By 
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), nisan-haziran dönemine ilişkin gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH-büyüme) verilerini açıkladı. Buna göre, GSYH ikinci çeyrekte cari fiyatlarla 1 trilyon 581 milyar 120 milyon TL oldu. Kişi başı gelir ise gerilemeye devam ederek 8 bin 597 dolara indi.
TÜİK rakamlarına göre, Türkiye’nin Dönemsel Gayri Safi Yurt içi Hasılası (GSYH) ikinci çeyrekte yüzde 21.7 büyüdü. Ekonomistlerin beklentisi ise ekonominin yüzde 20’nin üstünde büyüyeceği yönündeydi. Kurum, ilk çeyrek büyümesini de yüzde 7,2 olarak revize etti. İlk çeyrek büyümesi yüzde 7 olarak açıklanmıştı.
Ayrıca büyümenin bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,9 ile sınırlı kalması dikkat çekti.
Yerleşik hanehalklarının tüketim harcamaları, 2021 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 22,9 arttı. kamu harcamaları 4,2 artarken, yatırımlar 20.3 arttı. İşgücü ödemeleri ise 2021 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 36,1artarken, net işletme artığı (karma gelir) ise yüzde 78,2 arttı.
İşgücü ödemelerinin cari fiyatlarla Gayrisafi Katma Değer içerisindeki payı geçen yılın ikinci çeyreğinde yüzde 37,0 iken bu oran 2021 yılında yüzde 32,9 oldu. Net işletme artığı payı ise yüzde 42,8’den yüzde 49,8’e yükseldi.
Finans ve sigorta dışındaki tüm faaliyetlerde artış
TÜİK’in verilerine göre, GSYH’yi oluşturan sektörlere bakıldığında; en yüksek büyüme yüzde 45.8’le hizmet sektöründe yaşanırken tek düşüş yaşanan faaliyet yüzde 22,7’le Finans ve sigorta faaliyetlerinde yaşandı.
Diğer sektörlerdeki artış ise şöyle:
Sanayi yüzde 40,5, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri yüzde 32,4, diğer hizmet faaliyetleri yüzde 32,3, bilgi ve iletişim faaliyetleri yüzde 25,3, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri yüzde 8,5, gayrimenkul faaliyetleri yüzde 3,7, inşaat yüzde 3,1 ve tarım, ormancılık ve balıkçılık yüzde 2,3.
Ücretli kesimin aldığı pay azaldı
TÜİK verilerine göre ekonomi ikinci çeyrekte yüzde 21,7 büyümesine rağmen, ücretli kesimin GSYH’den aldığı pay ise geçen yılın aynı dönemine göre 4 puan azaldı.
Yılın ikinci çeyreği büyüme rakamlarına göre; işgücü ödemelerinin cari fiyatlarla Gayrisafi Katma Değer içerisindeki payı geçen yılın ikinci çeyreğinde yüzde 37,0 iken bu oran 2021 yılında yüzde 32,9 oldu. Aynı şekilde milli gelirden kişi başına düşen gelir de azalmaya devam ediyor. 2017’de 10 bin 597 dolar olan kişi başı gelir 2020’de 8 bin 597 dolara kadar geriledi.
Büyüme verilerini yorumlayan ekonomistler ise ikinci çeyrekteki büyüme rakamında baz etkisine dikkat çekti. Ücretlilerin gelirden aldığı payın düşmesi de vurgu yapılan bir diğer nokta oldu.
Büyüme rakamlarını yorumlayan Profesör Fatih Özatay, ücretli kesimin büyümeden aldığı payın azaldığına dikkat çekerek, “Önemli bir büyüme var ama çalışanlar bu büyümeden giderek daha az pay alıyorlar, iyi haber değil” değerlendirmesinde bulundu.
Yeni GSYH verisinde en ilginç noktalardan biri şu:
Ücretli kesimin GSYH'den aldığı pay 2019 ikinci çeyreğe kıyasla 3.8 puan, 2021 birinci çeyreğe göre 2.6 puan düşmüş durumda.
Önemli bir büyüme var ama çalışanlar bu büyümeden giderek daha az pay alıyorlar
İyi haber değil
— Fatih Özatay (@OzatayFatih) September 1, 2021
‘Şahlanış ücretlilere yaramadı’
İktisatçı yazar Mustafa Sönmez de, ikinci çeyrek için açıklanan büyüme rakamının ücretlere yansımadığına vurgu yaptı: “Şahlanış, ücretlilere yaramadı. 2020’nin ikinci çeyreğinde işgücünün pastadaki payı yüzde 37 iken, 2021 ikinci çeyreğinde, yani şöyle böyle büyüdük denilen yılda, yüzde 33’e düştü, 4 puan yoksullaştı işgücü. Sanayideki büyüme denilen ise yıllardır tükenen ekipmanın yerine konulması, yeni büyük yatırım yok.”
Şahlanış, ücretlilere yaramadı.
2020 nin 2. çeyreğinde işgücünün pastadaki payı %37 iken, 2021 2. çeyreğinde, yani şöyle böyle büyüdük denilen yılda, %33'e düştü,
4 puan yoksullaştı işgücü. pic.twitter.com/wIydtFQFax— Mustafa Sönmez (@mustfsnmz) September 1, 2021
‘Yoksullaştıran büyüme’
Profesör Veysel Ulusoy ise “Büyüme demek gelir artışı demektir. Sıra paylaşımda… Eğer büyüdüysek!, şimdi sıra paylaşımda yani maaşlara zamda” çağrısı yaptı.
1. İkinci çeyrekte, geçen yılın aynı dönemine göre %21.7 büyüdük
2. Büyüme demek gelir artışı demektir
3. Sıra paylaşımda…
4. Eğer büyüdüysek!, şimdi sıra paylaşımda yani maaşlara zamda. pic.twitter.com/Ajhmfc7sE2
— Prof. Veysel Ulusoy (@ekonomikanaliz) September 1, 2021
Comments