By 
Herhangi bir havayolu şirketinin yanına “sustainability report” yazarak google search yapın. Karşınıza çıkan raporda şirketin yaptığı karbon emisyonu miktarını, çevreye karşı olan sorumluluğu hakkında taahhütlerini ve emisyon miktarını azaltmaya yönelik çalışmaları ve başarılarını okuyacaksınız. Hatta birçok havayolu şirketinin küresel sıcaklığı 2 derece azaltmayı öngören uluslararası inisiyatifi gönüllü desteklediğini göreceksiniz. Zaten Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü’nün (ICAO) tahminlerine göre havacılık sektörünün sebep olduğu emisyon miktarı 2005-2020 arasında %88, 2050’ye kadar ise %700 artacak. Yani buna bir çözüm gerekiyor.
Bir de şuna bakın:
Avrupa Birliği en büyük karbon emisyonuna sebep olan Havacılık endüstrisine yönelik 1 Ocak 2012’de yürürlüğe girecek bir kanun çıkardı. Bu kanun havayolu şirketlerine karbon emisyon kotası getiriyor ve bu miktarın üzerine çıkan şirketlerin diğer şirketlerden karbon emisyon hakkı satın almasını düzenliyor. Görüldüğü gibi AB Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) pazar ekonomisi kurallarını temel alan bir çözüm.
Ayrıca, sisteme geçişi kolaylaştırmak için havayolu şirketleri 2020’ye kadar kotalarının %82’lik bölümünü satın almak zorunda kalmayacak. Sistem bu miktarı şirketlere bedava vermeyi öngörüyor. Bu kanun ulusal merkezi farketmeksizin AB ülkelerine iniş veya kalkış yapan tüm havayolu şirketlerini kapsıyor. Yani sistem tüm şirketlere adil davranarak haksız rekabeti engelliyor.
ETS’nin şirketlere getireceği maddi yüke gelince. Mesela New York – Londra uçuşunu ele alalım. Yolcu başına düşen CO2 emisyon miktarı 385kg. Karbon pazarında bunun maddi karşılığı $5.4. 2020’ye kadar bedava verilen miktar sayesinde şirketlerin ödemesi gereken rakam yolcu başına $1-2 seviyesine kadar düşüyor. Karbon emisyonu sorumluluğunu açıkça kabul eden havayolu şirketlerinin bu miktarı ödeme konusunda sorun çıkartmaması lazım. Sonuçta bu para iklim değişikliğinin yarattığı riskler ile mücadelede kullanılacak.
Fakat havayolu şirketleri lobi faaliyetleri ile AB sistemini zayıflatmaya çalışıyor. 26 ülke AB kanununa karşı çıkarken ABD ve AB arasında ciddi tartışmalar yaşanıyor. Geçtiğimiz hafta ABD Kongresi AB kanununa uymayı kanunsuz sayan bir yasa tasarısı geçirdi. Bu hafta Kanada’da gerçekleşecek olan ICAO toplantısında da havayolu şirketlerine destek çıkacak. Birçok havayolu şirketi AB kanununu ulusal mahkemelere taşıdı bile.
Peki bu olanlar havayolu şirketlerinin iki yüzlülüğünü göstermiyor mu? Bir yanda iklim değişikliği ile mücadelede çeşitli insiyatiflere katılıyorlar, karbon emisyon miktarlarını azaltmaya yönelik çeşitli çalışmalar yapıyorlar, diğer yandan 2020’ye kadar şirketlere oldukça düşük maddi bir yük getiren pazar ekonomisi temelli adil bir karbon ticareti sistemine karşı çıkıyorlar.
Nejdan Yıldız
Comments