COP 22 için Marakeş’ea gelmişken “Green Zone”a uğramadan gitmek olmazdı, yeşil alandan insanlar, örgütleri ve anlattıkları…
Nora Ouchen
Nora ile İklim Yürüyüşü’nde karşılaştık, Democratic league for women rights in Morocco ( Fas kadın hakları demokratik birleşimi) ile ellerinde testilerle yürüyorlardı. Testiler ne için dediğimde “Su için, burası çöl ve böyle giderse su bulamayacağız.” demişlerdi.
Demokratik Kadın Hakları Birleşimi, 2007’de, kadın dayanışması sağlayarak cinsiyet temelli şiddete karşı koymak için oluşturulmuş ve ülkedeki pek çok kadın ve çevre örgütünün birleşiminden oluşuyor. Nora, COP’un ilkim değişikliğini tartışmak için çok iyi bir fırsat olduğunu düşünüyor. Fas’da yapılmasının da çok önemli olduğunu çünkü Fas’ın iklim değişikliğinden en çok etkilenen ülkelerden olduğunu ve bu etkiyi çeşitli alanlarda yaşadıklarını söylüyor. Küresel ısınmanın etkilerinden günlük yaşamda da sıkıntı çektiklerini ama bir yandan da ekonomik olarak etkilendiklerini söylüyor. Sadece Fas değil pek çok Afrika Ülkesi küresel ısınma yüzünden çok fazla sıkıntı çekiyor diyor. “Burada küresel ısınma sıcaklığı değiştiriyor, hayır, aslında hayatta kalmamızı zorlaştırıyor” diyor.
Hemaima Wiremu
Hemaima Wiremu Hemaima ve Rural Women’s Assembly (Taşra Kadınları Birleşimi) ile birlikte Leshoto’dan gelmiş,
Rural Women’s Assembly Afrika’daki taşralı kadın örgütlerini birleştiren bir oluşum. “Çiftçiler için mi buradasınız?” şeklindeki saçmamsı soruma, “hayır, çiftçiler biziz.” diyor. Hemaima, burada eşitlik için olduklarını, çiftçi kadınların dünya nufüsünün büyük bir kısmını oluşturmalarına ve gıda güvencesini ellerinde tutmlarına rağmen çok zor ve riskli hayatlar yaşadıklarını, erkek egemen anlayışlar ve büyük şirketler yüzünden kendi topraklarına sahip olamadıklarını, esas üreticiler oldukları halde açlık sınırı altında kazanç elde ettiklerini anlatıyor.
Taşralı küçük çiftçinin ekolojik devamlılığın ve biyo çeşitliliğin garantisi olduğunu ve hükümetler tarafından desteklenmesi gerektiğini söylüyor. COP’un şirketlerle sürdürüldüğünü, ve bu şirketlerin COP’u kullanıp “Yeşil Devrim” ve “Mavi Ekonomi” gibi yanlış çözümler öne sürdüğünü söylüyor. Büyük şirketlerin, insanlığın karşı karşıya olduğu bu krizde bile, hükümetleri kendi çıkarlarına göre yönlendirdiğini, onlara yaptıklarının bdelini ödetmek, iklim çözümlerini sivil toplum odaklı hale getirmek için burada olduklarını söylüyor. “Kirleten öder” sisteminin gelecek için tek kurtuluş olduğunu söylüyor.
Bu arkadaşlar, sağdan sola Abderazzak Moutaanni, Hafssa Megouaz, ben, Hamza Saber , Mountassir Bilah Nassiny ve Naoufal Bella-El Hamouyi. Jemaa el-Fna’da, ben de Hamza da arkadaşlarımızı beklerken tanıştık. Otobüsle sekiz saat uzaklıktaki Fes’te, Faculty of Sciences and Technologies’te öğrenciler. Hepsi mekatronik okuyor ve COP’u ve yeşil teknolojileri görmeleri için üniversiteleri buraya geliş gidiş masraflarını karşılamış.
Hamza, “insanlığın açgözlülüğünün bizi şu an yaşadığımız küresel ısınma durumuna getirdi. COP’un dünyada farkındalık yaratmak için iyi bir fırsat ama başarılı olma ihtimali yok, çünkü içinde olduğumuz politik ve ekonimik sistem bizi gelişme için susamışlığa (kapitalizm) yöneltiyor ve bir değişiklik yapmak istiyorsak sistemi değiştirip doğayı paradan daha önemli hale getirmeliyiz” diyor. Youssef Mirique Fas Kamu Spotlarında ben
Youssef Mirique
Youssef, Fas devlet televizyonu için çalışıyor, biz COP’un yeşil alanında eneji tassarrufu üzerine bir kamu spotu çekerken karşılaştık. Fas televizyonlarında yayınlanacak kamu spotunda insanlardan günlük hayatlarında enerji tassarufu yapmalarını istiyorlar.
Youssef’e bunun yeterli olup olmadığını sorunca “değil elbette ama her alanda değişim yapmazsak çok geç olacak, zaten Fas hükümeti de yenilenebilir enerji için ciddi adımlar attı ama daha fazlası lazım” diyor.
