By 
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Çevre Mühendisleri Odası, 5 Haziran Çevre Günü dolayısıyla ‘Türkiye raporu’nu yayımladı. Raporda Sıfır Atık Dairesi ve İklim Değişikliği Dairesi’nin kurulmasının üzerinden bir yıl geçmeden kapatıldığına dikkat çekildi.
5 Haziran Dünya Çevre Günü’nün 2019 teması, “Hava Kirliliği ile Mücadele” olarak belirlendi. TMMOB Çevre Mühendisleri, ülkedeki ekolojik sorunları ve çözüm önerilerini sıraladıkları “Türkiye Raporu”nu yayımladı.
Dünya Çevre Günü’nü, ‘Ekolojik Yıkımla Mücadele Haftası’ olarak ele aldıklarını, ekolojik yıkımın etkileri ve bu yıkıma karşı çözüm önerilerinin topluma aktarıldığını belirten Çevre Mühendislerinin raporunda, hava kirliliğinin yanı sıra iklim değişikliğinin yol açtığı etkiler, su kirliliği ve plastik atıklara ilişkin veriler de yer aldı.
Türkiye`de hava kirliliğine bağlı ölümlerin sayısı yılda yaklaşık 30.000 olduğunu ortaya koyan rapora göre Türkiye’de solunan hava AB ülkelerine oranla en az yüzde 33.4 daha kirli.
Çevre Mühendisleri Odası’nın 2016 yılında yapılan analizlere dayandırdığı bilgilere göre, Türkiye’deki yüzey sularının ise yaklaşık yüzde 74’ü kirlendi.
“8 su havzasında (Susurluk, Meriç – Ergene, Konya Kapalı, Büyük ve Küçük Menderes, Gediz, Kuzey Ege ve Burdur) toplam 750 dere ve gölün sadece 6 tanesi kirlenmemiş durumdadır. Yani bu havzalardaki suların %99`u kirlenmiştir.”
Raporda “2015 yılında 141 yüzey suyumuzun 111 tanesi içme suyu kalitesinde değilken; 2016 yılında 158 yüzey suyumuzun 116 tanesi içme suyu kalitesinde değildir” ifadelerine yer verildi. Ayrıca, TÜİK 2017 verilerine göre 816 belediyede atıksuların doğaya arıtılmadan verildiği kaydedildi.
“İletim hatlarında kaybolan su miktarı 2019 yılı hedefi %30 ve 2023 hedefi %25 olarak belirlenmişti. Ancak şuanda, Ankara`da %36, İstanbul`da %24, İzmir`de %30, Antalya`da %35, Adana`da %33, Balıkesir`de %49, Aydın`da %53, Kahramanmaraşta %59, Gaziantep`te %40, Diyarbakır`da %53, Van`da %64, Şanlıurfa`da %67, Muğla`da %53, Kocaeli`nde %32 su kaybı yaşanmaktadır. Hakkai %82 ve Mardin %77 ile su kaybının en çok olduğu illerdir.”
Akkuyu`da inşaatı başlatılan nükleer santralin zeminine ilişkin tartışmalar da TMMOB Çevre Mühendisleri Odası’nın Türkiye Raporu’nun başlıkları arasında yer aldı.
“Geçtiğimiz günlerde, Akkuyu`da inşaatı başlatılan nükleer santralin zeminini oluşturması ön görülen betonda ikinci çatlağın yaşandığı gündeme gelmiştir. Söz konusu sorun aslında nükleer santrallerde yaşanabilecek bir kazaya ne kadar hazırlıklı olduğumuz sorusunu akıllara getirmektedir.”
İklim değişikliği
İklim değişikliği konusunda Türkiye’nin yapması gerekenlerin AB Komisyonu İlerleme Raporu’nda da yer aldığı belirtilen raporda şu ifadeler kullanıldı:
“İklim değişikliği konusunda ise AB`nin 2030 hedeflerine uyum konusunda adım atılmadığı, iklim değişikliği politikasının diğer sektörlere yeterince yansıtılmadığı belirtilmiştir.“
Raporda sera gazı emisyonlarıyla ilgili bilgiler de yer aldı:
“TÜİK verilerine göre toplam sera gazı emisyonu 526,3 milyon ton (Mt) olarak hesaplanmıştır; emisyonlardaki en büyük pay %72,2 ile enerji kaynaklıdır, daha sonra sırasıyla %12,6 ile endüstriyel işletmeler ve ürün kullanımı, %11,9 ile tarımsal faaliyetler ve %3,3 ile atık takip etmektedir. 1990 yılına kıyasla 2017 yılında CO2 eşdeğeri olarak toplam sera gazı emisyonu%140,1 oranında artmıştır. 1990 yılında kişi başına düşen CO2eşdeğer emisyonu 4 ton iken, 2017 yılında bu veri 6,6 tona çıkmıştır.”
Raporda ortaya konan sorunların çözümüne ilişkin öneriler 12 maddede sıralandı
1- İzmir Gaziemir`deki radyoaktif ve tehlikeli atıklar temizlenmesi ve bölgenin rehabilite edilmesi,
2- Hava kirliliğini azaltmaya yönelik sanayi tesislerinin, yakıtların ve araçların denetimlerinin arttırılması,
3- Doğalgaz imkanı olan ve hava kirliliği yaşayan bütün belediyelerde kömür yardımı yerine doğalgaz yardımına geçilmesi ya da alternatif ısınma yöntemlerinin tercih edilmesi,
4- Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesine yönelik mevzuatın ertelenmemesi,
5- Kamu yararı gözeten, ekolojik denge ve iklim değişikliğini ön gören bir Su Kanunu TBMM`de yasalaşması,
6- Çevre Bakanlığı kurulması,
7- Bütün kurumların verilerini bildireceği ve kamuoyu ile paylaşılacak bir su bilgi sistemi kurulması,
8- İklim Değişikliğine Uyum amacıyla belediyelerin uygulayacağı iklim değişikliğine uyum planlarının zorunlu hale getirilmesi ve sistematik oluşturulması adına yönetmelik yayımlanması,
9- Belediyelerin su kayıplarını engelleyici alt yapı çalışmalarını yaparak %20 seviyelerine çekmeleri,
10- Sıfır Atık kapsamında Kanun`da yer buluna Geri Kazanım Katılım Payına yönelik mevzuat çalışmasının tamamlanması,
11- Çevre ve Şehircilik Bakanlığı`nın çevresel denetimlerini arttırması ve bunun için kamuya çevre mühendisi istihdamı sağlanması,
12- Paris İklim Anlaşması`nın TBMM`de görüşülerek onaylanmas. ı
Raporun sonuç bölümünde çevre kirliliğine çözüm önerisi olarak sıralanan maddelerin ivedi ihtiyaçlar arasında yer aldığı, bu kapsamda hükümete, belediye yönetimlerine ve özel sektöre önemli sorumluluklar düştüğü belirtildi.
TMMOB’un raporunun tamamı için tıklayın
Comments