By 
Zeytinlerin maden faaliyetlerine açılmasının ardından doğayı tehdit eden bir yönetmelik değişikliğine daha imza atıldı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, kesin korunacak ve hassas alanlar, nitelikli doğal koruma alanları ile sürdürülebilir koruma ve kontrollü kullanım alanlarının tespitine ilişkin düzenlemelerin yer aldığı yönetmelikte değişikliğe gitti.
Değişiklikle birlikte, doğal sit alanlarında madencilikten hidroelektrik santrallere (HES), rüzgâr ve güneş santrallerinden doğalgaz hatlarına birçok faaliyetin yapılabilmesinin önü açıldı.
‘Sit alanları talana açıldı’
Resmi Gazete’de 5 Mart’ta yayımlanan yönetmelik değişikliğiyle Danıştay tarafından yürütmesi durdurulan faaliyetlere yeniden izin çıkmış oldu. Yönetmelik daha önce de 2020’de değiştirilerek söz konusu alanlarda madencilik, balıkçı barınakları ve turizm amaçlı yapılaşmanın önü açılmıştı. Yönetmelikte 2013 ve 2017’de de alanların çeşitli faaliyetler için kullanıma açılması için birtakım değişiklikler yapılmıştı. Karara çevre aktivist ve grupları başta olmak üzere kamuoyundan yoğun tepki geldi.
Yine Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’ndan gece yarısı yeni bir talana devam hamlesi!
Bu hamle ile yine ‘kamu yararı’ kisvesi ile korunan alanlara yeni saldırı kapısı açılmaktadır. Korunan alanlarının talanına derhal son verilmelidir. pic.twitter.com/839E6bT8b8— Çevre Mühendisleri Odası (@CevreMuhOdasi) March 4, 2022
Ekoloji Biriliği “Zeytinliklerden sonra doğal sit alanları da talana açıldı. Korunan alanlara dokunma” diyerek yönetmelik değişikliğine karşı hukuksal ve toplumsal mücadeleye başlayacaklarını duyurdu. Ekoloji Birliği tarafından yapılan değişikliğe ilişkin olarak şu açıklamalarda bulunuldu:
“Yönetmelik değişikliği ile ayrıca Doğal Sit tescil kararlarına karşı idari itiraz yolu getiriliyor, bu da dava yoluna geciktiren veya sınırlandıran sonuçlar doğurabilir. Siyasi iktidar, yasa değişikliğine dahi gerek görmeden, Meclisi ve toplumu yok sayarak, şirketlerin daha fazla kar sağlaması, sermaye birikimi için yaşam alanlarını, doğal alanları talana açmaya devam ediyor.”
Sermaye ve iktidarının yayımladığı hukuksuz, gayrı meşru, doğaya saldırı niteliğindeki yönetmelikleri tanımıyor, reddediyoruz!
Hiçbir yönetmelik kanundan üstün değildir!#YönetmeliğiİptalEt pic.twitter.com/v4NptMG8cN
— Kazdağları İstanbul Dayanışması (@kazdaglariist) March 5, 2022
“Yaşam savunucuları olarak bu tür yönetmelik değişikliklerinin ve bunlara dayanarak ortaya konacak yıkım projelerinin karşısında duracağımızın bilinmesi gerekir” diyen Ekoloji Birliği, korunan alanların talanına karşı tepki gösterdi.
301 çeşit kuş türüne ev sahipliği yapması nedeniyle Türkiye'deki en önemli sulak alanlar arasında olan Sultan Sazlığı "kesin korunacak hassas alan"
Yeni yönetmelikle atıksu içme suyu hatları yapılabilecek.#YönetmeliğiİptalEt pic.twitter.com/S06jo8MUbL— Bursa Su Kolektifi (@BKolektifi) March 5, 2022
Türkiye Barolar Birliği (TBB) tarafından da konuya ilişkin basın açıklaması yapılarak “Maden yönetmeliği ve korunan alanlara dair yapılan bu son düzenlemeler siyasi iktidarın mahkeme kararlarını yok sayarak özellikle maden, enerji ve endüstriyel tarım şirketlerine yeni bir sermaye transferi dalgası yarattığını bize göstermektedir” denildi. Açıklamada ayrıca şu ifadeler kullanıldı:
“Öncesinde 1. Derece, 2. Derece, 3. Derece doğal sit olarak tanımlanan, sonradan kesin korunacak, nitelikli koruma alanı, sürdürülebilir koruma ve kullanma alanları olarak tanımlanan alanlarda pek çok kez yapılaşmaya dönük düzenlemeler gündeme gelmiş, açılan davalarda yürütmeyi durdurma kararları, iptal kararları verilmişti”
Yönetmelik değişikliği ile zeytinlikler enerji ve maden projelerine, kömüre; korunan alanlar yapılaşma JES, RES, GES, HESlere feda edilmek isteniyor. #YönetmeliğiİptalEt pic.twitter.com/s7cQdNwblf
— Türkiye Ormancılar Derneği (@ormancilarderne) March 6, 2022
TBB tarafından koruma ilke ve politikaları ile bağdaşmayan, uluslararası anlaşmalara aykırı ve yargı kararlarını hiçe sayan, hukuk devleti ilkesi ile bağdaşmayan yönetmelik değişikliğine karşı hukuksal yola başvurulacağını duyurularak Zeytin Kanunu’nu delme girişimleri gibi değil SİT alanlarının da parçalanmasına izin vermeyecekleri yönünde açıklamada bulunuldu.