Mohamed El Quahabi
Mohamed El Quahabi, Fas’ta Rabat Üniversitesi’nde mühendislik üzerine ders veriyor. Üniversiteden 20 öğrenci ile birlikte tamamen yanilenebilir enerji ile sürdürülen bir şehir tasarlamışlar. Projelerinin adı “Smart City”. Kendisi projeden oldukça memnun, hevesle anlatıyor.
Projeden sonra uzun uzun Ukrayna’da diş hekimliği okuyan oğlunu anlatıp fotoğraflarını gösterdikten sonra Türkiyeli siyasetçilerin ve ailelerinin fotoğraflarına da bakıyoruz. Daha sonra Türkiye’nin ekonomik ve kültürel gelişimine tam hakim olmadığımı farkederek bana Türkiye’de işsizliğin nasıl azaldığını ve ekonomik olarak iyiyie gittiğimizi anlatıyor, hala durumu kavrayamadığımı farkedince de sanırım bu yaz tatilinde Türkiye’ye geldiklerinde oğlunu benimle tanıştırmaktan vazgeçti. Türkiye’deki yaşam şartlarından, Fas Halkı oldukça memnun.
Youssef Alouah
Youssef, 32 yaşında, Marakeşli, Almanya’da yaşıyor ve Apple’da çalışıyor. Marakeş’e ailesini ziyarete gelmiş, COP’un burada yapılacağını öğrenince de tatilini COP’a denk getirmiş ve yürüyüşü izlemeye gelmiş.
Youssef, küresel ısınma hakkında oldukça endişeli, hem Amerika’da hem burada bisikleti ile ulaşımını sağlıyor ve elinden gelen her şey yapmaya çalıştığını söylüyor. COP’dan oldukça umutlu ve Marakeş’te yapılmasından memnun. Fas’ın küresel ısınmadan en çok etkilenen ülkelerden biri olmasına rağmen Marakeş Halkı’nın iklim değişikliğinden haberdar olmadığnı, bu sayede belki haberdar olacaklarını düşünüyor.
Sascha Gabizon
Sascha Gabizon Bir kadın örgütleri ağı olan WECF (Ortak Gelecek İçin Avrupalı Kadınlar)’de çalışıyor.
“Dünyanın her yerinden kadınlar COP için Marekeşe geldi, çünkü hükümetlerin aldığı bütün kararların, insan haklarına, kadın haklarına ve iklime göre karar vermelerini garantilemek istiyoruz. Berta Caceres’i duymuş olmalısın, topraklarını svunduğu için öldürüldü, onlarca insan öldürüldü,, hesap verilebilirliğin sağlanmasından ve insan hakları, kadın hakları ve iklim adaletine olumsuz etkisi olmamasından çok çok emin olmak istiyoruz. Elimizde çok fazla olumlu örnek var, kadınların sürdürdüğü iklim üzerine projeler var, ödüllü projeler, burada bunarı gösterip iklim değişikliği ile bu şekilde mücadele edileceğini, neyin iyi olduğunu ve neyden kaçınmamız gerektiğini anlatmak istiyoruz.” diyor.
Widad Rafik / Jean-Baptiste Cheneval
Jean-Baptiste Cheneval-Widad Rafik Jean, yoksul ve kurak afrika ülkelerinde, iklim değişikliği ile artan çölleşme ve bunun getirdiği yoksullukla mücadele eden CARI örgütü ile çalışıyor.
Widad ise CARI’nin gönüllüsü. Widad ve Jean örgütün çalımalarını anlatıyorlar, temel olarak agroekoloji üzerine çalışıyorlar, ve Afrika’da tarımın sürdürülebilriliği için eylem, mobilizasyon, network oluşturma gibi çalışmaları var.
Adını maalesef kaybettiğim yerel gönüllü ise şöyle diyor: “Afrika gibi yerlerde yaşamak zor, sizin bunu anlamanız da zor, buarada vahalara ihtiyacımız var, vahalar olmazsa yaşayamayız ve vahalar giderek azalıyor, hemen bir çözüm bulunmazsa yaşamamız çok zor”.
Karima Bengara
Karima, 23 yaşında, üniversite öğrencisi, ingiliz dili ve edebiyatı okuyor. Devlete bağlı bir gençlik organizasyonunda gönüllü, COP yeşil alana gelen insanlarla ilgileniyor ve Fas’ın yenilenebilir enerji konusundaki hedef ve yatırımlarını anlatıyorlar. Karima, Fas’ın yenilenebilir enerji gelişiminden memnun, zaten burada yaşamak için bunu yapmaktan başka çareleri olmadığını ama dğer ülkelerin de ellerinden geleni yapması gerektiğini söylüyor.
Elif Cansu İlhan’ın COP22 izlenimlerini zirveye özel açtığı blog adresi marakessokaklari.blogspot.com.tr/den de takip edebilirsiniz
Elif Cansu İlhan
Yeşil Gazete – Marakeş