By 
Bu hafta Birleşik Arap Emirlikleri ev sahipliğinde düzenlenecek Birleşmiş Milletler (BM) İklim Zirvesi COP28’e yüzlerce dünya lideri, binlerce aktivist, kampanyacı, kar amacı gütmeyen kuruluş ve STK katılıyor. Katılımcılar “Bugüne kadarki en kapsayıcı BM İklim Değişikliği Konferansı” vaatleriyle dünyanın karşı karşıya olduğu en büyük güçlükler konusunda seslerini duyurmayı umuyor.
Çoğu için iklim adaleti, eşit temsil ve dezavantajlı topluluklar için finansman Dubai‘deki başarının ölçütleri olacak. Ancak fosil yakıtların etkisi konusundaki tartışmalar artarken, başarılı bir COP28 nasıl olabilir ve hala başarılabilir mi?
COP28 yerli halkın çağrılarına kulak vermeli
Orta Afrika Orman Ekosistemlerinin Yönetimi için Yerli Halklar ve Yerel Ağ (REPALEAC) bölge koordinatörü Joseph Itongwa‘ya göre yerli halkların beklentileri çok net:
“Haklarımıza öncelik verin, geleneksel topraklarımızı koruyun ve iklim fonlarını Glasgow Taahhütleri ile uyumlu hale getirin.”
2021’de Glasgow’da düzenlenen COP26′da kabul edilen bu taahhüt, gelişmiş ülkelerin gelişmekte olan ülkelere iklim finansmanı sağlama görevi veriyor. Itongwa, bu fonlara doğrudan erişimin bu yıl hayata geçirilmesi gerektiğini söylüyor.
Itongwa’ya göre, yerli topluluklardan gelen seslerin müzakerelere ve kararlara dahil edilmesini sağlamak, gezegenin sağlığını korumak için hayati önem taşıyor.
‣Glasgow’un ardından: 1.5 derece ve iklim finansmanı bir sonraki bahara…
Fotoğraf: Rula Rouhana / Reuters
‘Bilimin ve gençliğin sesi sonucu belirlemeli’
Euronews’ün aktardığına göre, iklim politikasının gizemini ortadan kaldıran ve iklim değişikliğiyle mücadelede gençleri güçlendiren, gençler tarafından yönetilen ve kâr amacı gütmeyen ClimaTalk‘un kurucusu ve CEO’su Emma Heiling COP28’e katılanlar arasında.
Heiling, “Bizim için COP28, lobilerin gücü, paranın gücü ve siyasetin dar görüşlülüğü yerine bilimin, gençlerin ve iklim değişikliğinden en çok etkilenen bölgelerden gelenlerin seslerinin sonucu belirlemesi halinde başarılı olacaktır” diyor.
Heiling, nesiller arası adalet, iklim adaleti ve iklim krizinden en çok sorumlu olan ülkelerin BM iklim konferansında değişime öncülük etmesi gerektiğini vurgulayarak başarılı bir COP için şunları sıralıyor:
“Kayıp ve Zarar fonunun işler hale getirilmesi, Paris Anlaşması hedefleriyle uyumlu yeni Ulusal Katkı Beyanlarının sunulması taahhüdü, gıda ve enerji sistemlerinin dönüştürülmesine yönelik önemli adımlar, tüm fosil yakıtların aşamalı olarak kullanımdan kaldırılmasına yönelik net bir taahhüt…”
‣[COP27] Paris Antlaşması’nın 1.5-2 derece hedefi, yüzyılın sonuna ya da bir başka yüzyıla kaldı!
Fotoğraf: Amr Alfiky / Reuters
‘Kayıp ve Zarar fonu işler ve erişilebilir olmalı’
Küresel Güney’deki ülkelerin ve iklim krizinin ön saflarında yer alan savunmasız toplulukların daha fazla temsil edilmesine duyulan ihtiyacın artmasıyla birlikte, Karayipler’den 10 gençten oluşan bir grup, COP28’de kendi toplumlarının sesini duyurmak üzere Dubai’de olacak.
Bu kişilerden bazıları BM iklim konferansında kendi adasını temsilen gelebilen tek kişi.
