By 
Birleşmiş Milletler’in eski iklim konferansı başkanına göre, Birleşik Arap Emirlikleri‘nin (BAE) kasım ayında başkanlık edeceği Taraflar Konferansı‘na (COP38) yaklaşımı “çok tehlikeli” ve “savunmasız ulusların hayatta kalmasına yönelik doğrudan bir tehdit”.
İklim için dönüm noktası niteliğindeki 2015 Paris İklim Anlaşmasının hayata geçirilmesinde kilit rol oynayan 2010-2016 BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) Genel Sekreteri Christiana Figueres, zirvenin başkanlığını yürüten ülkenin kendi pozisyonunu ortaya koymaması ve tarafsız olması gerektiğini de söyledi.
Büyük bir petrol ve gaz üreticisi olan BAE’den COP28 başkanı Sultan Al Jaber, aynı zamanda ülkenin ulusal petrol ve gaz şirketi Adnoc‘un da başkanlığını yürütüyor.
‣ Sivil toplum’dan BM’ye mektup: COP28’i fosil yakıt şirketi CEO’su yönetemez
COP28 Başkanı Sultan Al Jaber
Al Jaber, geçtiğimiz günlerde Berlin’de yapılan iklim bakanları toplantısında “Yaşanabilir, uygun fiyatlı sıfır karbon alternatiflerini aşamalı olarak kaldırırken, fosil yakıt emisyonlarını aşamalı olarak ortadan kaldırmaya odaklanmalıyız” ifadelerini kullanmıştı.
Al Jaber’in bu sözleri, geniş çapta karbondioksit (CO2) emisyonlarını ortadan kaldırmak için karbon yakalama ve depolama (CCS) teknolojisinin kullanılması ve fosil yakıtların tamamen kullanımdan kaldırılmaması anlamına geldiği şeklinde yorumlandı.
‣ Ülkeler fosilden çıkış ve karbon yakalama konusunda iki cepheye ayrıldı
‘Al Jaber, aynı anda iki pistte dans etmeye çalışıyor’
2010-2016 BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Genel Sekreteri Christiana Figueres
The Guardian‘ın aktardığına göre, COP28 başkanının ifadelerine tepki gösteren Figueres, sunuculuğunu yaptığı ‘Öfke ve İyimserlik’ başlıklı podcast oturumunda “Bu cümlede ’emisyonların’ olması çok endişe verici” diye konuştu:
Yani [Al Jaber] aynı anda iki dans pistinde dans etmeye çalışıyor. ‘Bakın, fosil yakıt üreticileri olan bizler, gelişmiş karbon yakalama ve depolama yoluyla emisyonlarımızdan sorumlu olacağız. Biz, veya COP başkanlığı, sıfır karbon alternatiflerini de destekleyeceğiz’ demeye çalışıyor.
Figueres, “Bugün kullanılan [fosil yakıt] enerjisinin ‘öngörülebilir gelecekte’ küresel enerji bileşiminin bir parçası olmaya devam edeceğini düşünmesini BAE perspektifinden görebiliyorum” diyerek, öngörülebilir gelecek ifadesinin uzun bir zaman anlamına geldiğini ekledi.
Ama bir COP başkanı açısından bakıldığında, bu çok tehlikeli. Çoğu ülkenin ve özellikle savunmasız ülkelerin COP başkanını bu konuda desteklemeye istekli olduğunu düşünmüyorum çünkü bu onların hayatta kalmalarına doğrudan bir tehdit niteliğinde. COP başkanıysanız, geldiğiniz ülkenin pozisyonunu ortaya koyamazsınız. Tarafsız olabilmelisiniz.
‣ BAE’den iklim konferansı öncesi uyarı: Protesto etmeyin, şirketleri eleştirmeyin
‘BEA, dünyanın en büyük üçüncü net sıfır karşıtı planlarını yürütüyor’
Küresel ısınmanın 1,5°C ile sınırlanabilmesi için, dünyanın 2030 yılına kadar CO2 emisyonlarını yüzde 45 oranında azaltması gerekiyor. Figueres, “Ticari olarak erişilebilir olan ve önümüzdeki beş ila yedi yılda uygulanabilecek CCS teknolojileri mevcut değil. Böyle bir durum olmayacak. Burada bir ahlak sorununun yanı sıra bir zamanlama sorunumuz da var” diye konuştu.
