Kadınlar 9. Yargı Paketi’nin soyadı dayatmasına ‘hayır’ diyor

Kadınların evlendikten sonra yalnızca kendi soyadlarını kullanmalarını engelleyecek olan yasa tasarısının da içinde bulunduğu 9. Yargı Paketi, 25 Temmuz Perşembe günü TBMM Genel Kurulu‘na sunulacak.

3 Temmuz tarihinde Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi‘ne (TBMM) sunulan 9. Yarı Paketi’nin 15. maddesi, evlenen kadınların yalnızca kendi soyadlarını kullanmalarına engel oluyor.

Eşitlik İçin Kadın Platformu (EŞİK), basın açıklaması yaparak yargı paketindeki soyadı maddesine tepki gösterdi.

‣ 9. yargı paketi Meclis’te: AYM kararına rağmen kadınlar kendi soyadını tek başına kullanamayacak

AİHM ve Anayasa Mahkemesi kararına aykırı

EŞİK, kadınların eşlerinin soyadını almak zorunda bırakılmasının Anayasa’da bulunan ailede ve toplumda eşitlik ilkelerine ve Türkiye’nin de taraf olduğu Birleşmiş Millet Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılması Sözleşmesi (CEDAW) ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi gibi birçok sözleşmeye aykırı olduğunu belirtti.

‣ AYM kararı: Kadınlar evlendikten sonra da yalnızca kendi soyadını kullanabilecek
‣ Evlilikte kadının soyadının değişmesi hükmünün son kullanma tarihi 28 Ocak

Daha önce kadınlara eşinin soyadının dayatıldığı Medeni Yasa‘nın 187. maddesinin  Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi’nce eşitlik ilkesine aykırı olduğu bulunarak iptal edildiğini hatırlatan EŞİK, önerilen maddenin bu kararları hiçe saymak olduğunu söyledi.

Açıklamada insan haklarına ve Anayasa’ya aykırı maddelerin tartışmaya açılmaması gerektiği belirtilirken benzer bir tutumun İstanbul Sözleşmesi’nden çıkış kararında da sergilendiği hatırlatıldı.

CHP Kadın Kolları Genel Başkanı Aylin Nazlıkaya‘nın Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş ile görüşmesinin ardından teklifinin yargı paketinden çıkarılacağına dair açıklamalara referans veren EŞİK, “AKP içerisinde bu dayatmaya karşı çıkan kadın ve erkek vekillerin ve siyasetçilerin olduğunu, AKP tabanındaki birçok üye ve seçmenin de, ne tarihte ne dinde yeri olan, bu dayatmaya karşı çıktığını biliyoruz” dedi.

‣ Kadınların kendi soyadlarını kullanmalarına engel olan madde, 9. Yargı Paketi’nden çıkarıldı

Soyadı dayatması kadını kimliksizleştiriyor

“Teklifte düzenlenmeye çalışılan kadının soyadı, basit bir isim tartışması değildir. İnsan soyunun erkek cinsi üzerinden yürütülmesi dayatmasıdır” diyen EŞİK, kadınlara soyadı dayatması yapılmasının kadının bağımsız bir birey olarak tanınmasını engellediğini ve kadınlı kimliksizleştirdiğini vurguladı. Açıklamada haklarını hatırlatan ve kullanmak isteyen kadınların ‘aile karşıtı’ veya ‘aile için tehlikeli’ gibi söylemlere maruz kalması eleştirildi.

EŞİK Platformu, soyadı konusunun tüm yönleriyle ele alınmasını, eşlerin kendi soyadlarını kullanma haklarının sürdürülmesini, annelerin de çocuklarına soyadlarını verebilmesini ve evli kadınların eşlerinin, çocuklarınsa babaların kütüğüne yazılması uygulamasına son verilmesini talep etti. Evlilik durumunda aile için yeni ve ayrı bir kütük açılması ve eşlerin kendilerine yeni bir ortak ad seçme hakkı olması alternatifleri sunuldu.

AKP’li vekil Baykan’ın kadın düşmanlığına tepki

Açıklamada TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu‘nda katliam yasası tartışmaları sırasında AKP Konya Milletvekili Mehmet Baykan‘ın kendisini arayan kadına “Sizin gibilerin uyutulması için çözüm bulmamız gerekiyor” demesine de tepki gösterildi.

Görüşmelerin 20 saatten fazla sürdüğüne dikkat çeken EŞİK, “Kadına soyadı dayatırken sürekli olarak aileyi ve çocukları korumaktan söz edenler, Meclis’teki vekillerin ailelerini ve çocuklarını yok saymaktan; vekilleri insanlık dışı koşullarda ve zorla çalıştırma politikasından vazgeçmiyor” dedi.