Brezilya‘da federal mahkeme, bir sığır çiftçisine Amazon yağmur ormanlarına zarar verdiği için 50 milyon dolardan fazla para cezası verdi. Para cezasına ek olarak çiftçinin zarar verdiği alanı da onarması gerekecek.
Yasadışı ormansızlaşma faaliyetleri yaparak iklime zarar verdiği gerekçesiyle Brezilya’daki bir federal mahkeme, sığır çiftçisi Driceu Kruger‘in mal varlığına el koydu.
‣ Amazon’dan bir kuraklık ve ormansızlaşma manzarası: İnekler, toz ve duman…
Çiftçiye daha önce de tazminat ödetilmişti
Ülkenin iklim suçlarının önüne geçilmesi ve yağmur ormanlarının onarılması için başlatılan en büyük sivil girişim olan Brezilya Çevre ve Yenilenebilir Doğal Kaynaklar Enstitüsü (Ibama) çiftçinin sorumlu olduğu çevre suçları için Brezilya Başsavcılığı‘na başvurdu.
Kruger, daha önce de Amazon’un Boca do Acre ve Lábrea bölgelerinde 5 bin 600 hektarlık (13 bin 838 dönüm) alanı yok ettiği için Ibama tarafından tazminat ödemeye zorlanmıştı. Bu sefer zarar verilen bölge ise federal hükümete ve Amazonas eyaletine ait bir kamu arazisiydi.
Kruger, bitki örtüsünü temizlemek için motorlu testereler kullandı, araziyi temizlemek için ateş yaktı ve sığırlar için otlak alanı oluşturmak için araziye ot ekti. Sebep olduğu orman kıyımı uydu görüntüleriyle belgelenirken Kruger da yaptıklarını kabul etti.
Yok edilen hektar başına maliyet hesaplandı
Davada Kruger iki farklı şekilde iklime zarar vermekten suçlu bulundu: Bitkileri doğrudan yakmanın yol açtığı emisyonlar ve karbondioksiti emen bitkileri yok ederek karbonun hapsedilmesini engellemek.
Mahkeme, Amazon yağmur ormanlarına zarar vermenin hektar başına ortalama 161 ton karbon salımına yol açtığını söyledi. Tüm orman için ise bu sayı 901 bin 600 tona denk geliyor.
Bu hasar ise ABD Çevre Koruma Ajansı ve Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’nün hesapları doğrultusunda ton başına 65 dolar olarak değerlendirdi. Ancak sosyal maliyetler de göz önünde bulundurulduğunda muhtemelen ormansızlaşmanın gerçek maliyeti bundan çok daha yüksek.
Tazminat iklim finansmanına aktarılacak
Kruger’ın neden olduğu zarar 50 milyon dolar olarak hesaplandı. Tüm varlıkları dondurulan ve hükümet finansmanı ile vergi avantajlarından yararlanması yasaklanan Kruger’in ödeyeceği para ise ulusal iklim acil durum fonuna aktarılacak.
Kruger’ın hem sığır ve tarım ürünleri satması hem de zincirli testere ve traktör gibi ekipmanları satın alması yasaklandı.
Ayrıca Kruger, bozduğu toprağı tekrar değerli bir karbon yutağı haline getirmek zorunda. Yine de mahkeme, bunların Kruger’ın verdiği zararları tamamıyla geri çevirmeye yetmeyeceğini söylüyor.
Brezilya’nın yargı sisteminde birkaç benzer dava daha devam ediyor. Ancak mahkemenin davada talep ettiği miktar, bugüne kadar iklim için kararlaştırılan en büyük tazminat.
İklim ve Çevre Savunma Bakanlığı’ndan Mariana Cirne, davanın bir “iklim adaleti meselesi” olduğunu ve bu örneğin Brezilya’nın ulusal emisyon hedeflerine ulaşmasına yardımcı olacağını söyledi.
Ancak mahkeme tarafından henüz nihai karar verilmedi ve karar temyiz edilebilir.
