zeka modellerinin, GraphCast gibi tek bir veri kümesi üzerinde eğitilenlerden daha iyi performans gösterip göstermediğini ortaya çıkaracak.
Yapay zeka tahmin edebilir, ancak önleyemez
Artık yapay zeka iklim olaylarının önceden tahmininde yaygın olarak kullanıyor. Bundan kısa bir süre önce Çin‘deki Nanjing Bilgi Bilimi ve Teknolojisi Üniversitesi’nde atmosfer bilimcisi olan Jin Jianbing ve meslektaşları da Toz Asimilasyonu ve Tahmin Sistemi (DAPS) adı verilen ve 48 saat öncesine kadar ön tahmin yapabilen bir sistem geliştirmişti. Jin’in ekibi de bu sistem için yapay zekayı kullanmıştı. Şimdi ise geliştirilen başka bir yapay zeka modeli, tüm dünyadaki hava durumunu ve hava kirliliğini doğru bir şekilde tahmin edebiliyor. Yapay zeka ile oluşturulan modeller çöl tozları, hava durumu ve hava kirliliğinin önceden tahmini için önemli…
Fakat yapay zeka ile oluşturulan tahmin modelleri iklim ve hava olayları için gerçek çözüm değil. Esas olarak iklim değişikliğinin önlenmesi için temel koruma önemli… Yani iklim değişikliğinin önlenmesi temel amaç olmalı…Yapay zeka ile oluşturulan tahmin modelleri ise birincil koruma tedbirleri içinde yer alıyor. Şu unutulmamalıdır; çöl tozları, hava durumu ve hava kirliliği gibi çevresel bozulmalar yapay zeka (AI) modelleri ile sadece önceden tahmin edilebilir; önlenemez.
Comments