By 
Küresel Ayak İzi Ağı’nın (GNF) hesaplamasına göre bu yıl Küresel Limit Aşım Günü 1 Ağustos’a denk geliyor. Böylece 2023 yılında 2 Ağustos’a denk gelen limit aşım tarihini bir gün daha öne çekmiş olduk.
Limit aşım günü, her ülkenin ekolojik ayak izini ve biyokapasitesini ölçen veriler kullanılarak hesaplanıyor.
İlk limit aşım tarihi hesabına göre 1971 yılında dünya, kaynaklarını 25 Aralık’ta tüketti. O yıldan beri kaynaklara olan talebin ve emisyonların artışıyla gezegenin limitlerini her yıl daha erken aşmaya başladık.
Böyle tüketmeye devam edersek iklim hedeflerine ulaşamayacağız
GNF Ağı Bilim Direktörü David Lin, “Yarım yüzyılı aşkın süredir dünyanın limitlerini aşmamız, biyolojik çeşitliliğinin azalmasına, atmosferdeki sera gazının artmasına ve gıda ile enerji için rekabetin artmasına yol açıyor” diyerek olağanüstü sıcak dalgaları, orman yangınları, kuraklıklar ve sellerin bu durumun bir göstergesi olduğunu vurguladı.
Mevcut kaynakları bu şekilde tüketmeye devam edersek 2030’a kadar biyosferin yüzde 30’unu koruma ve 2010 yılına göre küresel karbon emisyonlarını yüzde 45 oranında azaltma hedeflerine ulaşamayacağız.
Emisyonlar azaltılırsa aşım günü ertelenebilir
GNF, ekolojik ayak izinin yüzde 61’ini ise fosil yakıtların kullanımından kaynaklanan karbon emisyonlarının oluşturduğuna dikkat çekerek yalnızca karbon emisyonlarını azaltmamızın bile aşım gününü yılda 22 gün daha erteleyebileceğini söylüyor.
Dünya çapında düşük emisyonlu enerji kaynaklarının enerji kullanımım içindeki payını yüzde 75’e çıkarabilirsek limit aşım tarihini 26 gün daha ileri alabiliriz.
Eşit tüketmiyoruz
2024 Dünya Limit Aşım Günü’nü ilan ederken bu yılki aşım günün 2024 Olimpiyat Oyunları’na geldiğine dikkat çeken GNF, barışçıl iş birliği ve adaletin limit aşım günü ile olimpiyatların ortak noktası olduğunu vurguladı. Ancak ülkelerin limit aşım günlerindeki eşitsizlik, iş birliği ve adalet konularıyla pek uyumlu görünmüyor.
Ekonomisi fosil yakıtlara dayanan Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri ile Küresel Kuzey ülkeleri, ekosistem üzerinde orantısız bir baskı oluşturuyor. Dünyanın bir yanı aşırı tüketirken diğer yanı temiz havaya, suya ve gıdaya erişim sorunlarıyla mücadele ediyor.
Özellikle kişi başına düşen kaynak kullanımına bakıldığında limit aşım gününün adaletsizliği daha görünür hale geliyor. Bir ülkede kişi başına düşen ekolojik ayak izi, kişi başına düşen biyolojik kapasiteden daha düşükse o ülkenin limit aşım günü olmuyor.
Avrupa ve Asya’nın mevcut tüketim alışkanlıkları için 2,6 ila 4,8 dünyaya ihtiyacımız var. Katar ve Lüxemburg gibi ülkelere baktığımızda ise bu sayı 8,7 dünyaya kadar çıkıyor.
‣ Juan David Amaya: Küresel Kuzey, tarihsel sömürgeci eylemlerinin sorumluluğunu üstlenmeli [İklim Kuşağı-33]
En hızlı tüketici yine Katar oldu
Geçen yıllarda olduğu gibi bu yıl da kaynaklarını en hızlı tüketen ülke olan Katar’ın limit aşım günü, 11 Şubat’a denk geldi. Lüksemburg 20 Şubat ile ikinci sırada yer alırken Birleşik Arap Emirliklileri, 4 Mart’ta limitlerini aşarak üçüncü sıraya yerleşti.
Listenin sonunda yer alan Kırgızistan, 30 Aralık 2024’te yıllık limitini aşacak. Sondan ikinci sıradaki Moldova Cumhuriyeti’nin aşım günü 28 Aralık, üçüncü sıradaki Gine’ninki ise 27 Aralık oldu.
Türkiye’nin 11 Haziran olarak hesaplanan limit aşım günü ise geçen yıla göre 11 gün daha erkene geldi. Bu yıl da Türkiye, kaynaklarını dünya ortalamasından daha hızlı tüketecek.
Comments