Yeni Zelanda‘nın resmi veri ajansı Stats NZ‘nin yayınladığı verilere göre 2022-2023 yıllarında Yeni Zelanda’da okyanus ve kıyı sularının sıcaklığı en yüksek seviyeye ulaştı.
1982 yılından beri deniz yüzeyi sıcaklıkları 0,63 ila 1,05 derece arasında arttı. En yüksek artış ortalama 0,74 ila 1,35 derece arasında ısınan Doğu Yakası Güney Ada‘sında kaydedildi.
‣ Okyanustaki rekor sıcaklıkların gezegen için felaket sonuçları olacak
‣ Güney Yarımküre’de de bahar ‘sıcak geçiyor’: Yeni Zelanda’da eylül rekorları
‣ Araştırma: Okyanuslar beş yıl üst üste en yüksek sıcaklık rekorunu kırdı
‣ 2023’te okyanus yüzeyinin sıcaklığı, 20 yıllık ısınmaya eş değer artış gösterdi
Ajansın çevre ve tarım istatistikleri yöneticisi Stuart Jones, “Deniz yüzeyi sıcaklıklarını ölçmek bize okyanusun en üretken tabakalarının ne kadar hızlı ısındığını anlatıyor” dedi.
Diğer yandan ısınan suların hacmi arttığı için deniz seviyesi de giderek yükseliyor.
Denizlerdeki sıcak dalgaları da rekor seviyelere ulaştı. Tasman Denizi, 2022 yılının yüzde 61’ini sıcak dalgasının etkisinde geçirdi. Batı Kuzey Adası‘nda da yılın yüzde 89’unda sıcak dalgası koşulları yaşandı.
Sıcaklık artışı deniz ekosistemini bozuyor
Küçük sıcaklık artışlarının bile deniz ekosistemini bozabileceğini söyleyen Jones, sıcaklık artışlarının bazı türleri yer değiştirmek zorunda bıraktığına ve hastalık risklerini arttırdığına dikkat çekti.
Denizlerin ısınması, besin zincirlerini destekleyen organik maddeler olan fitoplanktonların (mikroskobik algler) birincil üretimini etkiliyor. Stats NZ verileri de mikroskobik alglerin sayısındaki azalma ile yüzey sıcaklıklarındaki artışın ilişkisine işaret ediyor.
Guardian‘ın aktardığına göre Wellington Victoria Üniversitesi‘nden deniz biyologu Dr. Christopher Cornwall, yoğun ısı dalgalarının denizlerde habitat oluşturan yosun gibi türleri öldürdüğünü söyledi.
Daha önce yaşanan sıcak dalgaları, Yeni Zelanda’daki deniz süngerlerinin ağarmasına, güney boğa yosunlarının yok olmasına, büyük balıkların karya oturmasına ve penguenlerin ölümüne yol açmıştı.
‣ Okyanusta alarm: Yüzyıl sonunda tropikal okyanusta hiç balık kalmayacak!
‣ Araştırma: Okyanusların ısınması ahtapotları kör edebilir
Kaynak: NOAA
Üç yönden de ısınıyor
Uzmanlar, Yeni Zelanda’nın coğrafi konumu ve küresel okyanus akıntılarının hareketi nedeniyle normalden daha yüksek sıcaklıklar yaşıyor olabileceğini söylüyor.
Ulusal Su ve Atmosfer Enstitüsü‘nün baş bilim insanı Matt Pinkerton, “Yeni Zelanda, Pasifik Okyanusu, Tasman Denizi ve Güney Okyanusları arasında sıkışmış durumda. Bu bölgelerin üçü de çok fazla ısındı” diyerek Yeni Zelanda’nın üç yönden de sıcaklığa maruz kaldığını söyledi.
Yeni Zelanda’nın etrafı okyanuslarla çevrili olduğu için aşırı ısınmadan korunduğu düşünülüyordu ancak Pinkerton, yeni verilerin bunun doğru olmadığını gösterdiğine dikkat çekti.
Isınan okyanus iklimi değiştiriyor
GNS Science‘dan iklim bilimci Dr. Georgia Grant, ısınan denizlerin hem Yeni Zelandalılar’ı etkileyeceğini hem de ada ülkesinin hava durumunu değiştireceğini söyledi.
Dünya genelinde okyanuslar, insanların neden olduğu iklim değişikliğinin neden olduğu aşırı ısınmanın yüzde 90’ına yakınını emiyor. Okyanus sıcaklıklarının artması ise Gabrielle Kasırgası gibi fırtınaların daha şiddetli hale gelmesine neden oluyor.
