Doğa MücadelesiManşetYerel

Zilan’da HES’e iptal

0

Danıştay‘ın bozduğu ve yerel mahkemeye geri gönderdiği “Zilan Regülatörü ve HES Projesi”nin iptali ile ilgili davada karar çıktı.

Van 1. İdare Mahkemesi, “Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Gerekli Değildir” kararının uygun olmadığını ve projenin çevreye olabilecek olumsuz yöndeki etkilerinin önlenmesi ya da zararının çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için gerekli önlemlerin alınmadığı sonucuna vardı.

Van Gölü’nü besleyen derelerden biri olan Zilan Deresi‘nin yakınında baraj, çaylar, ırmaklar, tarihi açıdan öneme sahip olan bir mezar ve köyler bulunuyor. Derenin üzerine yapılmak istenen HES ve civarında açılması planlanan maden ocaklarına karşı ekoloji aktivistleri 2014’ten beri mücadele veriyor.

Geçen ağustosta Erciş’teki Zilan bölgesinde yargı kararlarına rağmen sürdürülen inşaat için düzenlenen bilirkişi raporunda, hidroelektrik santralin ekolojik tahribata yol açacağı belirtilmiş; inşaatı sürdürülmüştü; hidroelektrik santralinin (HES) ekolojik tahribatlara neden olacağı 10 Ağustos’ta çıkan bilirkişi raporuyla da yinelendi. Raporda, proje kapsamında gerçekleştirilecek faaliyetlerin SİT alanları, canlı organizmalar, bitki örtüsü ve su kaynaklarını olumsuz yönde etkileneceği uzmanlar tarafından ortaya konuldu.

Zilan’da ikinci perde: Yeni bilirkişi raporu HES’i durdurabilecek mi?
Zilan’daki bilirkişi keşfinden ‘ÇED Gerekli’ kararı çıktı: Tamamen ilkellik, vahşet
[Yeşil Gazete Doğu’da-5] Zilan’ın gösterdikleri: Hukuk, doğaya hep geç kalıyor

Van Çevre Derneği Başkanı Ali Kalçık, bilirkişi raporunun çıkmasının ardından Yeşil Gazete’ye şunları söylemişti:

“Zilan bu bölge için çok önemli bir alan. Aslında bu bir vahşet. Oradaki mezarlığın üzerinde üretim amaçlı bir karar geçirmek kabul edilecek bir olay değil. Çok ciddi bir endemik tür var, fauna ve flora açısından zengin bir alan. Mutlaka korunması gerekiyor. ‘ÇED gerekli’dir kararı doğrudur. Buranın ticarileşmemesi gerekiyor. Canlı organizmaların doğal hakkıdır. Kimsenin tekelinde olmaması gerekiyor. Bu tamamen bir ilkelliktir, vahşettir. Vahşi kapitalizmin somut bir göstergesidir.”

‘ÇED gerekli’

İdare Mahkemesi kararında, hidroloji, su ürünleri, arkeoloji, flora ve fauna uzmanları tarafından, proje kapsamında düzenlenen “Proje Tanıtım Dosyasında” yer verilen alınması gereken önlemlere ilişkin değerlendirmelerin, ilgili uzmanlık alanları itibarıyla eksik olduğu kaydedildi:

“Bu veriler ve değerlendirmeler esas alınmak suretiyle tesis edilen dava konusu ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararının uygun olmadığı, projenin çevresel etkilerinin ilgili uzmanlık alanları cihetiyle daha detaylı incelenmesi ve ÇED raporunun alınması gerektiği açıkça ortaya konulmuştur.

Dava dosyasında mevcut bilgi ve belgeler ile bilirkişi raporlarının birlikte değerlendirilmesinden; her ne kadar, anılan raporlarda yer alan inşaat, ziraat ve jeoloji uzmanlarınca, dava konusu işlemin ilgili uzmanlık alanları itibarıyla uygun olduğu yönünde görüş ve kanaat belirtilmiş ise de, özellikle ekolojik canlılığın devamı için gerekli olan can suyu miktarının dere yatağına ne kadar bırakılacağının proje tanıtım dosyasında belirtilmemiş olması, yine alanda bulunan su ürünlerinin ve flora-faunanın endemik çeşitliliği bakımından proje tanıtım dosyasının yeterli kapsamda olmadığı görülmektedir.”

‘ÇED gereksiz kararı hukuksuz’

Mahkeme, Zilan Elektrik Üretim Anonim Şirketi tarafından yapılmak istenen  “Zilan Regülatörü ve HES Proje Revizyonu ve Kapasite Artışı” projesine ilişkin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı‘nın “ÇED Gerekli Değildir” kararını da şöyle değerlendirdi:

“Çevre Kanunu ve Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği kapsamında çevre üzerindeki olumsuz etkilerini, projenin uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmalarla alınacak önlemlerin ilgili mevzuat ve bilimsel esaslara göre kabul edilebilir düzeylerde olmayan, projenin çevreye olabilecek olumsuz yöndeki etkilerinin önlenmesi ya da zararının çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için gerekli önlemlerin alınmadığı ve literatür bilgilerine dayalı hazırlanan ve proje özelinde uygun ve yeterli olmayan proje tanıtım dosyasına göre verilen dava konusu ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.”

Mahkeme, bu belirlemeler ışığında dava konusu işlemin iptaline karar verdi.

 

You may also like

Comments

Comments are closed.