By 
Meteorologların açıklamalarına göre, şubat ayı da insan yapımı küresel ısınmanın ve doğal El Niño iklim modelinin bir araya gelmesiyle dünya genelinde kara ve deniz sıcaklıklarını yükselterek, bir dizi sıcaklık rekorunu daha kırmaya hazırlanıyor.
Yılın en kısa ayının yarısını biraz geçmiş olmamıza rağmen sıcaklık artışı öylesine dikkat çekici bir hal aldı ki, iklim grafikleri daha önce görülmemiş bir alana ilerliyor. Bu durum özellikle deniz yüzeyi sıcaklıkları için geçerli; bu sıcaklıkların sürekli artışı ve hızlanması, deneyimli gözlemcilerin bu değişiklikleri nasıl açıklayacakları konusunda zorlanmalarına neden oluyor.
Deniz yüzeyi sıcaklıklarındaki bu istikrarlı ve hızlanan artış, iklim biliminde yeni bir ‘meydan okuma’ olarak karşımıza çıkıyor ve uzmanları, yaşanan bu hızlı değişimleri açıklamak için yeni teoriler aramaya itiyor.
Kaynak: The Guardian
Sıcaklık rekorunun ardından, iki derecelik ısınma öngörülüyor
The Guardian’ın aktardığı haberde bilim insanları, “Son haftalardaki artış eğer El Niño’nun geçmiş yıllardaki yolunu izlerse ve önümüzdeki aylarda soğumaya başlarsa, bu beklenen ısı artışının iki santigrat dereceyi bulabileceğine işaret ediyor olabilir” diyor.
İngiltere Ulusal Okyanografi Merkezi‘nden Dr. Joel Hirschi, 2023 ve şimdi de 2024’te önceki deniz yüzeyi sıcaklıkları rekorlarının beklentileri aşan bir şekilde nasıl aşıldığını anlamaya çalıştıklarını belirtti ve “Gezegen hızla ısınıyor. Okyanusta, iklimin en büyük ısı rezervuarında hızlı sıcaklık artışları görüyoruz” dedi.
Berkeley Earth‘ten Zeke Hausfather‘a göre ise, insanlık kaydedilen tarihin en sıcak Şubat ayını yaşamak üzere; bunun ardından gelen rekor bir Ocak, Aralık, Kasım, Ekim, Eylül, Ağustos, Temmuz, Haziran ve Mayıs ayı var.
Hausfather, son haftalardaki artışın, önceki yılların yolunu takip ederse ve önümüzdeki aylarda soğumaya başlarsa, El Niño’nun kısa, zirve etkisinin sanayi öncesi seviyelerin üzerinde 2C ısınma olacağını söylüyor.
Bu normalde bir sıcaklık düşürücü La Niña‘nın takip etmesi durumunda iyi haber olurdu, ancak Hausfather, iklimin daha dağınık ve tahmin etmesi zor hale geldiğini söyledi.
Hausfather, “Geçen yıl beklentileri o kadar çok aştı ki, geçmişte bu tahminleri yapmak için kullandığımız yaklaşımlara eskisi kadar güvenmek zor. Şubat 2024’ün 2016’da belirlenen önceki rekoru kırma olasılığı yüksek, ancak şu anda hava modelleri önümüzdeki haftada küresel sıcaklıkların düşeceğini önerdiğinden, bu kesinlikle kaçınılmaz bir sonuç değil. Bu nedenle, bu aşırı sıcaklıkların son yıllarda ısınma oranında bir hızlanmanın kanıtı olduğunu düşünüyorum – iklim modelleri, CO2 emisyonları düşmezse ancak aerosoller düşerse olacağını bekler – ama mutlaka düşündüğümüzden daha kötü değil” diyerek açıkladı.
Şubat’ın ilk yarısı hava durumu takipçilerini ‘şoke etti’
Dünya çapında aşırı sıcaklıklar üzerine blog yazan Maximiliano Herrera, binlerce meteorolojik istasyonun ısı rekorlarının artışını “delilik”, “tam bir çılgınlık” ve “iklim tarihinin yeniden yazılması” olarak nitelendirdi ve “Şaşırtan sadece rekorların sayısı değil, birçoğunun öncesindekileri ne kadar aştığıydı” dedi.
Herrera, Fas‘ta 12 hava durumu istasyonunun 33,9C’nin üzerinde kayıt yaptığını, bu durumun sadece en sıcak kış günü için bir ulusal rekor olmadığını, aynı zamanda Temmuz ayı için ortalamanın 5C üzerinde olduğunu söyledi. Kuzey Çin şehri Harbin, bu ay üç gün boyunca sıcaklıkların donma noktasının üzerine çıkması nedeniyle kış buz festivalini kapatmak zorunda kaldı.