Önce zeytinlikler madenciliğe açıldı #ZeytinimeDokunma şimdi de sit alanları enerji tesislerine açılıyor #SİTlereDokunma Bunlar çok tehlikeli gelişmeler. Karşısında duracağız.
— Kızderbent Savunması (@TasOcaginaHayir) March 5, 2022
Öte yandan Mart başında Resmi Gazete’de yayımlanan zeytinlik sahalarını maden işletmelerine açan yönetmelik kamuoyunu ayağa kaldırmış, yönetmeliğin durdurulması ve iptali için üst üste davalar açılmıştı. Kamuoyu #ZeytinimeDokunma etiketiyle karara tepkilerini göstermeye devam ederken sokakta da karara karşı protestolar düzenlenmeye devam ediliyor.
Ya bu doğayı ve yaşamı hedef alan yönetmelikler iptal edilecek, ya da doğaya ve yaşamımıza el uzatanların yakasına yapışacağız.
Onur, erdem, ahlak ve tarihsel bilinç bunu gerektiriyor. #YönetmeliğiİptalEt
— Kazdağları İstanbul Dayanışması (@kazdaglariist) March 5, 2022
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi 5 Mart’ta “Tam da şimdi zeytinliklerimizi korumak zamanıdır” diyerek İzmir’de protesto gerçekleştirdi. TMMOB’ya bağlı odalar dahil olmak üzere 60’ın üzerinde dernek, sivil toplum kuruluşu ve meslek örgütleri yönetmeliğin iptali için yasal yoldan mücadelelerini sürdüreceklerini açıkladı.
Greenpeace Akdeniz, Kuzey Ormanları Savunması, Türkiye Ormancılar Derneği, Yeşil Düşünce Derneği, Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği, Yok Oluş İsyanı, 350 Türkiye, Youth for Climate, İklim Öncüleri ve TEMA üyeleri Beşiktaş’ta #ZeytinimeDokunma eylemleri gerçekleştirdi:
“Yasaya aykırı bu maddeyi geri çekin ve zeytinlikleri, ormanları ve diğer doğal alanları yıkıcı madenciliğe kapatın. İklim krizinin sebebi olan bu tehlikeli kömür sevdasından vazgeçin.”
Çevre örgütlerinden ortak çağrı
Maden Yönetmeliği değişikliğine karşı 4 Mart’ta, Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği ve Assos Dostları Ayvacık’ta basın açıklaması gerçekleştirdi. Artur Çevre Platformu, Ayvalık Tabiat Platformu, Balıkesir Çevre Platformu, Bergama Çevre Platformu, Burhaniye Çevre Platformu, Dikili Çevre Platformu, Gömeç Çevre Platformu, Kazdağı Doğal Ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği tarafından yapılan ortak çağrısı da Burhaniye’de Cumhuriyet Meydanı’nda basın açıklaması gerçekleştirildi. Çanakkale Merkez’de de 60’a yakın bileşeni olan Kazdağları Ekoloji Platformu (KEP) tarafından basın açıklaması yapıldı. Ortak açıklamada şu ifadeler kullanıldı:
“Enerji ve madencilik madencilik projeleri iklim değişikliğine neden olmakta ve bu değişiklik zeytinlere zarar vermektedir. Verdiği zararlar yetmiyormuş gibi şimdi de bu projelerin daha da rahat uygulanabilmesi için doğrudan yok edilmek isteniyor. Bizler tüm ekoloji örgütlerini, sektör örgütlerini, emek ve demokrasi güçlerini ve demokratik kitle örgütlerini söz konusu yönetmelik değişikliğine karşı ortak olarak mücadele etmeye ve yönetmeliğin iptali için yığınsal davalar açmaya çağırıyoruz.”
‘Yönetmelik iptal edilmeli’
Ordu Çevre Derneği (ORÇEV) de “Yeter artık tarım arazileri, ormanlar, sularımıza yönelik saldırılara karşı mücadelemizi sürdürürken yeni saldırılarla karşılaşıyoruz. Maden ve enerji şirketleri için zeytinlikler yok edilmek isteniyor. Yetmedi doğal sit alanları da tehdit ediliyor. ‘Nitelikli Doğa Koruma Alanları’ nda, tıbbi ve aromatik bitki yetiştiriciliğine, iskele ve balıkçı barınaklarına, kültür balıkçılığı faaliyetlerine, güvenlik tesislerine, enerji santrallerine, atık su arıtma tesisleri, otoparklar, trafo ve enerji nakil hatları, baraj ve göletlerin yapılmasına imkan tanınıyor. ‘Sürdürülebilir Koruma ve Kullanma Alanları’nda yargının hukuka aykırı bulduğu, tarım ve hayvancılık amaçlı entegre tesislere, enerji santrallerine turizm ve yerleşimlere, değişiklikle yoğunluğuna ve kapasitesine bakılmaksızın izin çıktı. Doğal alanların yok edilmesine yönelik yönetmelik de iptal edilmeli” denildi.
Marmaris Ekolojik Mücadele Komitesi tarafından yönetmelik değişikliğine ilişkin yapılan açıklamada ise şu ifadeler kullanıldı:
“Ne Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı’nın ne de Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın hazırladığı ve Resmi gazetede yayınlanan ‘Maden Yönetmeliği ile Korunan Alanların Yönetmeliğine yönelik değişiklikleri tanımıyoruz. Bu yönetmelikler başarısızlığa mahkûm edilmelidir. Kolay yetişmeyen, yılların alın teriyle üretilen ‘ölmez ağacımız’ zeytini, korunan alanlarımızı maden, enerji, inşaat şirketleri ve sözde turizm yatırımlarının insafına bırakmayacağız.”
Comments