Karayipler İklim Adaleti Liderleri Akademisi üyesi Riddhi Samtani için Kayıp ve Zarar fonunun işler ve erişilebilir olmasının önemli olduğunun altını çizerek bu konuların Dubai’de ele alınması gerektiğinin belirtiyor.
‣COP28’e doğru: Kayıp ve zarar fonu için Geçiş Komitesi ilk kez bir araya geldi
Mücadele eve döndükten sonra devam etmeli
Bu ayın başlarında, Abu Dabi’deki COP öncesi görüşmelerde Kayıp ve Zarar fonunun uygulanmasına yönelik bir plan üzerinde nihayet anlaşmaya varıldı. COP28’de resmen kabul edilmesi beklenen bu plan, yıllardır bu finansmanı bekleyenler için büyük bir atılım olarak nitelendiriliyor.
Riddhi Samtani sözlerini şunları dile getiriyor:
“Nihayetinde COP28’in başarısı sadece kağıt üzerindeki anlaşmalarla değil, bizi daha sürdürülebilir, adil ve iklime dirençli bir geleceğe götürecek somut eylemler ve sonuçlarla ölçülecektir.”
Surinam‘dan Kerese Elliot ise başarılı bir konferansın, “katılanların evlerine döndüklerinde gerçek mücadeleyi COP28’den sonra vermelerini” sağlayacak bir konferans olacağını ekliyor.
Bunun için dünya liderlerinin sadece kendi ülkelerine değil, küresel iklim misyonuna da fayda sağlayacak politikaları ve STK’lar tarafından iklim değişikliğiyle mücadele için belirlenen gerçekçi hedefleri sıkı bir şekilde uygulamaları gerekiyor.
COP28 başarılı olabilir mi?
COP28’in mevcut haliyle başarılı olup olmayacağı konusunda da bazı kuşkular var.
Fosil yakıt endüstrisinin COP’u “ele geçirmiş” olduğunu söyleyen genç bir Amerikalı aktivist ve iklim eğitimcisi olan Sage Lenier, COP’un başarılı olacağına inanmadığını belirtiyor.
Lenier, sürecin işleyebilmesi için fosil yakıt endüstrisinin tamamen dışlanması ve ülkelerin verdikleri sözlerin, yaptıkları anlaşmaların ve mutabakatların bağlayıcı olması gerektiğine inanıyor.
İklim aktivistleri Birleşik Arap Emirlikleri ulusal petrol şirketi patronu Sultan Al-Jaber‘in görüşmeleri yönetmek üzere seçilmesini de kınıyorlar.
ADNOC’un CEO’su Sultan al-Jaber. Fotoğraf: Kamran Jabreili / AP
‣COP28’in başkanı petrol şirketi CEO’su Al Jaber oldu: Ya kenara çekilsin ya istifa etsin!
Müzakerelerin başlamasına günler kala Centre for Climate Reporting‘deki bağımsız gazeteciler tarafından elde edilen ve BBC tarafından görülen belgelere göre, Birleşik Arap Emirlikleri ev sahipliği rolünü petrol ve gaz anlaşmaları yapmak için kullanmayı planladı.
Sızdırılan brifing belgeleri 15 ülke ile fosil yakıt anlaşmalarını görüşme planlarını ortaya koyuyor.
‣[COP28’e doğru] Belgeler sızdırıldı: Ev sahibi BAE iklim görüşmeleri sırasında petrol anlaşmalarını teşvik etmiş
Greenpeace Uluslararası Politika Koordinatörü Kaisa Kosonen, iddiaların doğru olması halinde bunun “tamamen kabul edilemez ve gerçek bir skandal” olduğunu belirtiyor.
Uluslararası Af Örgütü, Al Jaber’in başarılı bir zirveye liderlik etmek istiyorsa ulusal petrol şirketi ADNOC‘taki görevinden istifa etmesi yönündeki çağrılarını yineliyor.
Kosonen, “Tüm fosil yakıtların adil ve hakkaniyetli bir şekilde aşamalı olarak kullanımdan kaldırılması için bilimle uyumlu küresel bir anlaşmaya aracılık etmek ve kirleticilere toplumlara verdikleri zarar ve kayıpları ödetmek” gerektiğinin altını çiziyor.
Comments