Kendini öldüren sistem: Avrupa’daki meyvelerde pestisit kalıntıları dokuz yılda yüzde 53 arttı

Pestisit Action Network (PAN) Europe tarafından yürütülen çalışmada Avrupa‘da popüler yaklaşık 100 bin meyve örneğinin analizi yapıldı ve taze meyvelerin pestisitler (tarım zehri) tarafından kirlenme oranının, son on yılda Avrupa’da çarpıcı bir şekilde arttığı kaydedildi.

Dokuz yılda en tehlikeli pestisitlerin neden olduğu kontaminasyonda yüzde 53’lük bir artış bulan çalışmada, elmaların üçte birinde ve böğürtlenlerin yarısında, bazıları kanser, kalp hastalığı ve doğum deformiteleri gibi hastalıklarla bağlantılı olan en toksik pestisit kategorilerinin kalıntılarına rastlandı.

Kivilerde pestisit kalıntısı 2011’den 2019’a kadar yüzde 4’ten yüzde 32’ye yükselirken, kirazlardaki kontaminasyon da aynı zaman diliminde ikiye katlanarak yüzde 22’den yüzde 50’ye çıktı.

Belçika‘daki armutların yüzde 87’sinin ve Portekiz‘dekilerin yüzde 85’inin en az bir toksik pestisit tarafından kontamine olduğu kaydedilen araştırmaya göre sebzelerde yüzde 50 ile kereviz ve yüzde 31 ile lahana en kontamine ürünlerdi.

Örneklenen en kontamine meyveler ise yüzde 51 ile böğürtlen, yüzde 45 ile şeftali, yüzde 38 ile çilek, yüzde 35 ile kiraz ve yüzde 35 ile kayısı oldu.

Alman Bütünleştirici Biyoçeşitlilik Araştırma Merkezi’nden (iDiv) Prof. Nicole Van Dam, raporu “şok edici” olarak nitelendirdi ve “Sağlıklı meyve ve sebzelere toksin püskürtülürse sağlıklı beslenmenin ne anlamı var?” diye sordu.

PAN Avrupa sözcüsü Salomé Roynel şunları söyledi:

“Tüketicilere şu anda, çoğu ciddi sağlık etkileriyle bağlantılı en zehirli pestisit kalıntılarıyla kontamine olmuş taze meyve yemeleri söyleniyor. Kanun ne derse desin, hükümetlerin bu pestisitleri yasaklama niyeti olmadığı açık. Güçlü kimyasallara ve bozuk bir tarım modeline dayanan çiftçilik lobisinden çok korkuluyor.”

En zehirli pestisitlerde kullanılan kimyasalların güvenli bir sınırı olmadığını söyleyen Roynel, tüketicilerin, özellikle hamileleri ve küçük çocukların, organik meyve sebzeye yönelmesini tavsiye etti.

Mevzuata uygun mu?

Öte yandan CropLife Europe derneği sözcüsü Anika Gatt Seretny, pestisit kalıntılarının varlığının, gıdanın güvensiz olduğu anlamına gelmediğini söyledi:

“Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) bu konuda kapsamlı bir araştırma yürüttü ve tüketicinin kümülatif (birikimsel) maruziyetten kaynaklanan riskinin, sınırınaltında olduğunu ve dolayısıyla bir risk faktörü olmadığını gösterdi.”

Avrupa Komisyonu sözcüsü Stefan Van De Keersmaecker de şunları ekledi: “EFSA’nın raporunun her yıl gıda ürünlerindeki pestisit kalıntılarına ilişkin en kapsamlı rapor olarak kabul edildiğini belirterek, “uzun yıllardır toplanan örneklerin  yüzde 98’inin Avrupa Birliği (AB) mevzuatına uygun olduğunu” söyledi.

The Guardian’ın haberine göre Komisyon, tehlikeli pestisit kullanımının 2019’da, 2015-2017 dönemine kıyasla yüzde 12 düştüğünü öne sürüyor ve 2030 yılına kadar yüzde 50’lik bir azalma daha öneriyor.

Fakat yeni çalışma, 2019’da kontamine meyve ve sebzelerin oranının 2015-2017 aralığına göre yüzde 8,8 arttığını buldu.

Ayrıca, AB hükümetlerinin ilgili pestisitleri yasaklamaya başlaması beklenen 2011 yılından bu yana meyvelerdeki kontaminasyon oranının yükselerek elmada yüzde 117 ve kirazda yüzde 152 arttığı kaydedildi.

iDiv’de ekolojist olan Dr Guy Pe’er yeni çalışmanın son derece endişe verici olduğunu, çünkü ‘büyük olasılıkla tarım kimyasallarına dair buzdağının sadece bir kısmını yansıttığını’ söyledi:

“Kimyasalların aşırı kullanımıyla ilgili endişelerimiz, izlenen belirli meyve ve sebzeler hakkında endişelenmenin çok ötesine geçmeli – kelimenin tam anlamıyla kendini öldüren bir sistemden bahsediyoruz.”

Ukrayna kriziyle ilgili gıda güvenliği korkuları nedeniyle Mart ayında ertelenen AB pestisit yasasında yeni azaltma hedefleri içerebilecek bir reformun 22 Haziran’da yapılması bekleniyor.

Aşırı yoksulluk ve insan hakları BM özel raportörü Olivier de Schutter, Avrupalı ​​karar vericilerin yeşil kurallara sıkı şekilde bağlı kalması gerektiğini belirtti:

“Maalesef gelişen gıda kriziyle birlikte, özellikle Ukrayna ve Rusya’dan buğday, bitkisel yağ ve mısır tedarikindeki kesintiyi telafi etmek için üretimin artması gerektiğini söyleyen çiftçi sendikalarından çok güçlü bir baskı görülüyor.”