Al Jaber’in ocak ayında COP28 başkanı olarak atanması büyük eleştiriyle karşılanmıştı. Nisan ayında petrol ve doğal gaz sektörlerindeki büyüme konusunda BAE’nin Suudi Arabistan ve Katar’ın ardından dünyadaki üçüncü en büyük net sıfır karşıtı planlara sahip olduğu ortaya çıkmıştı.
Bilim insanları, Paris Anlaşmasının iklim hedeflerine erişmek için çoğu fosil yakıt rezervinin toprağın altında kalması gerektiği konusunda hemfikir. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) da 2021’den sonra başlayan yeni fosil yakıt projelerinin 2050’ye kadar net sıfır emisyon hedefiyle uyumlu olmadığını belirtiyor.
‣ COP28’in başkanı petrol şirketi CEO’su Al Jaber oldu: Ya kenara çekilsin ya istifa etsin!
‣ BAE’deki zirvede fosil yakıt endüstrisinden yetkililer de çalışacak
‘Al Jaber, tarafsız bir sürece liderlik etmeye kararlı’
COP28 Başkanı Sultan Al Jaber. Fotoğraf: AP
COP28 sözcülerinden biri, Al Jaber’in “tüm ülkelerin görüşlerini ifade etmeleri ve ortak bir zemin bulmaları için alan sağlayan tarafsız bir sürece liderlik etmeye kararlı olduğunu” söylemiş ve “fosil yakıt emisyonlarını aşamalı olarak ortadan kaldırma” ifadesinin yalnızca CCS’ye atıfta bulunduğunu düşünmenin yanlış anlamadan ibaret olduğunu belirtmişti.
Sözcü, Al Jaber’in 2030 yılına kadar, diğer seçeneklerin uygulanabilir olmadığı yüksek karbon salan endüstrileri karbondan arındırmak için CCS’yi kullanırken, yenilenebilir enerji kapasitesini üç katına çıkarma ve hidrojen üretimini ikiye katlama çağrısını hatırlattı ve şunları söyledi:
“Özellikle Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) ve IEA’nın 1,5°C hedefine uyumlu bir yol haritasında fosil yakıtların 2050’ye kadarki enerji bileşiminde rol oynayacağını öngördüğü de göz önüne alındığında, fosil yakıt emisyonlarına son vermeye odaklanılması, karbonsuzlaştırmanın acil ihtiyaçlarına pragmatik, pratik ve gerçekçi bir şekilde yanıt veriyor. Al Jaber’in petrol ve gaz endüstrisini oyununu yükseltmeye, metan emisyonlarını 2030’a kadar sıfırlamaya ve 2050’ye kadar net sıfır hedefiyle uyumlu adımlar atma çağrısı yapmasının nedeni buydu.”
‘Petrol ve gaz endüstrisi kendine çeki düzen vermeli’
IEA Başkanı Fatih Birol
IEA başkanı Fatih Birol cumartesi günü yaptığı bir açıklamada “Gerçekle yüzleşme vakti geldi: petrol ve gaz endüstrisi iklim tartışmalarında ciddiye alınmak istiyorsa, davranışlarına çeki düzen vermesi gerekiyor” dedi: “BAE’de, büyük bir petrol ve gaz üreticisinin ev sahipliğinde düzenlenen COP28, [endüstrinin] emisyonlarını azaltma konusunda gerçek bir kararlılık sergilemesi için eşsiz bir fırsat.”
Figueres da küresel fosil yakıt endüstrisini ve elde ettiği “şok edici” kârları sert bir dille eleştirdi:
Beni asıl şaşırtan, tarihin doğru tarafına geçmek için petrol ve gaz endüstrisinin görünürde hiçbir çaba göstermemesi. Herkesin önünde kârlarıyla caka satarken bu tavrın etkilerine ilişkin herhangi bir hassasiyet göstermiyorlar. Bu eşi benzeri görülmemiş kazançlar insanlığın kullanımına sunulmuyor. Endüstrinin ve hissedarlarının -yani insanlığın çok küçük bir kısmının- kullanımına sunuluyor. Yaptıkları seçimler beni hakikaten çileden çıkarıyor.
Petrol ve gaz endüstrisi, son 50 yılda saf kârdan yılda ortalama 1 trilyon dolar (19,75 trilyon lira) kazandı.
Comments