Köşe Yazıları

CHP’den yüzyılın neoliberalizm projesi

0

CHP yüzyılın neoliberalizm projesini ilan etti. Merkez Türkiye adı verilen bu projenin ana ekseni Anadolu’nun ortalarına bir yere (yeri sır) 3 milyon nüfuslu yeni bir mega şehir kurmak. Burayı montaj ve ambalaj sanayisinin küresel merkezi yapmak, sonuçta da ülkenin coğrafi konumunu kullanarak bölgesel bir ticaret (mega)aktörü olmak. Böylece Türkiye kalkınacak, büyüme hızı %6 olacak, işsizlik %5’e inecek, insani gelişmişlikte ilk 20’ye girecekmiş.

Projenin anlatımından akılda kalan cümleler: Otoyol ve demiryolu ağlarının tam ortasında… 2020’de faaliyete geçecek… 2035’de tamamlanacak… 3 milyon kişi yaşayacak… Mega… Ar-Ge… Teknopark… En fazla yeşil alan (bu da işin süsü), falan… Bir de “sadece bir lojistik merkezi değil” deniyor. Yani aslında projenin özü bu: Türkiye’yi küresel bir lojistik ya da taşımacılık merkezi yapma vizyonu, CHP’nin Türkiye vizyonu.

Projenin anlatımından çıkan ilk sonuç, önümüzdeki seçimde CHP iktidara gelirse, yoluyla, betonuyla, köprüsüyle, havaalanıyla en azından 2020’ye kadar en az bir beş yıl daha (hatta aslında 2035’e kadar), inşaata dayalı ekonomik büyüme dönemi yaşayacağımız. Bunun AKP’nin ekonomik programından (daha fazlasını vaadetmek dışında) ne farkı var acaba?

İkinci sonuç CHP’nin vizyonunun büyük, mega, dev yatırımlarla dolu bir Türkiye olduğu. İnsani ölçek, doğaya yakınlık, topluluk ekonomileri yok. Proje tamamen bir masabaşı mühendislik ürünü.

Üçüncü sonuç Türkiye’nin Asya’nın, örneğin Çin’in imalat sektörüne yönelik bir dağıtım/aktarım merkezi olmasının hedeflendiği. Yeni vizyon küresel kapitalist sistemle tam entegrasyonu öngörüyor.

Bugüne kadar cesaret edilememiş bir neoliberal vizyon

Projenin en önemli yanı ise yeni kurulacak bu kentin bir tür serbest bölge olması. Bürokrasi sıfır olacakmış, kendine özel yasası olacakmış, devlet-özel işbirliğine dayanacakmış… Neoliberal sistemin üç özelliği diyordu Naomi Klein, “kuralsızlaştırma, özelleştirme ve düşük vergilerdir” ve bu yolla da küresel şirketlerin mutlak egemenliği kurmaktır.

Şu anda Türkiye’nin “sol” muhalefet partisi CHP, neoliberal politikaları bugüne kadar cesaret edilememiş bir ölçekte hakim kılmayı vaadediyor. Küresel kapitalizmle tam entegrasyonu öngören, neoliberalizmi geri dönüşü olmayan, neredeyse tarih dışı bir sistem olarak gören, büyüme saplantılı bir zihniyetin ürünü.

Bu proje CHP’nin Yeşiller’den (ç)alıp programının orasına burasına serpiştirdiği doğa hakları kavramının ve yine laf olsun diye kullandıkları iklim değişikliğinin ne demek olduğunu anlamaktan fersah fersah uzak olduğunu gösteriyor. Bu kadar “mega” proje hayranı, siyasi vaatleri mühendislik yaklaşımından ibaret olan, doğayı yağmalamayı öngören, gezegene düşman, büyümeci bir siyasi aklın ekolojiyi ve doğa haklarını anlaması imkansız. Doğa haklarını en kısa zamanda programlarından çıkarmalarını öneririm.

Ayrıca bu türden taşımacılık/lojistik eksenli bir mega kenti siyasi vaat olarak çıkaran bir partinin neden üçüncü köprüye, üçüncü havaalanına karşı çıktığını anlamak zor. Demek ki siz daha fazlasını yapacaksınız. Demek ki siz de kuzey ormanları, sulak alan, orman, kıyı, kumul, ekosistem tanımayacaksınız.

Nükleerci ve kömürcü bir siyasi vizyon

CHP’nin bu projesi nükleer enerjiye (Mersin’deki ve Sinop’taki CHP eğilimli nükleer karşıtlarının bütün taleplerine rağmen) neden karşı çıkmadığını ve sadece Akkuyu projesinin yapılış biçimini eleştirip onu bile “imkan bulabilirse iptal edeceğini” ve neticede nükleer santralın (nasıl oluyorsa) “daha iyisini” yapacağını vaat ettiğini de açıklıyor. Tabii kömürcü, fosil yakıtçı bir enerji politikasına sahip olmasının arka planını da.

CHP’den yeşil bir politik yaklaşım beklemiyorduk elbette. Ama kendi adıma bu kadar neoliberal, bu kadar büyümeci, bu kadar anti-ekolojik, bu kadar saldırgan bir politika da beklemiyordum doğrusu.

Türkiye’de hâlâ CHP’yi destekleyen çok sayıda çevreci ve ekolojist, nükleer karşıtı ve doğa korumacı var. En azından onların oturup ciddi ciddi düşünmesi gerekiyor.

Ümit Şahin – Yeşil Gazete

You may also like

Comments

Comments are closed.