Nor Zartonk: Kayyım patrik istemiyoruz

85. Türkiye Ermenileri Patriği’nin seçilmesiyle ilgili İçişleri Bakanlığı tarafından getirilen “Türkiyeli olma” kısıtlamasının ardından Türkiye Ermenileri sivil toplum örgütü Nor Zartonk açıklama yayınladı. Bakanlığın kararının “inanç ve örgütlenme özgürlüğüne müdahale” olarak nitelendirildiği açıklamada adaylardan seçimi boykot etmeleri istendi.

İçişleri Bakanlığı’ndan kısıtlama

Bir önceki Türkiye Ermenileri Patriği Mesrop Mutafyan‘ın ağır hastalığı yüzünden on yıldır tıkanma sürecinde olan patrik seçimleri, Mutafyan’ın ölümünün ardından tekrar başlatılmıştı.  İçişleri Bakanlığı Patrikhane ve Müteşebbis Heyet’e gönderdiği talimatnamede seçilmek için “İstanbul Ermeni Patrikhanesi’ne mahsus episkoposlar sınıfına dahil olma” şartı koymuştu.

Nor Zartonk: Boykot çağrımızı yineliyoruz

Türkiye Ermenileri tarafından kurulmuş ismi Ermenice’de “Yeni Uyanış” anlamına gelen sivil toplum örgütü Nor Zartonk tarafından kaleme alınan “Kayyım Patrik İstemiyoruz” başlıklı açıklamada şu ifadelere yer verildi:

2007 yılında 84. Türkiye Ermenileri Patriği Mesrop Mutafyan’ın görevini sürdürmesine engel olacak ağır bir hastalığa yakalandığının tespit edilmesi ile başlayan ve vefatına kadar uzayan süreç Ermeni toplumu açısından oldukça sıkıntılı geçti. Patrik Mutafyan’ın vefatıyla birlikte makama dair tartışmalar sona ermiş ve yeni bir patrik seçimi için harekete geçilmiştir.

84. Türkiye Ermenileri Patriği Mesrop Mutafyan

Ruhani Meclis tarafından yapılan oylamada Episkopos Sahak Maşalyan patrik kaymakamı seçilmiş ve seçim sürecini yürütmek üzere müteşebbis heyet oluşturulmuştur. Nor Zartonk olarak önceki açıklamalarımızda gerek tarihsel süreci gerekse bu süreçte yaşananlara dair görüşlerimizi detaylıca ortaya koymuş, mevcut düzenin çarpıklığına dikkat çekmiştik (Bkz: Bozuk düzende sağlam çark olmaz!, Taht oyunları sürüyor, Hukuksuz Talimatnameyi Tanımıyoruz!). 25.10.2019 tarihinde ise yaptığımız “Adaletsiz seçimi boykot etmeye çağırıyoruz!” basın açıklaması ile halkımızı seçimleri boykot etmeye çağırmıştık. Bugün bu çağrımızı daha güçlü bir sesle yineliyoruz!

‘Seçim adil olmayacak’

Aradan geçen bir aylı süreçte yaşananların aktarmada tarihi sorumlulukları olduğunu belirten Nor Zartonk açıklamasına şu şekilde devam etti:

İçişleri bakanlığı tarafından gönderilen patrik seçim talimatnamesinde yer alan ve yurtdışındaki adayların seçime katılmasını engelleyen ek madde halkın geniş kesimlerinin tepkisiyle karşılaşmıştır. Devlet geçtiğimiz 12 yılda olduğu gibi yine hukuksuz bir şekilde sürece müdahale etmektedir. Tüm bu müdahalelerin anayasaya ve uluslararası sözleşmelere aykırı olduğu ise Anayasa Mahkemesi’nin 22.05.2019 tarihli kararında açıkça belirtilmiştir. Bu şartlarda seçimin adil olamayacağı bizzat Patrik Kaymakamı tarafından da dile getirilmiştir.

Halkın farklı kesimlerinden gelen yoğun tepkilere ve AYM kararına rağmen Patrik Kaymakamı Maşalyan, Müteşebbis Heyet ve vakıf yöneticileri açık ve onurlu bir duruş sergileyememiş, görevlerini yerine getirememişlerdir. Patrik Kaymakamı ve Müteşebbis Heyet devletin hukuksuz müdahalesine kayıtsız kalarak talimatnameye itiraz etmeme kararı almıştır. Açılan bireysel davalar dışında seçimin selametinden sorumlu makamlar bugüne kadar gerekli hukuki ve idari adımları atmamışlardır.

‘Kayyım atanmasının önü açıldı’

Geçtiğimiz bir ay içerisinde 18 kişilik müteşebbis heyetin 8 üyesi bu adaletsizlik ve haksızlık karşısında daha fazla sessiz kalamayarak heyetten istifa etmiştir. Üyelerin yaptıkları açıklamalardan heyetin yoğun bir devlet baskısı altında olduğu anlaşılmaktadır. Heyet başkanının itiraz oylamasında kendi oyunu hukuksuzca çift saydırarak itirazın önüne geçtiği ortaya çıkmıştır. Bürokrat ve siyasilerin itiraz edilmesi durumunda “bir daha patrik seçtirilmeyeceği” yönündeki telkinleriyle seçim kadük bırakılmış Türkiye Ermenileri Patrikhanesine tarihinde ilk defa kayyım atanmasının önü açılmıştır.

Bizler devletin, inanç ve örgütlenme özgürlüğüne yönelik bu açık müdahalesini reddediyoruz! Her iki adayı bu oyunun figüranı olmamaya ve seçimden çekilmeye çağırıyoruz! Gerçekleştirilecek seçimde verilecek her oyun bu adaletsizliği ve hak gaspını meşrulaştırmaya hizmet edeceğini biliyor ve bir kez daha halkımızı sandığa gitmemeye, seçimi boykot etmeye çağırıyoruz!