By 
Akkuyu Nükleer’de Rusya tarafının Türkiye‘den IC İçtaş şirketiyle mühendislik, satın alma ve inşaat anlaşmasını 26 Temmuz’da iptal etmesinin ardından Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan IC İçtaş şirketinin 20 milyar dolarlık projeye yeniden dönüşü konusunda anlaşmaya vardı.
Bloomberght’nin aktardığına göre; şirketin 30 Temmuz’da üç Rus ortak tarafından kurulan TSM Enerji adlı şirketle devam edeceği ifade edilmiş konu yerli ortağın itirazı üzerine iki ülke arasında en üst düzeyde görüşmelere taşınmıştı.
Sözleşmede Proje Şirketi olarak anılan firma, bugün Akkuyu Nükleer A.Ş. olarak anılan şirket. Yaklaşık 7,2 milyar TL sermayeye sahip şirketin beş Rus hissedarı var.
Akkuyu Nükleer AŞ internet sitesindeki bilgilere göre şirketin bugünkü hissedarları Rusya Federasyonu Hükümetinin ilgili kararnamesiyle yetkilendirilen şirketlerden oluşuyor.
Şirketin açıklamasına göre IC İçtaş İnşaat, Akkuyu Nükleer AŞ ile direkt hiçbir sözleşmenin tarafı değil. Anlaşma Rus Titan-2 şirketiyle beraber kurulmuş olan Titan 2 IC İçtaş A.Ş ve Akkuyu Nükleer AŞ. arasında imzalandı.
Akkuyu NGS inşaat projesi, dünyada ‘Yap, İşlet, Sahip Ol’ modeliyle inşa edilen ilk NGS projesi olarak tanımlanıyor. Rosatom Devlet Kuruluşu’nun projedeki payı yüzde 99.2.
Projenin toplam maliyeti, yaklaşık 20 milyar doları seviyesinde.
İki hafta önce dördüncü reaktör ünitesinin temeli atılan nükleer tesisin, 4 bin 800 megavatlık kapasiteye sahip olması amaçlanıyor.
Putin Erdoğan görüşmesi öncesi Akkuyu’da yaşananlar
Geçen haftalarda Akkuyu NGS işçilere ödenmeyen maaşlarla ve işten çıkarılmalarla gündeme gelmişti.
İnşaatın durma noktasında olduğu belirtilmiş, adını vermek istemeyen bir işçi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasındaki buluşmanın beklendiğini ve işin geleceği hakkında bir şey bilmediklerini ifade etmişti.
Tüm gözlerin 15-16 Eylül tarihlerinde Özbekistan’ın Semerkant kentinde düzenlenen Şangay İşbirliği Örgütü toplantısında gerçekleşmesi beklenen Putin-Erdoğan görüşmesinde olduğunu vurgulanıyordu.
Nükleer reaktörün yapıldığı alanda İçtaş’ın işçisinin kalmadığını da aktaran çalışan, “Orada kalan Rus firmasının kendi bünyesine aldığı az sayıdaki İçtaş elemanı var. Üç ya da dört firma var ama onlar da işçi azaltmaya gitti. Gitmek zorundalar çünkü zaten ödeme yapacak da hâlleri yok” demişti.
Akkuyu Nükleer Santrali inşaatında çalışan işçi yaşadıkları mağduriyetleri şöyle anlatmıştı:
“Maaşlar yatacaktı ancak ertelenip duruyor. Bugün itibarıyla mağdur işçi sayısı 15 bin kişi diyebilirim.”
Ne olmuştu?
Mersin‘de inşası devam eden Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin (Akkuyu NGS) müteahhit firması Titan2 – IC İçtaş şirketi ile sözleşmesini fesheden Akkuyu Nükleer A.Ş, TSM Enerji isimli şirketle anlaşmıştı.
Öncesinde santralin büyük ortağı Rus devlet enerji firması Rosatom, usulsüz harcama, inşaattaki gecikmeler ve iş güvenliğinin sağlanmaması gerekçeleriyle Rus-Türk ortaklığı Titan2 – IC İçtaş ile sözleşmesini feshetmişti.
CHP Mersin Milletvekili Ali Mahir Başarır, yeni anlaşmanın imzalandığının açıklanmasından önce, fesih iddiaları gündeme geldiğinde “Bir hafta içinde ne oldu da sözleşme fesih durumuna geldi?” diye sormuştu:
“Daha bir hafta önce Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin 4’üncü reaktörünün temeli atılmış ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Rusya Devlet Atom Enerjisi Kurumu Rosatom’un Genel Müdürü Aleksey Likhachev de katılmıştı. Fatih Dönmez’in açıklama yapması elzemdir.
Yollanan fesih ihtarnamesinin gerekçelerinden biri de gönderdiği paraların Titan-2 IC İçtaş A.Ş. tarafından gerektiği şekilde harcanmaması olduğu ifade ediliyor. Orada çalışan 20 bin işçi bir anda işsiz kalacak. Devletin gözetim ve denetim yükümlülüğü olmasına rağmen İCTAŞ’ın haksız fesihe gerekçe gösterdiği iddiasının kaynağı nedir? Siyasi iktidar bu iddiaları araştıracak mıdır?”
‣ Akkuyu inşaatında üç aydır maaş alamayan işçiler iş bıraktı
‣ Akkuyu’da yine kaza: Biri ağır 13 yaralı
‣ Pınar Demircan: Türkiye, Akkuyu Nükleer Santrali’yle kendi Fukuşima’sını yaratıyor
CHP Mersin Milletvekili Alpay Antmen, 30 Temmuz’da yaptığı sosyal medya paylaşımında şu ifadeleri kullanmıştı:
“Mersin Akkuyu Nükleer Santrali’nde işe gelen Türk işçilerin giriş kartları iptal edildi. Akkuyu Türklere yasak! Bilmeyenler için anlatayım: AKP, Akkuyu’yu tamamen Rusların kontrolüne verdi. İçeride artık ne olduğunu iktidar bilmiyor. Ruslar orayı adeta askeri üs yaptı.”
İçtaş duruma itiraz ederek, “Fesih girişimindeki esas amaç projenin yönetimindeki Türk şirketlerin varlığını azaltmak ve taşeron seviyesine indirgemek olduğu açıktır” şeklinde bir açıklama yayımlamıştı.
Akkuyu’daki problemlerin çözümü için Ağustos başında Soçi’de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir görüşme gerçekleştiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları söylemişti:
“Akkuyu’daki çalışmaları bizzat heyetimle izleyeceğim. Ondan sonra Sayın Putin’e gelinen durumu aktaracağım. Ona göre yol haritamızı belirleyelim diyeceğim.”
Erdoğan, 9 Ağustos’ta Akkuyu’daki inşaatta incelemelerde de bulunmuştu.
Comments