Hatay vahim bir halde: Yeni yapılmış bina niye yıkılsın ki?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “asrın felaketi” olarak nitelediği Kahramanmaraş merkezli depremlerde hayatını kaybedenlerin sayısının 19 bin 388’e, yaralı kurtarılanların sayısının 77 bin 711’e ulaştığını açıkladı. Depremden en çok etkilenen ve günlerce çaresiz bırakılan illerden biri de Hatay’dı. Hatay, Antakya’da bulunan Yeşil Gazete yazarı Doç. Dr. Sedat Gündoğdu, bölgenin vahim bir halde olduğunu ve beklediğinden çok daha keşmekeş bir tabloyla karşılaştığını söylüyor.

Sedat Gündoğdu’nun değerlendirmelerinden en çok dikkat çeken ise Antakya‘da bulunan iki, üç ve hatta tek katlı binaların bile çökmesi, ayrıca sıfır binaların dahi yerle bir olması. Depremden sonra yapılan ve deprem yöneltmenliğine tâbi olan bu yapıların neden çöktüğü ise bir soru işareti. Ancak Hatay’da bulunan Rönesans Rezidans‘ın müteahhidinin yurtdışına kaçarken gözaltına alındığı göz önüne alındığında bu yapıların sorumluların ve sorumluları görmezden gelenlerin acilen soruşturulması gerekiyor. Fakat tam da bu noktada asıl sorumluların gözden kaçırılmasına neden olacak bir ihtimale işaret ediyor Sedat Gündoğdu. Binlerce mezun veren mühendislik bölümleri ve dolayısıyla karşılanamayan istihdam birçok mühendisin diplomalarını şirketlere kiralamasına neden oluyor ve bu da sorumluların gözden kaçmasına neden olabilir.

Deprem bölgelerinde de çöken binlerce binanın asıl müsebbibi olan kişilere kesilmesi gereken faturaların iş bulamadığı için diplomasını kiralayan mühendis yeni mezunlara kesilmesinin olası olduğunu belirten Gündoğdu, şunları aktarıyor:

‘Yeni yapılmış bina niye yıkılsın ki?’

“İlk iş yapı denetim şirketlerinin, sahiplerinin, denetleyenlerin kıskaç altına alınması gerekiyor. İnsanlar diplomalarını kiralayıp yapı denetim şirketlerine imza attırıyorlardı. Bir sürü öğrenci çocuk vardı; mezun olduktan sonra diplomalarını bunlara kiraya veren. Yarın öbür gün bunun soruşturması yapıldığında hayatında hiç görmediği demirin, betonun cezasını çocuklara, öğrencilere, yeni mezunlara fatura edebilirler. Çok fazla mühendislik mezunu olduğu için işsiz kalmamak adına, sigorta yatırılsın, bin lira da para versinler diye kiralıyordu. İnşaat ve elektrik mühendisleri, diploma kiralayanlar özellikle. Bu yapı denetim sistemi bu gördüğümüz bütün yıkımı asıl sorumlusu bence. Yeni yapılmış bina niye yıkılsın ki?”

Plansızlığın faturası: Kıyafetler yerlerde, sular çöplerde

Sedat Gündoğdu, Hatay’daki plansızlık ve organizasyonsuzluğun tablosunu şu sözleriyle adeta çiziyor:

“Buralar keşmekeş. Her yer yıkılmış. Bütün binalarda neredeyse hasar var. Bir tane hasar almış binanın yanındayız: Altı metre yüksekliğindeki zemin kat çöktüğü için üstteki iki kat oturmuş. Binalar üç, iki ve tek katlı. Ona rağmen yıkılmış. Büyük apartmanlardan bahsetmiyoruz. Elbise ve kullanılmış malzemeler göndermişler. Hepsi yerlerde… Burada tişörte ihtiyaç yok. Köpekler oynuyor üstünde. Şu anda biz donuyoruz. ‘Bizim elbiseye ihtiyacımız yok, jeneratöre ihtiyacımız var’ diyorlar. Zar zor bir tane jeneratör bulduk. İnsanlar binanın önünde açık alanda ateş yakmış, arabalarının içinde yatıyorlar. Bir sürü sıfır bina var, henüz satılmamış ama maalesef hepsi içine girilemeyecek düzeyde.”

‘Bu kadar düzensizliği ilk defa görüyorum’

Arama kurtarma ekipleri, jandarmalar ve sağlık çalışanlarının da belli bölgelerde lokalize olduğunu aktaran Gündoğdu şunları söylüyor:

“Yol kenarında oturmuş, yemek yiyen askerler vardı. Müthiş bir organizasyonsuzluk var. herhangi bir plan program dahilinde yürümüyor işler. Yardımları atmışlar yollara, çöplerde su şişeleri var. Kolilerce su şişeleri her yerde.. Bu kadar düzensizliği ilk defa görüyorum ben. Diğer depremlerde böyle olduğunu zannetmiyorum.Burada tamamen insanlar gönüllü olarak işleri yürütüyorlar.”

‘Bir öğrencim dün enkazın altından çıkarıldı’

Samandağ‘da yeterli bir enkaz çalışması olmadığını aktaran Doç. Dr. Gündoğdu bir öğrencisinin ailesinin de enkaz altında kaldığını belirtiyor:

“Bir öğrencim, Yaren, ve ailesi de enkazın altındaydı. Yaren çıkarıldı ancak ailesi üç katlı bir binanın zemin katında kalmış. İlk gün sesleri geliyormuş, ikinci gün sesleri kesilmiş, dün cenazesine ulaşıldı. Ondan önceki gün bir enkaza jeneratör bıraktık. Jeneratör bıraktığımız enkazdan ondan fazla cenaze çıkartılmış. Burada Akkuyu‘daki inşaat işçileri gönüllü arama kurtarma yapıyor.”

Hatay’ın üzerindeki kara bulutlar

Doç. Dr. Sedat Gündoğdu, Antakya’nın üzerine doğru kara bulutların geldiğini aktararak yağmur ya da kar geldiğini, havanın zaten çok soğuk olduğunu ve çadırların da çok ince olduğunu belirtiyor:

“Çadır bile sıkıntı, çünkü zemine kuruyorsun, incecik, poşetten… Bunlar kışlık mı yazlık mı belli de değil. Burada konteyner olması gerekiyordu. Yolda gelirken çok fazla konteynerin tırlarla taşındığını gördük neyse ki ama onların kurulması, içine birilerinin girmesi biraz zaman alacak.”

Depremden günler sonra, bugün dört yaşındaki bir çocuk kurtarıldı

On binin üzerinde nüfusu olan Küçükdalyan’da bugün dört yaşındaki bir kız çocuğu kurtarıldı. Sadece bu mahallede şu ana kadar 100 ceset çıkarıldı. Ancak hala enkazın altında kalanlar var.

‘ Daha bugün sınırlı sayıda seyyar tuvaletler geldi’

Öte yandan vatandaşlar ısınma ve barınma sorunu kadar hijyen sorunları da yaşıyorlar. İnsanların açık alanlarda tuvalet ve lavabo ihtiyaçlarını gidermek zorunda kaldıklarını aktaran Sedat Gündoğdu, şunları aktarıyor:

“Daha bugün sınırlı sayıda seyyar tuvaletler geldi. Jeneratör olmadığı için kuyudan su çekemiyorlar şimdilik tanktan su alıyorlar. İnanılmaz bir durum var. Beklentimin çok çok çok ötesinde durum maalesef.”