İklim krizi: Arılar bu yıl da uyuyamadı, baharda toplu ölümler görülebilir

Ankara Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ender Yarsan son zamanlarda yaşanan toplu arı ölümlerinin en önemli nedeninin iklim değişikliği olduğunu, ilaçların etkisiz kalması ve tarım zehirlerinin bilinçsizce kullanılmasının da bu durumu kötüleştirdiğini söyledi.

Sıcaklık arttı, arılar uyuyamıyor

Kış mevsiminde sıcaklığın 13-14 dereceye indiğinde arıların kış uykusuna benzer ‘kış salkımı’ denilen fizyolojik bir mekanizmaya girdiklerini anlatan Yarsan şunları söyledi:

“Çok az bir besinle kış dönemini geçirirler ama çevre sıcaklığının bu derecelerin üzerine doğru yükselmesi, 15-16 derecelere yükselmesi -ki son zamanlarda özellikle son birkaç yıldır bu şekilde-arıların sanki bahar gelmiş gibi kovandan dışarı çıkmasına ve fizyolojik faaliyetlerine başlamasına yol açar.Özellikle bahar döneminde olacak şekilde birtakım problemlerin ya da toplu arı ölümlerinin yaşanması kaçınılmaz bir sonuç olur.”

‘Aşırı yağışlar da ölümlere neden oluyor’

Toplu arı ölümlerinin sadece hava sıcaklıklarındaki düşüş ya da yükselmeye bağlı olmadığını, aynı zamanda deprem, sel, yangın gibi olaylarla da oluşabileceğini kaydeden Prof. Dr. Yarsan, “Aşırı yağış alınması durumunda da yine arılarda sindirim kanalında yerleşmiş olan ‘nosema’ adını verdiğimiz bir hastalığın daha fazla ortaya çıkmasına yol açar. Nosema özellikle bağışıklık sistemini etkiler, arının ve buna bağlı olarak da yine arıda hem öldürücü nitelikte hem de aynı şekilde koloninin zayıflaması niteliğindeki etkiler şekillenecektir” dedi.

Toplu arı ölümlerine neden olan bir diğer etkenin pestisitler olduğuna dikkat çeken Yarsan,  hayvanların kullanılan antibiyotik türevi ilaçlara karşı direnç geliştirdiğine dikkat çekti:

“Ruhsatlı olan bir ilacın yüzde 69 oranında dirençli olduğunu tespit ettik. 100 etken varsa, kullandığınız ilaç bunların yaklaşık yüzde 70’inde etkisiz olacak, diğerlerinde etkili olacak. Dolayısıyla kullandığınız zaman, ilacın etkisiz olma durumu da beraberinde gelecek. Bu durum illere göre, değişkenlik gösterdi. Bazı illerimizde bu yüzde 50’lerdeydi ama bazı illerimizde ise örneğin yüzde 90’ın üzerinde dirençlilik tespit ettik.”

‣ İklim değişikliği karşısında çiçeksiz kalan arılara ‘şerbet takviyesi’ önerisi
‣ İklim krizi yaban arılarının kanatlarını değiştirdi: 21’inci yüzyılda zor zamanlar geçirecekler
‣ ABD hükümeti, bal arıları için dünyanın ilk ‘aşısını’ onayladı

Arı olmazsa hayat yok

Birçok bitki, çoğalmak için arılar gibi polen taşıyıcılarına ihtiyaç duyuyor. Dünya Doğayı Koruma Vakfı, yabani bitkilerin yaklaşık yüzde 90’nın ve başlıca mahsullerin yüzde 75’inin hayvanların gerçekleştirdiği polenleşmeye bağlı olduğunu söylüyor. Arılar bunun büyük kısmını üstleniyor.

Avrupa ve Amerika’da da bombus arısı tespit etme ihtimali geçen yüzyıldan bu yana yüzde 30’dan fazla azalmış durumda.