‘Salda Gölü’nde kararma ve salyalaşmalar artıyor’

Türkiye Tabiatını Koruma Derneği (TTKD) bilim danışmanı Dr. Erol Kesici, Salda Gölü kıyılarında beyaz kumullardaki kararmaların arttığına dikkat çekerek ‘çok tehlikeli‘ uyarısında bulundu. Dr. Kesici, bilimsel araştırmalarla ilgili NASA için dahi olsa göl çevresinde hiçbir yapılaşmaya izin verilmemesi gerektiğini söyledi.

DHA‘dan Mehmet Çınar’ın aktardığına göre; TTKD bilim danışmanı Dr. Erol Kesici, Burdur‘un Yeşilova ilçesinde turkuaz rengi ve bembeyaz kumsallarıyla dikkat çeken Salda Gölü‘ne kesinlikle girilmemesi, uzaktan izlenerek yetinilmesi gerektiği çağrısında bulundu.

‣Salda Gölü: Endemik bitkiler çapalandı

Dr. Erol Kesici
Fotoğraf: DHA

Dr. Erol Kesici, son günlerde göl kenarındaki beyaz kumullarda kararmaların arttığına, suda salyalaşmaların oluştuğuna dair sorunlara dikkat çekti.

Üç milyon yıl önce çöküntü havzasında oluşan tektonik kökenli gölün limnolojik, ekolojik ve jeolojik özellikleri bakımından ülkede tek olduğunu belirten Dr. Kesici, şunları aktardı:

“Meksika‘daki AlchichicaGölü‘ne benzer özellikleri taşıyan kırılgan bir dokuya sahip, hassas ve ender alanlardan. Salda Gölü toprağının, ekolojik evrimin ve yaşam için en uygun gezegen olduğu bildirilen Mars‘ın toprağıyla benzerlik gösterdiği belirtilmektedir.”

‣Mars’a ışık tutması beklenen Salda Gölü bataklığa döndü

Fotoğraf: DHA

‘Beyazlıkların yerini kararmalar alıyor’

Gölün, yoğun ziyaretçi baskısı nedeniyle tehlike altında olduğunu kaydeden Dr. Kesici, “Göl çevresinde araç-insan trafiğinin yarattığı çok ciddi kirlilikler, tarım için yer altı sularının aşırı çekilmesi ve de göl çevresindeki kıyı işgal düzenlemeleri çeşitli amaçlarla hala devam etmektedir. Doğası gereği suyunu dışarıya boşaltamayan ve su kalitesi bakımından oldukça kırılgan olan Salda Gölü’ndeki endemik canlılar da tehlike altında. Son yıllarda artan göl- insan faaliyetleri çevresel boyutta tehdit unsuru” diye konuştu.

Dr. Kesici, gölün beyaz adacıklarının, turkuaz rengi, sodalı su kalitesi ve milyar yıllık fosil oluşumlarla birlikte milyonlarca yıl sonrası biyomineralizasyon (göldeki siyanobakterilerin ve suyundaki minerallerin faaliyetleriyle) sonucu oluştuğunu söyledi. Gölün, son günlerde artan insan faaliyetleri nedeniyle su seviyesinin azaldığını, kirlilik baskısı yaşadığını dile getiren Dr. Kesici, şunları söyledi:

“Çok kırılgan bir yapıya sahip olan beyaz tortul kayaçların bilhassa göl kıyı kesimlerinde oluşamaması sonucu göl kıyı kesimlerinde, su çekilen alanlarda beyazlıkların yerini kararmalar almaktadır.”

‣Özel şirketin işletimindeki Salda’yı korumak

Fotoğraf: DHA

Yaptıkları son araştırmalarda kıyılardaki siyahlaşmaların yanı sıra kıyı ve su içerisinde kirlilikten kaynaklanan salyalaşmaların da göl için büyük tehlike oluşturduğunu anlatan Dr. Kesici, “Mutlak suretle aşırı alg artışı sonucu oluşan ve kokan bu salyalaşmaların kıyı ve su içerisinden bilimsel yöntemlerle temizlenip ortamdan uzaklaştırılması gerekmektedir” dedi.

