Yunusların avlanması önerisine tepki: Yunusun yediğinden bize ne?

Karadeniz‘deki hamsi balığının azalmasının faturasının yunus balıklarına kesilmesine tepkiler büyüyor. İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi öğretim üyesi ve Türk Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV) Başkan Yardımcısı Doç.Dr. Arda M. Tonay bu tür açıklamaların çok talihsiz olduğuna dikkat çekerek “Karadeniz’deki balık stoklarının azalmasının birincil nedeni aşırı avcılık, kirlilik ve yanlış balıkçılık politikalarıdır.” dedi.

Deneye Hayır Derneği Yönetim Kurulu Başkanı ve hayvan hakları savunucusu Yağmur Özgür Güven ise hamsilerden elini çekmesi gereken bir canlı varsa onun da insanlar olduğunu belirtti.

‘Hamsiler zaten bizim yiyeceğimiz değil’

Bazı uzmanlar ve balıkçılar yunusların ciddi şekilde hamsi tükettikleri iddia edilerek hamsi balıklarının yoğunluğunun artması için yunusların avlanması önerisine Güven, hamsinin insan yiyeceği olmadığını hatırlatarak şu açıklamalarda bulundu:

Hamsiler zaten bizim yiyeceğimiz değil. Zaten yunusun yiyeceği. Dolayısıyla hamsilerden elini çekmesi gereken birisi varsa o da yunuslar değil insanlardır.”

‘Yunusları kimse avlayamaz’

Doç.Dr. Arda M. Tonay balık stoklarının azalmasının suçlusu olarak yunusların görülemeyeceğine dikkat çekerek şunları söyledi:

Yunusları kimse avlayamaz ve denizdeki hamsi veya balık stoklarının azalmasının suçlusu olarak ceza yunuslara da kesilemez. Karadeniz’deki balık stoklarının azalmasının birincil nedeni aşırı avcılık, kirlilik ve yanlış balıkçılık politikalarıdır. İnsansal kaynaklı hatalar ya da yapılan yanlış tercihlerdir. Fakat bunun cezasının yunuslara kesilmesi mümkün olamaz.”

‘Bizim haberimiz olmamıştır’

Güven, şimdiye kadar yunuslara zarar verilip verilmediğiyle ilgili de şunları söyledi:

Yaşadığım yerde caretta carettalarımız var. Bu hayvanlar sürekli zarar görüyor. Balıkçılar, balıkları kendilerinin zannettikleri için o balıkları yiyen diğer deniz canlılarına sürekli zarar veriyor. Zaten bunu hep görüyoruz. Bundan yunuslar nasibini almış mıdır şimdiye kadar? Bence almıştır, bizim haberimiz olmamıştır”

‘Yunusun yediğinde bize ne?’

Tonay, bir gırgır teknesiyle 40-60 ton civarında hamsi avlandığı bilinirken yunusun midesindeki balığı konuşmanın mantıklı olmadığını şöyle dile getirdi:

Bir gırgır teknesiyle 40-60 ton hamsi avlandığı bilinirken, yılda avladığımız 150 bin ton hamsinin yarısı balık fabrikalarına giderken yunusun midesindeki balığı konuşmak kadar ayıp bir şey olabilir mi?

Bir yunus kendi ağırlığının türüne göre değişmekle birlikte yüzde 2 ile 5 arasında balık avlar. Ama yunusun midesindeki balığı konuşmak o kadar ayıp bir şey ki. O hayvan zaten ekosistemde yaşıyor. Balık ürünlerinden besleniyor. Dolayısıyla yunusun yediğinden bize ne ki?”

‘Yunuslar aşırı derecede artamaz’

Yunus popülasyonunun arttığı iddialarına da değinen Tonay, yunusların memeli hayvanlar oldukları için aşırı derecede artamayacaklarını söyledi:

Yunuslar, balıklar gibi yumurtlayarak üremedikleri bizim gibi memeli oldukları için zaten aşırı artamazlar. Yılda bir kez yavru yapar, dokuz ay karnında taşır. Onu doğurduktan sonra emzirir, süt verir. Ancak belli bir yaşa geldikten sonra ikinci bir çocuk yapar. Memeliler zaten çok artamazlar sistem gereği.”

Yunusların ekosistemin doğru bir şekilde ilerlemesini sağladığını belirten Doç.Dr. Arda M. Tonay “Yunus yoksa balık da yok” dedi. Tonay, ayrıca Karadeniz’de ne kadar yunus balığı olduğunun henüz bilinmediğine de dikkat çekti.

Ne olmuştu?

Karadeniz’de sayıları azaldığı iddia edilen hamsi balıkları için bazı uzmanlar ve balıkçılardan yunusların avlanması önerisi gelmişti. Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Yaban Hayatı Ekolojisi ve Yönetimi Bölümü Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Mehmet Kocabaş, yunusların ciddi şekilde hamsi tükettiklerini, kendi ağırlıklarının yüzde 10’u kadar balık tükettiklerini iddia etmişti. Kocabaş konuyla ilgili şu ifadelerde bulunmuştu:

Yunusun avlanmamasıyla popülasyonu anormal bir şekilde arttı. Karadeniz’de canlı yaşamının normal düzeye çekilmesi, anormal bir şekilde artan yunus miktarının dengelenebilmesi için kontrollü yunus avına izin verilmesi gerekmektedir.”

Bazı balıkçılar da yunusların ağlarına ciddi maddi zararlar verdiğini ileri sürmüştü.