By 
Bir noktalama işareti, bir harfin üstündeki nokta bazen anlamı nasıl da değiştirir. Eugenia Ginzburg, Magadan’da sürgündeyken orada görevli Kızıl Ordu subaylarına Rusça dersi vermekle görevlendirilir. Onlara dilin inceliklerini aktardığı şöyle bir örnek anlatır:
“Bir seferinde, eski zaman örneğine başvurmuş, Veresaev’in devrim öncesi yüksek okul anılarından bir parça seçmiştim. Parçayı kara tahtaya herhangi bir noktalama işareti koymadan yazdım. Bu, ölüm cezasına çarptırılmış bir mahkûmun dilekçesi konusunda, II. Nikolas’ın bir kararnamesiydi: “Mümkün değildir ertelenmesi idamın.” Ardından Epifanov’a sordum: ‘Bu kararnameye göre mahkûm idam edilecek mi?’ Yaramaz öğrencim mırın kırın etti, asık bir suratla karatahtaya baktı. Sonunda kesip attı:
‘II. Nikolas’ın ne budala olduğu bilinir! Onun yazdıklarını şöyle de okuyabilirsiniz, böyle de.’
‘Şimdi ne diyorsunuz?’ diye sordum, ‘ertelenmesi’ sözcüğünden sonra bir virgül koyup.
‘Hımm… Onu kurşuna dizecekler…’
‘Peki şimdi?’ dedim, eski virgülü silip, bu sefer ‘değildir’ sözcüğünden sonra yeni bir virgül koyarak.
“Cezası ertelendi’ diye bağırdı bütün sınıf hep bir ağızdan.
‘İşte görüyorsunuz, Yoldaş Epifanov, bir insanın hayatı, bir virgülün yanlış yere konmasına ya da unutulmasına bağlı.”” (E.Ginzburg, Anaforun İçinde, çev: G.Zileli, Pencere, 2000, s.429)
Hükümetin “vicdani ret” hakkını yasalaştıracağı yönünde söylentiler dolaşıyor. Hatta buna şimdiden sevinen arkadaşlar da var. Benim okuduğum ve dinlediğim haberlere göre ise durum hiç de öyle değil. Askerlik yapmak istemeyenlere 2 yıl kamu hizmetlerinde çalışma alternatifi getirilecekmiş hükümet sözcüsünün açıklamasına göre.
Bir kere, ülke vatandaşlarının devlete borçlu oldukları bir “vatani görev” yükümlülüğünü kabul etmiyorum. Bu yüzden bedelli askerlik denen şeyi de saçma bulurum. Dolayısıyla total vicdani retçiyim. Şimdi bu bedelli saçmalığına bir de mecburi kamu hizmeti eklenmiş oluyor. Doğrusu, devlet sineğin kanadından yağ çıkartmasını iyi biliyor. Vicdani nedenlerle askerlik yapmak istemeyenleri, hem de 2 yıl bedavadan kamu hizmetlerine koşacaklar. Üstelik 2 yıl oldukça caydırıcı bir süre. “Madem 1 yıl 3 ay askerlik yapmak istemiyorsun, al sana 2 yıl kamu hizmeti.” Bu bir hak mı, yoksa ceza mı? Böylece hem Avrupa’ya, “bak biz de tanıdık vicdani reddi denerek propaganda yapılacak, hem vicdani nedenlerle askere gitmek istemeyenlerin cezası 1 yıl 3 aydan 2 yıla çıkartılacak, hem de kamu hizmetlerine bedavadan işgücü kazandırılacak. Anlayacağınız bir taşla üç kuş.
Ginzburg, noktalamaların önemine işaret ederken ne kadar haklıymış. “Vicdani” sözcüğünün sondaki “i” harfinin tepesindeki noktayı kaldırın, bakalım ortaya ne çıkıyor.
Devletin ve hükümetin her zamanki tutumu.
Vicdanı ret.
Gün Zileli – www.gunzileli.com
Comments