By 
Birleşik Krallık merkezli enerji düşünce kuruluşu Ember tarafından yapılan ulusal hedefler analizine göre, hükümetler şimdiden 2030 yılına kadar yenilenebilir enerji kapasitenin iki katına çıkarılmasını planlıyor.
Rapor, birçok ülkenin halihazırda ulusal hedeflerini aşma yolunda ilerlediğini ve küresel yenilenebilir enerji kaynaklarının üç katına çıkarılması için daha fazla hırsın tamamen ulaşılabilir olduğunu ortaya koyuyor.
Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Küresel Olarak Üç Katına Çıkarılmasına Yönelik Ulusal Hırsın İzlenmesi başlıklı analiz, küresel enerji sektörü emisyonlarının yüzde 90’ından sorumlu 57 ülke ve Avrupa Birliği (AB) için yenilenebilir enerji hedeflerini analiz ediyor. Bu hedeflere göre, küresel yenilenebilir enerji kapasitesi 2022’de 3,4 TW iken iki kattan fazla artarak 2030’da tahmini 7,3 TW’a ulaşacak. Belirtildiği üzere, 2030 yılında yenilenebilir kapasitenin dörtte üçünden fazlası güneş ve rüzgardan sağlanacak.
Ancak mevcut yenilenebilir enerjinin hızlı yükselişi, hükümetler tarafından planlanan büyümeyi çoktan geride bırakmış durumda. Dünya, 2023’te elde edilen kurulumu on yılın geri kalanında da sürdürerek iki katına çıkarabilir; ancak tüm işaretler daha hızlı bir büyüme eğrisine işaret ediyor. Bu on yılın geri kalanında 2016’dan bu yana elde edilen yüzde 17’lik büyüme oranının devam ettirilmesi, dünyayı yenilenebilir enerji kaynaklarının üç katına çıkarma yolunda ilerletecek.
‣ Mayısta AB’de yenilenebilir kaynaklar ilk kez fosil yakıtlardan daha fazla enerji üretti
Yenilenebilir enerji kaynakları yükselişte
2023 yılı yenilenebilir enerji kaynakları için bir başka rekor yıl olacak. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 71 artışla 500 GW’lık ekleme yapılacağını tahmin ediyor.
Bu yılki büyümeye güneş enerjisi hakim olacak ve 2023 yılında ABD‘nin tüm yenilenebilir kapasitesinden daha fazla güneş enerjisi kurulacak. Bu, sadece iki yıl içinde iki katına çıkan ve 2024 yılında 1,000 GW’ı aşması beklenen güneş paneli üretim kapasitesindeki daha da hızlı bir artışla mümkün oldu.
Fotoğraf: Philip Silverman / BBC
‣ Rapor: Avrupa’nın kömür kullanımı düşüyor
‘Hükümetler, yaşanan devrimi henüz anlayabilmiş değil’
Ember tarafından yapılan analiz, mevcut ulusal hedeflerin yenilenebilir enerji kaynaklarındaki bu son ivmeyi hesaba katmadığını ortaya koyuyor. Analiz, 22 ülkenin halihazırda 2030 hedeflerini aşmaya yetecek kadar yenilenebilir enerji projesine sahip olduğunu ortaya koyuyor. Aralarında 2023 yılında, 2030 yılına kadar her yıl inşa etmeyi hedeflediğinden neredeyse üç kat daha fazla yenilenebilir enerji kapasitesi kuracak olan Brezilya‘nın da bulunduğu 12 ülke, 2030 hedeflerini karşılamak için gerekenden daha hızlı bir şekilde yenilenebilir enerji inşa ediyor.
Ember’in küresel analisti Dr. Katye Altieri, şunları söyledi:
Bugünün hedefleri çoktan eskidi ve güncellenmeli. Hükümetler yenilenebilir enerji kaynaklarında yaşanmakta olan devrimi henüz anlamış değiller. COP28‘e yaklaşırken, liderler yenilenebilir enerjiyi üç katına çıkaracak küresel bir hedefi destekleme konusunda kendilerine güvenmelidir; bu hedefe ulaşmak her zamankinden daha mümkün görünüyor.”
