Soğuklar bastırdı, hayvan dostlarımızı unutmayalım!

Ülkemizin büyük bölümünde geç gelen kışın soğuk/çok soğuk, karlı ve fırtınalı olumsuz hava koşulları yaşanıyor.

Her yıl benzer afet boyutundaki kar yağışlı ve soğuk/çok soğuk hava koşulları yaşandığında yaptığım uyarımı şimdi bir kez daha paylaşıyorum:

Tüm doğa, ekoloji/ekosistem ve kuş dostlarına; havalar soğudu, doğadaki ve sokaklardaki güzel dostlarımız kuşları ve hayvanları unutmayalım.

Çoğunuzun yaşamakta olduğu ve/ya da basından izlediği gibi, soğuk/çok soğuk, yağmur, karla karışık yağmur, kar ile yer yer fırtınalı ve yoğun kar yağışlı hava koşulları, Türkiye’nin büyük bir bölümünde etkili oluyor. 

Fotoğraflar: Murat Türkeş

Hepinizin bildiği gibi, kar örtüsü kentlerin içinde kısa sürede eriyip kalksa bile, kırsal çevrede, ovalarda ve platolarda, özellikle yüksek tepelik ve dağlık alanlardaki kalın ve yaygın kar örtüsünün erimesi için bazen birkaç ayın geçmesi gerekebilir. Bu genelleme, geçen yılın sonunda ve bu yıl yağan kar yağışları için de geçerlidir.

Bu yüzden, kuşları, o minik, çok güzel ve ekolojik denge açısından çok yararlı dostlarımızı lütfen besleyelim. Onları, sokakta, bahçede ya da balkonumuzda, yumuşatılmış bayat ekmek, buğday, mısır, her türlü darı, kanarya ve muhabbet kuşu yemleri ve bulgur ile besleyebiliriz. Bu kentlerde yaşayanlarımız için çok kolaylıkla uygulanabilir bir yardım biçimi.

Fotoğraf: Murat Türkeş,

Bu arada, kırsal çevrede ya da ona yakın yerlerde yaşayanlarımız da, tavşan, sincap, tilki, çakal, kurt, vaşak, karakulak, yaban koyunu ve keçisi, geyik, ördek, kaz, kuğu, vb. sevgimize ve yardımımıza muhtaç öteki hayvan dostlarımızı da çoğunlukla özel bir harcama gerektirmeden hazırlayabileceğimiz yemlerle besleyebilir.

Lütfen bu günlerin onlar için çok zor ve ağır geçeceğini unutmayınız. Onların, özellikle bu günlerde hepimizin yakın ilgisine gereksinimleri var. Belki de, daha şimdiden yüzlercesi açlıktan ve soğuktan öldü ya da ölmek üzere. Bir bölümü de, onların açlıklarından ve düşkünlüklerinden yararlanılarak yapılan katliamlarla yok edilmek isteniyor.

Sokak hayvanlarının temel yaşam ve barınma gereksinimlerini nasıl karşılayabiliriz? 

• Korunaklı sokak ve bahçe kenar ve köşelerine ya da uygun kapı önlerine su kapları bırakabiliriz: Kedi köpek ve kuşların su kaynağı olarak kullandığı küçük birikintiler kış aylarının gelmesi ile beraber donduğu için su bulmakta zorlanabilirler. Sokak hayvanlarının su ihtiyacını karşılamak için de yapacağımız iş çok kolaydır. Büyük bir pet şişeyi yarısından keserek iş görecek bir su kabı yapabiliriz. Ara sıra da su kabındaki suyun donup donmadığını ve temizliğini de kontrol etmemiz gerekiyor.

• Temel yemek gereksinimlerini karşılayabiliriz: Fazla gelen ya da yenmeyip kalan yemeklerle sokak hayvanlarının yemek ihtiyaçlarını karşılayabiliriz. Ama artan yemekleri sokak hayvanlarına verirken dikkatli olunmalı. Bozulmuş yemekler kesinlikle verilmemeli. Yemekler bir kap içinde verilmeli. Bunun için evde bir kap hazırlanabilir. Bunun için büyük pet su kapları kullanılabilir. Sokak hayvanlarına özel yemek de yapılabilir.

• Temel sağlık desteği sağlayabiliriz: Kuşkusuz yaralı ya da hastalanmış sokak hayvanları ile karşılaşıldığında yapılması gereken ilk iş veterinere götürmektir. Eğer veterinere götürme olanağımız yoksa hayvana eczanede satılan Betadin gibi acıtmayan tentürdiyotlar ile pansuman yapabilir, tahriş olmuş akan gözlerine yine eczanede satılan antibiyotikli göz damlalarından damlatıp göz pomadı (Teramicyn) sürebiliriz. Ama en doğru çözüm onun bir veterinere götürmektir.
• Basit barınaklar yapabiliriz: Evde bulunan ya da bulunmasa bile kolayca ulaşabileceğimiz malzeme (ör. kağıt ve plastik atık toplama kutularından, bakkal ve marketlerden) ve eşyalar ile barınak yapabiliriz. Sokak hayvanları için yaptığımız barınakları bahçe ve sokaklardaki ya da kapı önlerindeki uygun ve güvenli bir köşeye bırakarak kış aylarında sokak hayvanlarının soğuktan korunmasını sağlayabiliriz.

Fotoğraf: Murat Türkeş.

• Barınak yapmak için gerekli temel malzemeler: Kedi-köpeklerin içerisinde rahat edebileceği büyüklükte bir karton koli. Kutunun çevresini kaplayacak sayıda çöp torbası ya da naylon. Kutunun altı tarafını da kaplayacak sayıda köpük; koli bandı, maket bıçağı, cetvel, vb… 

Herkes kendi becerisini ya da yaratıcılığını kullanarak basit bir barınak yapabilir.

NOT: Bu bir bilimsel yazı değildir, yaklaşık son 25 yıldır hemen her yıl yeri ve zamanı geldiğinde, güncellenerek ve gönülden geldiği biçimde yazılmaktadır.