Dış Köşe

Komşu’da yeşil/sol bir iktidar umudu – Pelin Cengiz

0

Yunanistan’da geçen haftaki seçimin galibi SYRİZA’nın bayrağında üç renk dikkat çekiyor, kırmızı, mor ve yeşil: Yani, sosyalist, feminist ve çevreci. Sloganları, “Anígume drómo stin elpída”, yani “Umut için bir yol açıyoruz”.

Seçim gecesi zafer netleşince SYRİZA’nın Twitter hesabından atılan ilk mesaj “Elpída nikise” oldu: “Umut kazandı.”

Ülkede işsizlik yüzde 26’ya dayanmış durumda, çalışabilir işgücünü oluşturan nüfusun 1,3 milyonu işsiz. 25-35 yaş arasındaki işsizlik yüzde 50’lerde. Başta emekli maaşları olmak üzere halkın maaşlarında 2009’dan bu yana yüzde 40’lara varan kesintiler yaşandı, nüfusun yüzde 32’si yoksulluk sınırının altında. Nüfusun yüzde 33’ünün sağlık sigortası yok.

2008’den bu yana Troyka’nın kemer sıkma önlemleri altında ezilen Yunan halkı için, “Umut kazandı”. Şimdi herkesin aklındaki soru şu, bu umudu sürdürmek mümkün olacak mı? Bunu zaman gösterecek.

Avrupa Birliği’nde hatta Avrupa genelinde radikal sol bir partinin iktidara gelmiş olması pek çok ilki barındırıyor. Bunun Yunanistan gibi görece Avrupa’nın küçük bir ülkesinde yaşanıyor olmasını gözardı edenler çıkabilir ancak programında yer alan bazı maddeleri uygulamadaki başarısının, Avrupa’daki diğer sol partiler için güçlü bir tetikleyici olacağı ve onları cesaretlendireceği aşikâr.

SYRİZA’nın önünde çözülmek için bekleyen sorunlar dağı var. Bunlardan en önemlisi Troyka ile borçların yeniden müzakere edilmesi. Bunun kadar önemli bir diğeri ise Yunanistan’da halk çok sert kesintilere maruz bırakılırken, oligarkların gücünün aynen devam etmiş olması. SYRİZA en büyük sınavını oligarklarla, ahbap çavuş kapitalizmiyle mücadelede, sosyal adaletin yeniden tesis edilmesiyle, kamu hizmetlerinin, sosyal güvenliğin herkes için eşit, adil dürüst olarak paylaştırılması alanlarında verecek.

Bu da beraberinde başka bir sorunun kapısını aralıyor. SYRİZA temelde küçük grupların harekete geçirdiği üretim modellerini ve yenilenebilir enerjiyi benimsiyor. Yeni hükümet, ekonomideki iyileştirmeleri gerçekleştirirken iktidarından beklenen yeşil beklentileri düşürüp yatırımlara yönelecek mi? Yatırımların ve üretimin artırılması kararı enerji talebinin artmasına neden olacak. Bu karar kritik olacak zira SYRİZA’nın, ekoloji odaklılık ile ne olursa olsun büyüme diyen kanatlar arasında sıkışıp kalması muhtemel.

Bağımsız sol/ sosyalist topluluklar, ekolojistler ve feminist hareketlerden oluşan parti platformu SYRİZA’nın, Yunan Yeşiller Partisi’nin tüm anahtar taleplerini içeren protokolünde imzası var. Protokolün 2. maddesi, “Fosil yakıtlardan uzaklaşan, yenilenebilir enerjiler ve enerji tasarrufunu destekleyen bir enerji modeli” talebini dile getiriyor.

Dolayısıyla, seçim zaferinin ardından Avrupa’dan gelen ilk tebriklerin yeşil partilerden ve Avrupa Parlamentosu’ndaki Yeşiller Grubu Greens/ EFA’dan gelmesi tesadüf değil.

Başa gelir gelmez Halkidiki’deki altın madenini kapatma vaadi olumlu ancak iş bununla bitmiyor. Yunanistan’da aktif hâlde çalışan iki linyit kömürlü termik santral var ki, bunlar Avrupa’nın en kirli santralleri listesinde. Bunların yerine son teknolojiyle işleyen iki yeni santral planı var. Temiz kömür santrali diye bir şey yok, yeni teknoloji sadece kirliliğin çeşidini değiştiriyor. Kömür tozlarını atmosfere salmıyorsunuz da onun yerine suyu kirletiyorsunuz. Mali zorluklar altındaki ülkede enerji ithal etmek yerine “enerjimizi kendimiz üretelim”ciler çıkabilir, tabii bunun da bir maliyeti var.

Diğer yandan, İsrail ve Kıbrıs’tan çıkarılacak Doğu Akdeniz gazının Akdeniz Doğalgaz Boru Hattı ile Yunanistan üzerinden Avrupa pazarlarına taşınması gündemde. Yunanistan burada rol alma konusunda istekli. Guardian’a göre, SYRİZA’nın sandıktan birinci parti çıkacağı anlaşılınca seçim öncesi Avrupa kurumlarıyla SYRİZA arasında informel görüşmeler başlamış bile. Gelecekte Yunanistan ile Avrupa arasındaki ilişkilerin temel belirleyicilerinden biri olarak bu boru hattı gösteriliyor.

Avrupa’da yeşil ve sol bir iktidarın varlığı çok değerli, umarım ekolojik duyarlılıklar büyüme hırsına kurban edilmeden ekonomiyi düze çıkarmayı başarabilirler.

Pelin Cengiz – Taraf

More in Dış Köşe

You may also like

Comments

Comments are closed.