Yani bir analiz, bu ay Libya’nın kıyı kentlerinden Derna’da yıkıcı sele neden olan fırtınanın meydana gelme olasılığının insan kaynaklı iklim değişikliğine bağlı olarak 50 kata kadar arttığına yüzde 50 daha şiddetli bir hal aldığına işaret etti.
Bilim insanları, Akdeniz’deki fırtınanın Libya’yı vurmadan önce dört gün boyunca şiddetlenerek Yunanistan‘ın orta kesimleri ile Bulgaristan ve Türkiye‘nin bazı bölgelerinde büyük hasara yol açtığını ve iklim değişikliği nedeniyle bu tür aşırı fırtınaların 10 kata kadar daha olası ve yüzde 40’a kadar daha şiddetli olduğunu söyledi.
Daniel Fırtınasının bir günde getirdiği şiddetli yağışlar Libya’nın doğusunda iki barajı taşıran büyük sellere yol açmış, bu da kente yayılan bir su duvarının tüm mahalleleri yerle bir etmesine, köprüleri, arabaları ve insanları denize sürüklemesine neden olmuştu.
Birleşmiş Milletler (BM) İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi’nin (OCHA) 17 Eylül’de yaptığı açıklamaya göre afet nedeniyle 11 bin 200 kişi hayatını kaybetti. BM Dünya Sağlık Örgütü (WHO), bugün yaptığı açıklamada en az 3 bin 998 kişinin öldüğünü doğruladı ve 8 bin ila 9 bin kişinin halen kayıp olduğunu bildirdi.
‣ Libya’da sel felaketinde ölü sayısı 11,300’e yükseldi: Denizde çürümüş cesetler bulunuyor
‘300 ila 600 yılda bir görülen bir olay’
The Associated Press‘in aktardığına göre araştırmacılar, Libya üzerindeki bir bölgedeki bir günlük maksimum yıllık yağış miktarını inceleyerek, Daniel Fırtınasının günümüz ikliminde 300 ila 600 yılda bir görülen bir olay olduğunu hesapladı.
Ayrıca Yunanistan, Bulgaristan ve Türkiye’yi kapsayan bir bölgede yaz mevsimindeki dört günlük maksimum yağış miktarını da inceleyen bilim insanları, meydana gelen tufanın her beş ila 10 yılda bir meydana gelmesinin beklendiğini tespit etti.
Bilim insanları küresel ısınmanın atmosferin daha fazla su buharı tutmasına neden olduğunu hatırlatarak her 1°C’lik ısınmanın yaklaşık yüzde 7 daha fazla su buharı demek olduğunu ifade etti.
‣ Libya’da meydana gelen selde ölü sayısı 20 bine yükselebilir
Diğer insan faktörleri de afeti derinleştirdi
Aşırı hava olaylarında iklim değişikliğinin olası rolünü hızlı bir şekilde değerlendirmeyi amaçlayan World Weather Attribution tarafından yapılan analiz, Yunanistan’daki tabiatı değiştiren ve daha fazla insanı sele maruz bırakan ormansızlaşma ve kentleşme ile Libya’daki muhtemelen barajlarda bakım eksikliğine ve iletişim arızalarına yol açan çatışmalar gibi diğer faktörlerin de fırtınanın etkilerini kötüleştirdiğini belirtiyor.
Çalışmada ayrıca, barajların böylesine aşırı bir yağışa dayanacak şekilde tasarlanmamış olabileceğine dikkat çekiliyor.
Analize katkıda bulunan 13 araştırmacıdan ve Hollanda‘daki Kızılhaç Kızılay İklim Merkezi‘nden Maja Vahlberg, “Bu olaylar sayesinde, iklim değişikliği ve insan faktörlerinin nasıl bir araya gelerek bileşik ve katlanan etkiler yaratabileceğini şimdiden görüyoruz” dedi.
‣ Libya’da sel: En az üç bin kişi yaşamını yitirdi, binlerce insan kayıp
Akdeniz’de iklim krizi ve kasırga
Islak ve nemli hava kasırgaları besliyor. Kasırgaların şiddetinin ve sıklığının artmasındaki bir diğer etken de sıcak deniz suyu. İklim bilimciler, son yıllarda Akdeniz’in 3°C ısındığı uyarısında bulunuyor. Deniz sularının ısınması da kasırgaları yoğunlaştırıp ortaya çıkan rüzgarları hızlandırıyor.
“Akdeniz’de oluşan kasırgaların en yoğun olduğu dönem, Akdeniz’in güney sularının en sıcak olduğu eylül ayının sonundan yıl sonuna kadar olan dönemdir” diyen bilim insanları, Atlantik ve Pasifik bölgelerindeki kasırgalarda en az 27°C su sıcaklığının ideal olduğunu ancak Akdeniz’deki kasırgaların daha soğuk sularda oluşabildiğini vurguluyor. Meteorologlar ise Akdeniz’deki su sıcaklığının halihazırda yaklaşık 28°C olduğunu belirtiyor.
