Hafta SonuManşet

Kızıltepe’de doğal yapı atölyesi

0
Kaba sıva yapılıyor

Amerika’yı yeniden keşfediyoruz…

Betonlar içindeki yaşamlarımızı nefes alan malzemelerle örerek devşirmeye başlıyoruz. Eskiler doğal yöntemleri zaten kullanırmış da, biz özümüzü yeni yeni hatırlıyoruz.

Doğal yapı inşasıyla ilgili birçok atölye düzenleniyor artık ne mutlu ki. Bir tanesi de Oba Ruhu ekibi tarafından 16-23 Eylül’de Bayramiç’teki Kızıltepe Permakültür’de yapıldı. Uygulamalar arazide yapımı daha önceden başlamış olan doğal yapı üzerinde gösterildi.

Kaba sıva yapılıyor

Kalabalıkla beraber çok hızlı ve keyifli ilerleyen bir süreçti. Obaruhu ekibini tanımalısınız. İşlerine aşık, yüzlerinde her daim gülümsemeyle, gözlerinde parıltılarla ahenk içinde ve disiplinle çalışan, yirmilerindeki gençlerden oluşan bir bomba ekipten bahsediyorum. Ekibin enerjisi atölye katılımcıları, Kızıltepe kolektifi ve biz gönüllülerle de birleşince ortaya acayip bir sinerji çıktı. İşin yanı sıra, evin henüz takılmamış camlarından dışarı yayılan müzik, müzik eşliğinde bir ağızdan söylenen şarkılar, yan duvardaki sıvacıya laf atmalar, çay-kahve molaları ve aralarda oynanan oyunlarla tamamdı atölye.

Earthbag (toprak torba), kob (karışım da denebilir), arkada da ince sıva karışımı yapılıyor. Fotoğraf: Tolga Sezgin

Topraktaki kil oranı ölçülüyor. Fotoğraf: Tolga Sezgin

Fotoğraf: Tolga Sezgin

Evin inşa adımlarından kabaca bahsedeyim. 

Kaba sıva (dış ve iç cephe):

Evin duvarları, ahşap kalıplar arasına sıkıştırılan, belli miktarda su ve kille karıştırılmış saman balyasından oluşuyor (bu yöntemin adı slip-straw). Sonra buğday samanı, su ve killi toprak karışımıyla kaba sıva yapılıyor. Karışımın hazırlanma süreci çok zevkli. Bir branda üzerine kova kova killi toprak ve saman katman katman konarak -arada su da eklenerek ayaklarla çiğneniyor. Saman çamur halindeki toprağa iyice karıştıktan sonra karışım balinaya benzer koca bir kütle haline geliyor. Kütleden koparılan parçalarla sıvama işi başlıyor.

Dış cephe-İnce sıva:

Karışım listesi.

İnce sıva en dıştaki katman olacağı için içeriği biraz farklı ve hassas; killi toprak, kum, granit tozu, kül, at tezeği, peynir altı suyu, bezir yağı ve su kullanılıyor.

Ekip kalabalık olunca karışıma kimin ne eklediği karışmasın diye yapılan listede Obaruhu nüktedanlığı kendini gösteriyor.

Earthbag:

Earthbag duvarın öncesi, sonrası, daha da sonrası.

Evin istinat duvarı earthbag (toprak torba) yöntemiyle yapıldı. Boş un çuvallarına killi toprak doldurulup çuvallar yan yana diziliyor, birkaç kat çıktıktan sonra en son üstleri de killi toprakla sıvanıyor ve tüm çuval sırası boyunca dikenli tel çekiliyor ki her biri, üstüne gelen çuvalla beraber daha da sabitlensin (burada bahsetmediğim başka püf noktaları da var).

Tadelakt:

Merve, malzemeyi sıvadıktan sonra taşla parlatıyor.

Tadelakt su geçirmez bir yöntem olduğu için genelde banyo, lavabo gibi yerlerde de kullanılabiliyor. Obaruhu bu tekniği evin dışındaki süslemede kullandı. İçerik şöyle: ince kum, un, kil, eşek tezeği (lifli ve yapışkan yapısından dolayı), mermer tozu, odun külü, keten yağı, bezir yağı. Tadelakt uygulamasını görmek için Obaruhu’nun ‘Topak’ uygulamasına bakabilirsiniz: https://obaruhu.org/built/cappadocian-topak-kapadokyali-topak/

Terra-cotta:

Evin bazı yerlerinde kullanılması planlanan seramikler terra-cotta (pişmiş toprak) yöntemiyle yapıldı.

Tuğba, terra cota yapımını anlatıyor: “Tarihte bildiğimiz ilk toprak ürünler açık ateşte pişirilerek elde edilmiş, bugün sırlanmamış tüm ürünlere terra cota deniyor.”

Yine çok detayı olmakla beraber kabaca anlatmak gerekirse; killi toprak ince elekten geçirildikten ve balçık kıvamına geldikten sonra geniş tahtalar üzerinde fazla suyunu bırakması için serilip bırakılıyor. Ardından, elastiklik kazanması için bir miktar yoğruluyor. Burada hem ele yapışmayacak hem de toprağı dağıtmayacak bir kıvam tutturmak gerekiyor. İstenilen kıvamdaki çamur, et kalınlığı eşit iki tahta parçası arasına basılıyor, fazlalıklar istenen boya göre kesiliyor. Böylece herkes aynı boyda birer karo üretmiş oluyor.

Bu atölye, kırsalda yaşamak, yeni yuvalar kurmak isterken, şehir alışkanlıklarımızın ne kadarını şehirde bırakıp ne kadarını yanımızda taşıdığımızla ilgili kendimizi sorgulama imkanı da veriyor. Bir evi yoktan var etmek emek ve yaratıcılık açısından çok meşakkatli fakat diğer yandan malzeme açısından olabildiğince ucuz; çünkü tüm malzemeler doğadan.

Obaruhu’nun Merve’si diyor ki:

“Doğal malzeme+doğal içgüdü+doğal matematik=bütünün parçası, bütünün yüce ritmi ile uyumlu, yani yaşamın kendisi gibi eşsiz, yekpare, doğal yuvalar olabilir bence. İpuçları her yerde. Yuvamızı yapmak istediğimiz yerin toprağı, bitki örtüsü, canlısı, suyunun akışı, güneş ışınları, rüzgarın dokunuşu ve yıldız oyunları… hepsi bulmacanın parçaları ve oynaması çok zevkli.”

Obaruhu’yla ilgili daha fazla bilgi için bu linkleri ziyaret edebilirsiniz:

https://obaruhu.org/

https://www.youtube.com/watch?v=RqnNXY5qdFM

 

Ceylan Yurdakuler

More in Hafta Sonu

You may also like

Comments

Comments are closed.