By 
Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva, yasadışı ağaç kesimini, madenciliği ve arazi gaspını durdurmak amacıyla yaklaşık 5 bin 200 kilometrekarelik yerli toprağını kullanıcılarına iade etti.
Selefi, aşırı sağcı Jair Bolsonaro, Brezilya Amazonlarında yer alan söz konusu toprakları yasal ve yasadışı madenciliğe açmış, kaçak çiftlikler de dahil olmak üzere doğayı tahrip eden ve bölgede yaşayan yerlilere yönelik şiddeti körükleyen bir politika izlemişti.
Bolsonaro yönetimi altında Brezilya Amazonlarının ormansızlaştırılmasında yüzde 56’lık bir artış yaşanmış, yaklaşık 34 bin kilometrekelik yağmur ormanı yok edilmiş ve 2 bin 600 kilometrekarelik yerli toprağı zarar görmüştü.
‣ Brezilya Amazonları’nda ormansızlaştırma beş kat arttı
‣ Brezilya Amazonları’nda ormansızlaşma nisan ayında da rekor kırdı
‣ Brezilya Amazonları son 10 yılda emdiğinden daha fazla karbondioksit yaydı
‘Karbon yutmak yerine salıyorlar’
Lula geçen hafta sonu bölgeyi ziyaretinde yaptığı konuşmada “Yerli topraklarını yasal zemine kavuşturacağız. Hükümetim sırasında hiçbir yerli bölgesinin sınırsız talana açılmasını istemiyorum” dedi.
‣ Brezilya’da 2. Lula dönemi: Amazon’da ormansızlaşmaya son verilecek
Hindistan’ın iki katı büyüklüğünde bir alanı kaplayan Amazon yağmur ormanları, korumasız alanlara göre hektar başına yüzde 50 daha fazla karbon tutuyor ve iklim değişikliğine karşı çok önemli bir tampon görevi görüyor.
Araştırmalar, yerlilerin kontrolündeki ormanların Brezilya Amazon’unda en iyi korunan ormanlar olduğunu gösterse de örneğin Doğu Amazon‘daki yıkım o kadar yaygın ki bölge bir karbon yutağı yerine bir karbon kaynağı haline gelmiş durumda.
Brezilya liderinin yeni kararına göre, söz konusu yerli topraklarında madencilik faaliyetleri yasaklandı ve endüstriyel çiftçilik ile ağaç kesme, hükümetin özel iznine bağlı kılındı. Ayrıca yerli olmayan kişilerin yerli topraklarında herhangi bir ekonomik faaliyette bulunmasına da yasak getirildi.
Brezilya’da üç binden fazla korunan alan ve 490 tanınmış yerli bölgesi bulunuyor. 265 milyon dönümden fazla alanı kaplayan bu bölgeler, toplam Brezilya topraklarının yaklaşık yüzde 3’ünü oluşturuyor.
Rainforest Foundation Norveç Direktörü, Toerris Jaeger, Lula’nın kararıyla ilgili, “Yerli bölgeleri, dünyanın biyolojik çeşitlilik için merkez bankası olan Amazon’u korumak için çok önemlidir. Bugünkü duyuru aynı zamanda yerli halkın bu zenginliği en iyi koruyabilenler olduğunun önemli bir kabulü anlamına geliyor” dedi.
‣ [COP27] Brezilya, Endonezya ve Kongo, Amazon ormanlarını korumak için ittifak kurdu
‘Olumlu ama yeterli değil’
Lula’nın duyurusu, yaklaşık dört bin yerliye ev sahipliği yapan altı bölgenin yasal koruma altına alınmasını sağlayacak. Örneğin, koruma altına alınanlar arasında bulunan Amazonas eyaletindeki Nadöb halkının yaşadığı Uneiuxi Bölgesi, yüzde 37 oranında, yaklaşık 5 bin 500 kilometrekarelik “birincil yağmur ormanı” kapsamına alındı.
Ancak bu kararlar, yağmur ormanlarının korunmasını tamamen garanti etmiyor. Eski başkan Bolsonaro yanlıları hala Amazon eyaletlerinin çoğu iktidarda ve yerli halkların topraklarına yönelik saldırıları sürdürüyor ve bu federal hükümetle karşı karşıya gelmelerine yol açıyor.
Karar çevre korumacıları ve örgütleri tarafından genellikle olumlu karşılanırken, bazı yerli topluluklar ise yetersiz buldu. Geçen ocak ayında Lula hükümeti 14 yeni bölge oluşturma sözü vermişti. 733 bölge daha federal hükümetin kararının kapsamına girmek istiyor. Kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olan Socio-Environmental Institute’a göre, yeni tanınan bölgeler bu sayının yalnızca yüzde 6’sını oluşturuyor.
Lula’nın duyurduğu bölge sınırları dışında kalan Bahia eyaletinin güneybatısındaki Pataxó halkınin lideri olan Renato Atxuab, AP’ye hükümetin yabancıların daha fazla istila etmesini önlemek için topraklarını mümkün olan en kısa sürede korumaya alması gerektiğini söyledi. Axtuab, geçen yıl boyunca tarım ticareti, toprak gaspçıları ve uyuşturucu kaçakçılarının dahil olduğu şiddetli çatışmaların yaşandığını da bildirdi.
Greenpeace Brezilya sözcüsü Danicley de Aguiar da, “Şu anda ülkede tanınma süreçleri bekleyen yüzlerce yerli toprağı var. Birkaç bölge, resmi olarak tanınmasına rağmen, yasadışı altın madencileri tarafından işgal ediliyor ve bu topraklarda yaşayan insanları aşırı şiddete maruz bırakıyor” dedi.
Comments