Fransa başbakanı Emmanuel Macron, bu ay başında Avrupa Parlamentosu seçimlerinde aşırı sağın yükselişine yanıt olarak erken seçim kararı aldı. Ulusal parlamento temsilcilerinin belirleneceği seçimler, 30 Haziran-7 Temmuz tarihlerinde iki tur şeklinde gerçekleştirilen gerçekleştirilecek.
Macron’un merkez ekibi yüzde 15’lik bir oy kaybı yaşayarak Marine Le Pen‘in aşırı sağcı Ulusal Birlik (RN) partisinin gerisinde kaldı. Ardından cumhurbaşkanı, Fransız halkına yönelik bir “güven eylemi” olarak ülkenin ulusal meclisini feshetme kararı aldı.
‣ Avrupa Parlamentosu seçim sonuçları: Aşırı sağ yükseldi, iklim gündemi tehlikede mi?
‣ Avrupa Parlamentosu seçimleri: ‘Demokrasi’ tükeniyor mu?
577 milletvekili seçilecek
Adaylara alt meclisteki 577 koltuk için 16 Haziran’a kadar kayıt olma süresi verildi, 17 Haziran’da ise kampanyalar resmi olarak başladı.
Fransa’nın seçim sisteminde ilk turda toplam oyların yüzde 12,5’inden fazlasını alan adaylar ikinci tura geçebiliyor. İkinci turda en çok oyu alan adaylar milletvekili seçiyor. Ardından seçim sonuçlarına göre Macron, başbakanı atayacak.
Carbon Brief, seçimlerdeki ana parti ittifaklarının iklim ve enerji ile bağlantılı seçim manifestolarını bir araya getirdi. Bu koalisyonlardan ilki, Sosyalist Parti (PS), Yeşiller, Komünistler ve Boyun Eğmeyen Fransa (LFI)’dan oluşan Yeni Halk Cephesi (Le Nouveau FrontPopulaire – NFP).
İkincisi Fransa’nın iktidar partisi Renaissance ile diğer merkez partilerin oluşturduğu Ensemble koalisyonu. Fransa başbakanı Gabriel Attal da bu koalisyonda bulunuyor.
Son grup ise Le Pen’in aşırı sağcı partisi Ulusal Birlik (RN). Partinin kampanyalarını yürüten Jordan Bardella seçimler grubun lehine sonuçlanırsa başbakan olabilir.
Partiler iklim ve çevre hakkında ne söylüyor?
NFP, çevreyi koruyan bir diplomasiyi teşvik edeceğini söylüyor. Grup, çevre katliamı bir suç olarak kabul edilmesini, deniz yataklarının korunmasını, Kutupların insanlığın ortak yararı gözetilerek yönetilmesini ve iklim-çevre adaleti için uluslararası bir mahkemenin oluşturulmasını destekliyor.
Ensemble ise işsizlik, endüstriden çıkış ve ekoloji konularına odaklanarak işçilerden ilericilere, demokratlardan cumhuriyetçilere herkesi daha iyi bir satın alma gücü ve ekoloji için birlik olmaya davet ediyor.
RN ise Fransa’nın çevresi az zarar görmüş beş ülkeden biri olduğunu ve ekolojik cezalandırmaların insanların işlerine ve satın alma güçlerine zarar verdiğini savunuyor. Fransız halkının yaşam standardını korumayı hedefleyen parti, bilimsel gerçeklere dayanan bir ekoloji anlayışları olduğunu söylüyor.
RN: ‘Yeşil politikalar ekonomik gelişmeyi cezalandırıyor’
Parlamento seçimlerinde geçen yıl yüzde 23 olan oyunu yüzde 31’e çıkartan aşırı sağcı RN, AB Yeşil Mutabakatı’nı ‘cezalandırıcı ekolojinin bir aracı’ olarak adlandırmıştı. Benzer söylemler partinin seçim beyannamesinde de yer alıyor.
Diğer yandan NFP ve Ensemble, iklim değişikliğinin bir tehdit olduğunu kabul ediyor. Ensemble, ekolojik sorunları ülkenin karşılaştığı sorunlardan biri olarak görüyor.
NFP, AB’nin en kalabalık ikinci ülkesi olan Fransa’nın en büyük sera gazı emisyonuna sahip ülkelerden biri olduğuna dikkat çekerek 2050 yılına kadar karbon nötr olma taahhüdü veriyor.
Seçim gündeminde ne var?
Son dönemlerde yeşil politikalara yönelik muhalefet arttığı için seçimlerde ana odağın çevre ve iklim olması beklenmiyor. Fransız Yeşilleri’nin Avrupa Parlamentosu seçimlerinde oylarını yüzde 13’ten yüzde 5’e düşürmesi de bu durumu destekliyor.
Seçimlerde odak konusunun iklimden uzaklaşması ve emeklilik, enerji krizi ve göç konularının ön plana çıkması bekleniyor.
Rusya‘nın Ukrayna‘yı işgaliyle brilikte artan gaz fiyatları Avrupa genelinde endişelere yol açtı. Fransa’da yaşanan nükleer kesintiler ise enerji güvenliği tehlikesini iyice derinleştirdi.
Hükümet, yakın zamanda ulusal elektrik firması ve nükleer santral işletmecisi EDF’nin yeniden kamulaştırmasını planladığını açıkladı. EDF’nin hisselerinin yüzde 84’ü hükümetin elinde.
Tüm partiler Fransa’nın enerji bağımsızlığını desteklemek konusunda hemfikir gibi görünüyor. Ancak karbonsuz ekonomi inşa etme planları konusunda ayrışıyorlar.
NFP, yenilenebilir enerji kaynaklarına odaklanırken nükleer enerjiden fazla söz etmiyor. Macron’un Ensemble grubu ise nükleer enerji kapasitesinin genişletilmesini savunuyor.
Tarım sektörü tüm partilerin gündeminde
Çiftçilerin bu yılın başında yakıt sübvansiyonlarının azaltılmasına karşı başlattığı protestolar da seçim gündeminde etkili oldu.
Tüm gruplar tarım sektörünü destekleyeceklerini taahhüt ediyor. NFP, çevre standartlarına uymayan ülkelerle ticareti sınırlandıracağını söylerken Ensemble ve RN çiftçi gelirlerini arttırmaya odaklanıyor. Partiler, çiftçilere hak ettikleri şekilde fiyatlandırma vaat ediyor.
