Türkiye’nin en uzun nehri olan Kızılırmak’ta yaşanan toplu balık ölümlerine ilişkin araştırmalar sonucunda nedenin iklim krizi sonucu oluşan aşırı sıcaklar, kuraklık gibi aşırı hava olayları ve bunlara bağlı olarak sudaki oksijen seviyesinin azalması olarak tespit edildi.
Tarım ve Orman Müdürlüğü yetkilileri tarafından Sivas‘ta balık ölümlerinin yaşandığı noktalardan alınan numuneler incelendi. Yapılan tahlillerde zehirli toksinlere rastlanılmadığı bildirildi.
Neden: Aşırı sıcak, kuraklık ve buna bağlı olarak sudaki oksijen seviyesindeki azalma.
İHA‘nın aktardığına göre; Devlet Su İşleri 19. Bölge Müdürlüğü ekipleri tarafından yapılan incelemelerde su sıcaklığının 24 derecenin üzerine çıktığı, sudaki oksijen seviyesinin 4.30 ppm seviyesinin altına düştüğü anlaşıldı.
Sivas Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürü Mustafa Doğan ölümlerin nedenine ilişkin şunları söyledi:
“Teknik çevreden arkadaşlarımızın incelmesi sonucu, Kızılırmak’ta Kesik köprü dediğimiz kısımda balık ölümlerinin olduğunu gördük. Biliyorsunuz her sene Temmuz ve Ağustos ayında bu durumu görüyorduk, bu yıl biraz daha geç oldu. Mevsimlerin soğuk gitmesi, havaların geç ısınmasıyla birlikte, aynı noktada balık ölümlerini yine görüldü. Bunun sebebi zirai atık veya çevreyi olumsuz etkileyecek kimyasallardan değil, bu tamamıyla havalarının sıcaklığının artması. Kızılırmak’ın su seviyesinin düşmesi ve suyun durgun olduğu ırmak havzasının en geniş olduğu yataklarda olduğunu görüyoruz.”
2021- Fotoğraf: Hüsnü Ümit Avcı / DHA
Mustafa Doğan, akarsulardaki denetimlerin aralıksız sürdüğünü ifade ederek “Biz de Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü olarak bakanlığımızın talimatları doğrultusunda gerekli incelemelerimizi yapıyoruz, değerlendirmelerimizi yapıyoruz. İki köprü arasında suyun az akması, havzanın geniş olması, su sıcaklığının yüksek olması, oksijen seviyesinin az olması gisi sorunlarının giderilmesi için Eğri köprü ve Kesik köprü arasında ki havzasının yeniden rehabilite edilerek su akışını hızlandırılarak suda bulunan oksijen seviyesi arttırılabilir. Bu şekilde, her sene yaşadığımız, bu yıl geçen yıllara göre daha az olan balık ölümlerini yaşamamış oluruz” dedi.
Kızılırmak- Fotoğraf: AA
Doğan, suyun hoyratça kullanıldığına da işaret ederek “Biliyorsunuz günümüzde su çok önemli ve bizimde suyu çok dikkatli kullanmamız gerekiyor” uyarısında bulundu. Doğan şunları söyledi:
“Bilinçli bir su tüketicisi olmamız gerekiyor ki ilerde su sıkıntıları yaşamayalım. Suyu gerçekten hoyratça kullanıyoruz. Tarımda damla sulama yerine vahşi sulama yapıyoruz, şehirde ise araç yıkamalarında içme suyumuzu boş yere israf ediyoruz ve saatlerce sular açık kalıyor. Hâlbuki o suya ileride çok ihtiyacımız olacak.”
Kızılırmak- Fotoğraf: İHA
İklim krizine bağlık aşırı sıcaklık nedeniyle son dönemde başta Avrupa olmak üzere dünyada geniş çapta rekor sıcaklıklar kaydediliyor.
Söz konusu aşırı sıcaklıklar nedeniyle kuraklık ve su tüketiminde artış meydana gelirken fosil yakıt şirketleri ve bu şirketlere destek olan hükümetler bir yandan da iklim krizini besliyorlar.
Hint Okyanusu’nun ortasında, Hindistan ve Sri Lanka’nın güney batısında yer alan Maldivler Cumhuriyeti, 1192 adadan oluşuyor. Muson ikliminin hakim olduğu ülkede adaların sadece 250’sinde yerleşim bulunuyor. Turkuaz denizi ve beyaz kumlarıyla ünlü, 540 bin nüfuslu ülkenin geleceği ise küresel ısınma kaynaklı yükselen deniz seviyesi nedeniyle tehlikede. ( Şebnem Coşkun – Anadolu Ajansı )
Ormansızlaşma da fosil yakıtların tüketimi gibi insan kaynaklı faaliyetler neticesinde artan karbon salımına karşı bir araç olan ormanların yok oluşuna işaret ediyor.
Uzmanlara göre, insan kaynaklı iklim değişikliği, 2000’den bu yana kuraklığın nedenlerinin yüzde 40’ından fazlasını oluşturuyor.
27 Eylül Küresel İklim Grevi- Torino
Bilgisayar modelleri, iklim değişikliğinin etkileri olmasa bile kuraklık yaşanabileceğini ancak sorunun bu kadar uzun süreli ve yaygın olmayacağını gösteriyor.
Artan sera gazları dünyayı ısıtarak daha fazla buharlaşmaya neden oluyor ve atmosferik dengeleri bozuyor.
Artan küresel sıcaklıklar, toprağı ve bitki örtüsünü kurutan daha fazla buharlaşmaya yol açıyor.
2000 ve 2021 yılları arasında bölgedeki sıcaklıklar, önceki 50 yılın ortalamalarından yaklaşık bir derece daha yüksek olarak ölçülmüştü. Kaliforniya gibi eyaletler, dünyanın küresel ısınmanın aşırı kuraklığa neden olduğu tek yer değil.
Küresel İklim Grevi, Beşiktaş- Fotoğraf: Cansu Acar
IPCC’nin raporlarına göre, dünya sanayi öncesi seviyelerin 2 derece üzerinde ısınırsa, üç milyara kadar insan kuraklıktan kaynaklanan kronik su kıtlığı yaşayabilir .
Avrupa Birliği’ne bağlı Copernicus İklim Değişikliği Servisi’nin 2021 yılına dair sıcaklık raporuna göreyse, geçen yıl tarihin en sıcak beşinci yılı olarak kayıtlara geçti.
Başta Kaliforniya olmak üzere Batı ABD eyaletlerinin yüzde 95’i, geçen yıl görülen düşük yağış oranları ve yüksek sıcaklıklar nedeniyle görülmemiş bir kuraklıkla boğuşuyor.