Mitolojik tufan sonrası, Nuh’un gemisi mahrumiyet ve umutsuzluk denizinde, rotası ya da hedefi olmadan sürüklenirken, gemiye ağzında zeytin dalı ile gelen bir güvercin onlar dışında da hala yaşamın sürdüğü bilgisini getirmiş olur. Mitolojide ölümsüz bir yaşam kaynağı olarak yer alan zeytinin en eski hikayelerinden biri budur. Barış ve mutluluk, bilgi ve bilgelik olmadan mümkün olamaz, bu sebeptendir ki, yağı ile ışık kaynağı olan, işlenerek temizlik için kullanılan, eşsiz bir besin ve enerji kaynağı zeytin bu kavramlar ile bağdaştırılmıştır.
Atina’nın koruyucusu kim olacak yarışında, savaşlarda kullanılacak güçlü bir at hediyesi ile gelen Poseidon’a karşı, akıl, bilim ve sanat tanrıçası Athena’nın hediyesi, zeytin dalı kazanan olmuştu ve zeytinin tüm kutsal kitaplarda yer alan sembolizmi insanlık tarihi boyunca yaşadı.
Zeytinin tarihi isimlerinden biri de Zai’ydi. Bilginin aktarımı şekil-şemal değiştirebilse de halen en önemli kaynağın kitap olduğunu düşündüğümüz de, bir kütüphaneye koyulacak en güzel isim Zai. Geçen hafta başında bahçesinde yüzlerce yıllık, görkemli zeytin ağaçlarının bulunduğu, şık tasarımlı iki yapıdan oluşan yeni nesil kütüphane Zai, Bodrum’da açıldı.
Dış kapıdan bahçeye ilk girdiğinizde etrafa serpilmiş, açık havada sergilenen heykeller, bahçeye huzur katan su kanalları, güzel bir peyzaj ve az rastlanır büyüklükte zeytin ağaçları ile keyifli bir buluşma yaşıyoruz.
Ağaçlara duayen sanatçıların isimlerinin verilmiş olduğunu duymak çok hoşuma gitti.
Zai’ye gelen konuklar kütüphanenin çeşitli stantlarında yer alan binlerce kitaptan birini seçerek, enfes bir kahve ile birlikte tüm günlerini burada geçirebilirler. Güzel havalarda benim tercihim hali hazırda burada çalan seçmece klasik müzik eserleri eşliğinde, huzur dolu bahçe kısmı olur diye düşünüyorum. Zai içerisinde küçük bir kafe bölümü var, burada hakikaten tadını çok sevdiğim Federal’in kahveleri, her daim taze demli çay ve ufak atıştırmalıklar bulmak mümkün.
Kütüphane şu an için 10:00 – 20:00 saatleri arasında hizmet veriyor. Şu an için dememde ki gerekçe ise zamanla talep oldukça bu çalışma saatlerinin özellikle yaz gecelerin de, bir parça daha esneyebileceğini umut etmem… Burada raflara konulan kitaplar aynı zamanda da satılıyor. Ancak dışarıya kiralık ya da ödünç kitap verilmiyor. Zai’nin kurucuları dekorasyon konusunda oldukça cömert davranmışlar, zira bahçeyi ve binanın içini süsleyen birçok değerli sanat eseri burayı aynı zamanda bir sanat galerisi gibi gösteriyor. Kültürel aktivite arayanlar için Zai’de takip edilmesi gereken etkinlikler olacak. Planlanan etkinliklerden biri de yazar okumaları olacak. Önemli yazarlar okuyucuları ile buluşarak eserleri üzerine söyleşiler gerçekleştirecekler. Buraya konuk olan ilk yazar, kitap önerileri ile birlikte gelen Metin Uca oldu.Mekanda ayrıca klasik müzik dinletileri planlanıyor. Belli günler konuk müzisyenlerin canlı konserleri eşliğinde geçirilecek. Kahve ve okuma keyfine bir de klasik müzik görsel yanı ile ilave olacak.
Üst katta ise şirin, konforlu ve teknolojik bir sinema bölümü var. Mekanın yöneticileri burada da önceden belirlenmiş tarihlerde belli başlı sanatsal ve veya festival filmleri üzerine film okumaları düzenlemeyi istiyorlar. Şu an kitapların ve kafenin bulunduğu binanın karşısındaki yönetim binasının alt katında planlanan bir diğer etkinlik ise Yemek Atölyeleri olacak.
Etkinliklerden haberdar olmak isteyenler Zai’yi, internet sitesinden , instagram: bodrum_zai hesabından takip edebilirler.
Yüzlerce yıldır tarihe şahitlik eden, gövdesi ilham verici olacak kadar estetik dev zeytin ağaçları, birçokları gibi beton yığınları oluşturmak adına kesilmek yerine isimleri ile alınan korunaklı bir bahçe içerisinde bu yukarıdaki etkinliklere gelenlere gölge yapacaklar.
Kültür ve sanat alanlarındaki toplumsal gelişim, çevre duyarlılığını da beraberinde getirecektir diye umuyor, çoğu zaman çözümün, problemin kökeni olan insanı kaynağı belli bilgi ve hayal gücü ile buluşturmaktan geçtiği görüşümü paylaşmak istiyorum.
Kitap okuma alışkanlığının oldukça düşük olduğu ülkemiz için cesur bir girişim Zai. Ancak unutmamalı ki Athena da cesur davranmış ve başarmıştı. Bunca tekdüze mekanınçoğaldığı bir ortamda, nitelikli bilgiye, kitaba değer verenlere soluk aldırabilir. Emek verenlere teşekkür ediyor ve başarılar diliyorum.
Emre Levent Malkoç
