Yeşiller Partisi Doğa Koruma Çalışma Grubu tarafından dün Beyoğlu Yeşil Ev’de yapılan Doğa Koruma Statüleri seminer ve atölye çalışmasında UNDP’nin Küre Dağları milli parkı ile ilgili projesinde görevli doğa korumacı biyolog Yıldıray Lise bir sunuş yaptı. Doğa korumanın öneminden başlayarak koruma statülerinin çeşitlerine ve uygulamalarına dek detaylı bir seminer veren Lise, Dünya Doğayı Koruma Birliği (IUCN)’de uzman olarak çalışıyor.
Yıldıray Lise’nin verdiği bilgilere göre korunan alanlar iyi yönetilmediği sürece koruma statüleri fazla bir anlam taşımıyor. Dünyada 120 bin alanın koruma altında olduğunu, bunun da karaların %13’ünü oluşturduğunu söyleyen Lise, bu alanların sadece üçte birinin yönetilebildiğini, geri kalanların ise sadece kağıt üzerinde korunduğunu söyledi. Türkiye doğasının önemine dair örnekler veren Lise, dünyada mevcut 37 bitki alanının üçünün Türkiye’de kesiştiğini, dünyada doğa koruma çalışmaları açısından saptanan 34 sıcak bölgenin üçünün de Türkiye’yi içine aldığını söyledi. Topraklarının %27’si ormanlarla kaplı olan Türkiye’de 9000 tohumlu bitki türünün üçte birinin endemik olduğunu, yani sadece Türkiye topraklarında bulunduğunu söyleyen Lise Türkiye’de ormanlar ve sulak alannlar dışındaki yerlerin doğal öneminin fark edilmediğini, örneğin bozkırda korunan bir yer olmadığını söyledi. Tüürkiye’nin Doğu ve Güneydoğu bölgelerinde de korunan fazla bir doğal alan bulunmuyor.
Yıldıray Lise’nin verdiği bilgilere göre Türkiye’de 16 doğa koruma statüsü bulunuyor ve bu statüler 7 ayrı kanunla düzenleniyor. Milli park, tabiat parkı, tabiatı koruma alanı, tabiat anıtı, özel çevre koruma bölgesi gibi statülerle korunan alanların Türkiye’nin toplam yüzöçümünün %6’sı olduğunu söyleyen Lise, dünyada beklenen oranın %10 civarında olduğunu, ancak Türkiye coğrafyası için ideal olanın Türkiye’nin %15-20’sinin korunması olduğunu anlattı.
Yıldıray Lise, seminerinde korunan alanlara yönelik en önemli tehditlerin barajlar, HES’ler, madenler ve yollar olduğunu belirtti. Bunun yanı sıra kirlilik ve atıklar da doğal alanları tehdit ediyor. Turizm ise doğa koruma alanları için bir tehdit oluşturabildiği gibi, iyi turizm uygulamaları korumayı güçlendirebiliyor.
Halen Çevre ve Orman Bakanlığı’nda taslak aşamasında olan Tabiatı Koruma ve Biyoçeşitlilik Kanunu hakkında da bilgi veren Lise, bu yeni taslağın AB sürecinin bir gereği olduğunu, bazı yönlerden önemli iyileştirmeler içeren yasanın bu haliyle çıkması halinde doğa koruma alanlarının kötüye kullanımının önünü açabilecek unsurlar da içerdiğini söyledi.
Seminerin ardından katılımcılar Yeşiller’in doğa koruma çalışamalarında neler yapabileceğini tartıştı.
(Yeşil Gazete)
