Türkiye, Sınır Tanımayan Gazeteciler örgütünün Basın Özgürlüğü Endeksi’nde bu yıl da 157’nci sıradaki yerini korudu. Türkiye’ye demokrasinin gerilemesi konusunda sert eleştiriler getiren RSF, raporunda “hukukun üstünlüğü, olağanüstü cumhurbaşkanlığı yetkilerinin bulunduğu Yeni Türkiye’de kaybolmakta olan bir hatıra” dedi
Paris merkezli Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütü 2019 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’ni açıkladı. Türkiye 180 ülkenin yer aldığı listede bu yıl da yerini korudu; 157’nci sırada yer aldı.
Darbe girişiminin ardından cadı avı
Raporda, Türkiye’ye hukukun üstünlüğü ve demokrasinin gerilemesi konusunda sert eleştiriler getirildi. “Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın hükümetinin medyadaki eleştirel seslere karşı yürüttüğü cadı avı 2016’daki başarısız askeri darbeden sonra zirve yaptı” denilen raporda şu ifadeler kullanıldı:
“Onlarca medya kuruluşunun ortadan kaldırılması ve Türkiye’nin en büyük medya grubunun hükümet yanlısı bir şirket tarafından alınmasından sonra yetkililer, çoğulculuktan geriye kalan çok az şey üzerindeki baskıyı artırıyor. Geriye kalan az sayıdaki medya kuruluşu taciz altında ve marjinalize ediliyor.”
Cezaevinde uzun süreler, yeni kural
En büyük medya grubunun hükümet yanlısı bir holding tarafından satın alındığına dikkat çeken RSF raporunda, kalan birkaç eleştirel yayın organın üzerindeki baskının da sürdüğüne vurgu yapıldı. Türkiye için ‘dünyada en çok gazetecinin hapse atıldığı ülke’ tespitini yineleyen RSF, “Mahkemeye çıkarılmadan önce cezaevinde bir yıldan uzun süre geçirmek yeni kural ve uzun cezalar da yaygın” denildi.
‘Hukuk, kaybolan bir hatıra’
Tutuklu gazetecilere ve kapatılan medya kuruluşlarına yasal temyiz haklarının verilmediğini belirten RSF raporunda şu ifadeler kullanıldı: “Hukukun üstünlüğü, olağanüstü cumhurbaşkanlığı yetkilerinin bulunduğu ‘Yeni Türkiye’de kaybolmakta olan bir hatıra. İnternet sitelerine ve sosyal medyaya karşı sansür görülmemiş boyutlara ulaştı ve yetkililer şimdi, internetteki video sitelerini kontrol altına almaya çalışıyor.” Aynı başlık altında Ankara’nın her yıl binlerce yazıya internette erişimi engellediği ve insanları sosyal medyada yaptıkları bir ‘like’ (beğenme) nedeniyle hapse attığı kaydedildi.
RSF, Türkiye temsilcisi Erol Önderoğlu’nun kapatılan Özgür Gündem gazetesiyle dayanışma eylemine katıldığı için ‘terör propangadası yapmakla’ suçlandığını ve Türkiye’nin ‘Cennet Belgeleri (Paradise Papers)’ konusundaki haberleri nedeniyle gazeteci Pelin Ünker’e gazeteciye dava açılan tek ülke olduğu hatırlattı. Ünker’in 13 ay hapse mahkûm edildiği ve ağır para cezasına çarptırıldığı hatırlatılan raporda; hükümetin ‘vatansever değil’ diye nitelediği araştırmacı gazeteciliğin cezalandırıldığı belirtildi.
İlk üç sıra değişmedi
RSF’nin Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’nde ilk üç sıradaki ülke de değişmedi. Basın özgürlüğünü en iyi tesis eden üç ülke sırasıyla Norveç, Finlandiya ve İsveç oldu.
Listenin son sıralarında ise değişiklik yaşandı. 2017 ve 2018’de son sırada yer alan Kuzey Kore bir basamak yükselerek 179’uncu basamağa yerleşti, son sırada ise Türkmenistan yer aldı. Gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesinden sorumlu tutulan Suudi Arabistan da üç basamak gerileyerek 172’nci sıraya indi.
