By Bu yazı karasaban.net/ den alınmıştır
Doğal ekosistemlerden tarıma geçişle birlikte toprağa dönmesi gereken bitki kök ve kalıntı maddeleri azaldı. Toprak besin bakımından yoksullaştı. Çünkü tarım, topraktan aldığını geri vermiyor. Şimdi toprak dışarıdan beslenmeye, desteklenmeye muhtaç durumda.
Cumhurbaşkanı, Başbakan ve Tarım Bakanı Milli Tarım Projesi açıklamalarında; uygulanagelinen tarım politikalarının yanlış olduğunu açıkladılar. Tespit doğru.
Cumhurbaşkanı, “Özellikle topraklarımız noktasında, şu azotlu gübreyle topraklarımızı mahvettik ve topraklarımız suyla buluştuğu zaman ne yazık ki çamur olup, akıp gidiyor. Doğallıktan uzak, tüm hastalıkların temelinde de ne yatıyor? O gübreleme yatıyor… Azotlu gübre yerine çöp atıklarını kompost gübreye çevirip kullanmalıyız.” dedi.
Tespit doğru, ama çözüm yetersiz. Eksik. Gübre meselesini tek başına kompost ile çözmek olanaksız.
Bakın, Türkiye yılda 5-5,5 milyon ton kimyasal gübre kullanıyor. Bunun yaklaşık 2 milyon tonu amonyum nitrat, 1,5 milyon tonu da içerisinde azot bileşeni olan kompoze gübreler. Kullanılan toplam gübre içerisindeki etkili bitki besin maddesi olarak yararlanılan (BBM) yaklaşık 1,5 milyon tondur.
Kompost çözüm mü?
Kompostaki azot oranı %1,5 ile %3,5 arasında değişmektedir. Ortalaması %2,5 civarındadır.* Eğer ülkemizde şu anda kullanılan kimyasal gübrelerin tümünün içindeki toplam azot miktarını tamamen komposttan karşılamaya girişirsek, toplam azot miktarının 40 katı kompost üretmemiz gerekir. Elbette atık olmadan önce birçok kimyasala muhatap kaldıktan sonra son evre olan atıkların zarar mı, yarar mı, sağlayacağı başka bir tartışma konusu.
Varsayalım ki, yararlı, 1,5 milyon ton azot ihtiyacını karşılamak için yıllık 60 milyon ton komposta ihtiyacımız olacak. Bu ihtiyacı karşılamak için de herkesin yılda 800 kg kompost üretmesi, yani kundaktaki bebekten 80 yaşındaki dedeye kadar her bireyin günlük ortalama 2 kilodan fazla kompost üretmesi lazım. Ortalama bir bireyin günde tükettiği yiyeceğin toplamı bu kadar değil ki!
Hayvan dışkıları
Ezelden beri tarımda yaygın olarak hayvan dışkısı kullanılır. Ama şu an kullanmak riskli olabilir. Çünkü merada otlamayan, toprak ve bitki için zararlı hormon, antibiyotik ile daha birçok değişik katkılar içeren fenni yemlerle beslenen hayvanın gübresi yarardan çok zarar verir.
-Koyun gübresinin azot ortalaması %2,9. Bu orana göre, gerekli olan koyun gübresi 50 milyon ton civarında.
-Keçi gübresinin azot ortalaması %4. Bu orana göre, azot gübresini keçiden sağlamaya yönelirsek 37,5 milyon ton keçi gübresine ihtiyaç olacak.
-Sığır gübresinin azot ortalaması %1,25. Bu orana göre de, 120 milyon ton sığır gübresine ihtiyaç var.*
Rakamlar bize hayvan potansiyelimizi- sayımızı arttırmamızı işaret ediyor!
Kimyasal azottan doğala geçmek için kompost, hayvan dışkısı dışında diğer seçeneklere de bakmamız; baklagilin havadaki azotu toprağa bağlama kabiliyetinden ayrıca yararlanmamız gerekiyor. Baklagil üretimini arttırmak çözüme önemli etkisi olur. Hayvan dışkısı, kompost, baklagil üretimi, yeşil gübrenin birlikte devreye sokulması sadece azotlu gübreyi değil, tüm kimyasal gübre kullanımından ve tahribatından da bizi ve her şeyi korur; sağlıklı toprak, su, insan ve besinle bizi buluşturur.
Kısacası, Milli Tarım Projesi’nin kimyasal azotlu gübre karşıtlığı olan tespit doğru. Ancak tek başına kompost ile çözmeye kalkışmak, çözümsüzlüktür. Tarımda kimyasal kullanmak yerine, doğru döngü olan; bitkisel üretim ile hayvan yetiştiriciliğini bir arada yapmak, kesin ve doğru çözümdür. Gerisi laf-u güzaftır.
*Organik gübre değerleri için bkz: Oregon State University, Values of Organik Fertilizers Hesaplamalar: T.N. Dinç-A.Aysu
Bu yazı karasaban.net/ den alınmıştır
Abdullah Aysu
Comments