Fransa seçimlerinin 30 Haziran’da gerçekleştirilen ilk turunda aşırı sağcı Ulusal Birlik Partisi (RN), oyların yüzde 34’ünü alarak üstünlük sağladı.
İlk tur sonuçları, RN’nin 2022 yılından bu yana oylarını iki kat arttırdığını gösteriyor.
Sosyalistler, Yeşiller, Komünistler ve Boyun Eğmeyen Fransa‘dan oluşan sol ittifakı Yeni Halk Cephesi (NPF) ise oyların yüzde 28,1’ini alarak ikinci sırada yer aldı.
Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron‘un Rönesans partisi liderliğindeki Ensemble (Birlik) koalisyonu ise oyların yüzde 20,3’ünü aldı.
Araştırma şirketi Ipsos‘un tahminlerine göre 7 Temmuz’da gerçekleştirilecek olan ikinci turda Le Pen liderliğindeki RN, mecliste mutlak çoğunluğu kazanamayabilir. Mutlak çoğunluk için 289 milletvekili koltuğuna sahip olması gereken partinin 230 ila 280 koltuk arasında kazanması bekleniyor.
‣ Fransa’da erken seçim: İklim ve çevre gündeminde neler oluyor?
İklim politikaları için tehlikeli
İkinci tur yaklaşırken uzmanlar, aşırı sağın Fransa’daki kazanımlarının iklim politikaları açısından felakete yol açabileceğini söylüyor.
Üstelik bu felaket Fransa ile sınırlı kalmayıp Avrupa Birliği (AB) ve ötesine de yayılabilir.
RN, seçim kampanyasında iklim eyleminde pek bahsetmiyor ama partinin iktidara gelmesi durumunda bazı iklim politikalarından geri adım atılacak.
Bu yıl AB geneline yayılan çiftçi protestolarında birçok çiftçi ve siyasetçi, ‘cezalandırıcı ekoloji’ olarak adlandırdıkları iklim ve çevre politikalarını kınadı.
Buna yanıt olarak RN, 2035’te içten yanmalı motorlu araçlara getirilecek olan yasakları kaldırmak, yeni rüzgar türbinlerinin kurulmasını engellemek, düşük emisyonlu bölgeler oluşturma kararını iptal etmek ve enerji verimliliğine yönelik kuralları kaldırmak istediğini söyledi.
Fransa Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi‘nden araştırma direktörü Christophe Cassou, bunun “iklim politikası açısından büyük bir gerileme” olacağını söyledi.
‣ Fransa’da iklim önlemlerine karşı çiftçilerin öfkesi büyüyor, siyasetçiler çözüm arıyor
Uzmanlar iklim inkarcılığı konusunda endişeli
Uzmanlar, Fransa’da aşırı sağın kazanmasının küresel iklim diplomasisine zarar vermesinden ve bilime karşı Donald Trump dönemi ABD’sindekine benzer saldırılar yaşanmasından endişeli.
Son IPCC raporunun yazarlarından Cassou, “Bilim insanları olarak bir tuzağa düşmüşüz gibi hissediyoruz. Amacımız kamuoyunun tartışmasına yardımcı olmak için gerçekleri sunmak. Ama şüphecilik ve bilim inkarcılığı yüzünden insanlarla diyalog kurmak çok karmaşık” dedi.
Cassou, Fransa’daki inkar üzerine kurulan iklim söylemlerinin iklim eylemini ertelemeyi meşrulaştırmak için kullanıldığına dikkat çekti.
Enerji fiyatlarındaki artış ve eşitsizlikler tetikledi
Fransa, AB’nin en çok emisyona sebep olan üçüncü ülkesi. Fransızların kişi başına emisyonları kıta ortalamasından daha düşük olsa da Fransız çiftlikleri, yolları ve binaları ülkenin en büyük emisyon kaynakları olmaya devam ediyor.
RN’nin iklim eylemi konusundaki isteksizliğinin sebebi ülke içindeki direnişten kaynaklanıyor. 2018 yılında başlayan Sarı Yelekliler hareketinden beri yaşanan protestolar, akaryakıt fiyatlarındaki artış ve eşitsizliklere yönelik öfkenin yansımalarıydı. Macron’un varlık vergisini kısmen kaldırarak petrole karbon vergisi getirmesi bu öfkeyi daha da alevlendirdi.
Enflasyon ve göç, çevre endişelerinin önüne geçti
Ancak siyaset bilimciler, aşırı sağın desteğini arttırmasının ikim eylemlerine yönelik tepkilerle açıklanamayacağını söylüyor. Enflasyon ve göç gibi sorunlar ön plana çıkarken çevre sorunları öncelikli olmaktan uzaklaşıyor.
Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinde Yeşiller’in yüzde 13’ten yüzde 5’e gerilemesi ve RN oylarının yüzde 31’e yükselmesi de bunun bir göstergesi.
RN’nin kazanması AB düzeyinde iklim eylemini yavaşlatabilir. Fransa, temiz teknolojileri destekleyen AB sanayi politikalarının savuncularındandı.
Sürdürülebilir düşünce kuruluşu IDDR genel müdürü Sébastien Treyer, “Fransızlar Yeşil Mutabakat’ın en güçlü savunucularından sayılmazlar. Fakat bu hedefleri gerçekleştirmek için yeni finansal araçlar bulmaya çok önem veriyorlardı” dedi.
‣ Avrupa Parlamentosu seçimleri: ‘Demokrasi’ tükeniyor mu?
‣ Avrupa Parlamentosu seçim sonuçları: Aşırı sağ yükseldi, iklim gündemi tehlikede mi?
‘RN iklim gerçekliğiyle yüzleşmeli’
Ancak RN’nin Fransa’nın enerji bağımsızlığını teşvik etmeye çalışırken fosil yakıtlara uygulanan vergilerin düşürmesi ve yenilenebilir eneriye geçişi engellemesi büyük bir çelişkiye işaret ediyor.
I4CE İklim Ekonomisi Enstitüsü başkanı Benoît Leguet, eğer iktidara gelirse RN’nin rekabet edebilirlik, egemenlik ve güveniliğin iklimle ilişkilerini hesaba katmak zorunda kalacağını söylüyor.
Leguet, “İklim gerçekliğiyle yüzleşmek zorunda kalacaklar. Belki bunu farklı bir anlatıyla kurgulayacaklar ancak sahnenin ardında yine iklim değişikliği olacak” dedi.