Bilimin yapı işgaline yol açmaması gerektiğini söyleyen Dr. Kesici, “Mars’la ilgili bilgilerin araştırılması, yerkürenin Mars’la karşılaştırılması bakımından da evrimin bir parçasının, bir belgesinin yok olmaması yönünden de göl korunmalı, bu izler silinmemeli, kaybolmamalıdır. Salda Gölü ‘doğal miras’ ilan edilerek, yaşama ait süreci öğrenmek için bilim dünyasının doğal laboratuvarı ve insanların da bu miras oluşumu ziyaret edebilecekleri bir doğal müze olarak kalmalı” şeklinde konuştu.

Fotoğraf: DHA

Bilimsel araştırmalarla ilgili Salda Gölü çevresine yapılacak hiçbir yapılaşmaya, başka yapılaşmalara yol açmaması için izin verilmemesi uyarısında bulunan Dr. Kesici, “Meksika’daki Alchichica Gölü, NASA’ya oldukça yakın, tamamen korunan bu gölde hiçbir yapılaşma planlaması söz konusu değildir. Bizde de olmasın. Bir üniversite için veya NASA için dahi olsa hiçbir yapılaşmaya izin verilmemeli” ifadelerini dile getirdi.

Salda’da insan trafiği

İnsan trafiğinin önüne geçilmesi için de ekoloji aktivistleri yıllardır uyarılarda bulunuyor.

Mart 2021’de Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı‘na bağlı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü’nün yürüttüğü ‘Salda Gölü ziyaretçi taşıma kapasitesinin belirlenmesi’ çalışması sonuçlarına göre yılda 1.5 milyon olan ziyaretçi sayısının 570 bine düşürüleceği duyurulmuştu.

Salda’nın başına gelmeyen kalmadı

Bakanlık tarafından 1 Ağustos 2020’den itibaren dumansız hava sahası ilan edilen ve çevresinde sigara içilmesinin yasaklandığı Salda Gölü halk plajı sahiline nargilelerle girilmişti.

Ekolojik olarak oldukça hassas bir yapıda olan Salda Gölü bayram tatilinde gelen ziyaretçi yoğunluğunu kaldıramamıştı ve bazı bölümlerinde sular 50 metre çekilirken kıyılarda ise balçık oluşmuştu.

Ancak Temmuz 2021’de bayram tatilinde sigara içmenin ve çamur banyosu yapmanın yasaklandığı Salda Gölü’ne gelen ziyaretçilerden nargile içenler oldu. Halk plajına gelen yüzlerce ziyaretçi çamur banyosu yaptı.

Salda Gölü’nün son durumunu, yapım çalışmaları süren Millet Bahçesi’ni ve bungalov evleri ANKA görüntülemiş, gölün Millet Bahçesi yapılan bölümündeki beyaz renkli kumların renginin değiştiği, Milli Park kıyılarındaki kumların ise doğal rengini koruduğu görülmüştü.

Bakanlık Salda Gölü’ndeki renk değişiminin ‘polenlerden kaynaklandığını’ iddia etmişti. Haziran 2021’de ise kanalizasyon atıklarının Salda Gölü’ne karıştığı iddiası üzerine bölgede inceleme yapan Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdür Yardımcısı, atık karışmasının mümkün olmadığını, gölü ineklerin kirlettiğini öne sürmüştü.

Son olarak Mayıs 2022’de “Millet Bahçesi” olarak duyurulan alanın işletmesinin Subartu isimli özel şirkete verildiği ortaya çıkmıştı.

TOKİ Finansman Daire Başkanı Ayhan Karaca, şirketin burayı yıl sonuna kadar işleteceğini aktardı ve “Oradaki tüm harcamalarını kendileri yapıyorlar, gelirleri topluyorlar. Yıl sonu itibariyle de mahsuplaşıp, tüm şeyimizi alıp Emlak Yönetim olarak devam edeceğiz” dedi.

“Millet Bahçesi”nin yapıldığı alana ücreti karşılığında girildiği ve kişi başı giriş ücretinin 10 TL olduğu görülmüştü. Girişe, turnike ve bariyerler konulmuştu.