Geçen hafta, Güney Afrika, Suudi Arabistan, Tayland, Endonezya, Kazakistan, Kolombiya, Japonya, Kuzey Kore, Maldivler ve Belize gibi birbirinden uzak izleme istasyonları aylık ısı rekorları kaydetti.
Bu ayın ilk yarısında Herrera, 140 ülkenin aylık ısı rekorları kırdığını söyledi; bu 2023’ün son altı rekor kıran en sıcak ayının nihai rakamlarına benziyordu ve 2023 öncesinde herhangi bir aydan üç kat fazlaydı.
Okyanuslar da aşırı ısınıyor
Deniz yüzeyi sıcaklıklarındaki artış, deneyimli gözlemcileri şaşırtmaya devam ediyor ve yılın ilerleyen dönemlerinde şiddetli fırtınaların habercisi oluyor. Kasırga uzmanı Michael Lowry, Twitter üzerinden, ABD’nin kategori 3 veya daha güçlü kasırgalarının çoğunun oluştuğu Atlantik ana gelişim bölgesindeki deniz yüzeyi sıcaklıklarının, “şubat ortasında, genellikle temmuz ortasında olduğu kadar sıcak” olduğunu belirtti ve durumu “inanılmaz” olarak nitelendirdi.
Sea surface temperatures across the Atlantic Main Development Region (MDR) — where most of our Category 3 or stronger hurricanes form during the peak months of hurricane season — are as warm today in mid-February as they typically are in middle July. Incredible. pic.twitter.com/je827vTYmU
— Michael Lowry (@MichaelRLowry) February 14, 2024
Küresel deniz yüzeyi sıcaklıkları ise “bilinmeyen bir bölgeye” giriyor. Hirschi, Mart ayının, geçen Ağustos’un rekorunu 0.1C ila 0.2C arasında kırmasını bekliyor. Mart, güney yarım kürede geç yaz olması nedeniyle okyanuslar için genellikle yılın en sıcak zamanıdır ve bu yarım küre dünyanın büyük denizlerinin çoğuna ev sahipliği yapar.
‣ İklim krizi, kasırgaların şiddetini artırıyor: Mega kasırgalara ‘Kategori 6’ gerekli
‣ Akdeniz’de deniz suyu ısınıyor, kasırga riski artıyor
‣ Araştırma: Amazon havzasındaki aşırı kuraklığın nedeni El Niño değil, iklim değişikliği
İnsan etkisi de iklim değişiklinin en önemli sebebi
Güçlü bir El Niño, sıcaklıkları yükseltti, ancak Copernicus‘tan kıdemli bilim insanı Francesca Guglielmo’ya göre bu, birleşik şekilde çalışan birkaç ısıtma faktöründen sadece biri.
İnsanlığın yaydığı her ekstra ton karbondioksit, okyanuslar üzerindeki baskıyı artırıyor. Bazı bölgelerde anormal sıcaklık, zayıf alize rüzgarları, hareketsiz jet akımları, Kuzey Atlantik dolaşımındaki dalgalanmalar ve aerosol kirliliğindeki azalmalar gibi faktörlerle daha da yoğunlaştı, bu da okyanusun daha fazla güneş ışığına maruz kalmasına neden oldu.
‣ Okyanustaki rekor sıcaklıkların gezegen için felaket sonuçları olacak
‣ Araştırma: Okyanuslar beş yıl üst üste en yüksek sıcaklık rekorunu kırdı
The Nature Conservancy‘nin baş bilim insanı Katharine Hayhoe, farklı faktörlerin etkileşimi hakkındaki belirsizliğin, karmaşık Dünya sisteminin benzeri görülmemiş radyatif zorlamaya nasıl tepki verdiğini tam olarak anlamadığımızı hatırlattığını söyledi. “Bu, geçmişte kaydedilenden çok daha hızlı bir oranda gerçekleşiyor. Eğer bir şey varsa, bu değişikliklerin insan toplumu üzerindeki etkisini abartmaktansa, muhtemelen onları küçümseme ihtimalimiz daha yüksek” diyerek açıkladı.
Uzmanların uyarısına göre El Niño şimdi zayıflıyor, bu da ilkbahar sonu veya yaz başında ekvatoral Pasifik‘teki sıcaklıkların hafiflemesini sağlamalı. Eğer Kuzey Atlantik o zaman sıcak kalırsa, bu, yoğun kasırga aktivitesinin habercisi olabilir.
İnsan kaynaklı karbon emisyonlarının azaltılmaması ve ormansızlaştırmanın tersine çevrilmemesi durumunda bu tür riskler her yıl artacak. Uzmanların uyarısına göre: “Üzerinde olduğumuz ısınma eğilimini yavaşlatmak, durdurmak veya tersine çevirmek, bir süpertankerin rotasını değiştirmeye benziyor. Sonuçlar hemen alınmıyor ama ne kadar erken harekete geçersek, başımızın belaya girmesini o kadar kolay önleyebiliriz.”
Comments