‣ Rüzgar ve güneş 2022’de küresel elektriğin yüzde 12’sine ulaşarak rekor kırdı
Yenilenebilir enerji kaynaklarının üç katına çıkarılması
Uluslararası Enerji Ajansı ve Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı‘nın (IRENA) bulgularına dayanarak, COP28 başkanı 2030 yılına kadar yenilenebilir kapasitenin üç katına çıkarılması için küresel bir anlaşma çağrısında bulundu. Ember tarafından yapılan analiz, kolektif ulusal hedefler ile küresel üç katına çıkma (11 TW) arasında 3,7 TW’lık bir boşluk olduğunu ve bunun hızlandırılmış dağıtım ve artan hırs yoluyla telafi edilmesi gerektiğini ortaya koyuyor.
Analiz, bazı ülkelerin iddialı hedeflere sahip olduğunu ortaya koyuyor. Hindistan da dahil olmak üzere 10 ülke yenilenebilir kapasitelerini üç katına çıkarmayı hedefliyor. ABD de dahil olmak üzere 12 ülke, 2030 yılına kadar yüzde 40 olan küresel hedefi aşan rüzgar ve güneş enerjisi payı hedeflerine sahip. Aralarında Güney Afrika‘nın da bulunduğu 20 ülke ise 2030 yılına kadar elektrik üretimlerinin yüzde 20’den fazlasını fosil yakıtlardan yenilenebilir enerjiye kaydırmayı planlıyor.
Ancak rapor, hedeflerini aşma yolunda ilerleyen ve kişi başına dünyanın en yüksek enerji sektörü emisyonlarına sahip ülkelere arasında yer alan Avustralya, Japonya, Güney Kore ve Birleşik Arap Emirlikleri de dahil olmak üzere hedeflerini yükseltebilecek belirli ülkelere dikkat çekiyor.
Dr. Altieri sözlerini şöyle sürdürdü:
Dünya çapında yenilenebilir kapasitenin üç katına çıkarılması, iklim için bu on yılda yapılması gereken en büyük eylemdir. Hükümetler mevcut değişim hızını yansıtan hedefler belirler ve güneş ve rüzgar enerjisi inşasını güçlendirmek için sağlam yeni politikalar uygulamaya koyarlarsa bu hedefe ulaşılabilir.”
‣ Ember: AB enerji krizine rağmen yenilenebilir enerjide dönüm noktasına ulaştı
Uzmanlar ne diyor?
Global Renewables Alliance CEO’su Bruce Douglas:
“Küresel yenilenebilir enerji kapasitesini 2030 yılına kadar en az 11,000 GW’a çıkaracak küresel bir enerji dönüşümü, temiz, güvenli ve adil bir gelecek inşa etmenin en hızlı ve en uygun maliyetli yoludur. Ember’in Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Küresel Olarak Üç Katına Çıkarılmasına Yönelik Ulusal Hırsın İzlenmesi başlıklı raporu, mevcut dağıtım oranlarının yeterli olmayacağını açıkça gösteriyor – ülkeler hırslarını artırabilir ve ulusal hedeflerini güncellemelidir.
Finansman, izinler, şebekeler ve tedarik zincirlerine ilişkin acil eylemlerle birlikte bu artan iddialı iklim eylemleri, milyonlarca insan için daha temiz elektrik sistemleri, uygun fiyatlı enerjiye erişim ve yeşil işler sağlayacaktır. Bunun da ötesinde, milyarlarca dolarlık kamu ve özel sermayenin önü açılacak ve zararlı iklim değişikliğinin doğaya ve insanlara verdiği zarar ve kayıplar azaltılacaktır.”
Küresel Enerji Monitörü Yenilenebilir Enerji ve Diğer Güçler Program Direktörü Ingrid Behrsin:
“Rüzgâr ve güneş enerjisi kapasitesinde potansiyel bir patlama olduğunu biliyoruz, ancak iddialı iklim eylemlerinin bu potansiyeli karşılayıp karşılamayacağını bilmiyoruz. Çok geç olmadan hükümetlerin ellerini taşın altına koymaları, geliştirilmekte olan yenilenebilir enerji projelerinin arkasına tüm ağırlıklarını koymaları ve herkes için adil bir enerji dönüşümüne öncülük etmeleri gerekiyor.”
‣ Türkiye’nin enerjide dışa bağımlılığı, rüzgar ve güneşe yatırım ile yarı yarıya düşürülebilir
Analiz: Türkiye’de rüzgar ve güneş ile elektrik üretmek kömürden çok daha ucuz
Comments