KAOS GL ve 17 Mayıs dernekleri tarafından hazırlanan HIV’le Yaşayan LGTBİ+’ların İnsan Hakları Raporu yayımlandı. HIV pozitif olan LGBTİ’ların deneyimlerine değinilen rapor, Türkiye’de bir ilk olma özelliği de taşıyor. Defne Güzel‘in hazırladığı rapor, HIV ile tanışma, HIV’in kurumsal ve politik boyutu, HIV’in toplumsal ve hukuki boyutu bölümlerinden ve on katılımcıdan alıntılarla HIV ile yaşamak deneyimine odaklanıyor.
Pozitif olduklarını söyleyemiyorlar
Rapora göre, HIV ile yaşayan LGBTİ+’ların bir bölümü ayrımcılığa uğrayabilecekleri ve şiddetle karşılaşacaklarını düşünerek HIV pozitif olduklarını yakın çevrelerine söylemiyor. Ayrıca HIV ile yaşayan seks işçileri de ekonomik kaygılardan dolayı enfekte olduklarını söyleyemiyor. HIV ile yaşayan LGBTİ+ mahpuslar ise infaz koruma memurları tarafından tecrit ediliyor. Gerekli kontrol ve tedaviyi alamıyorlar.
Sağlık personelinin tutumu
Konuyla ilgili görüşleri alınan LGBTİ+’lar bazı sağlık personellerinin kendilerinin HIV pozitif olduğunu öğrenince kötü davrandıklarını, bu konuda bilinçsiz olduklarını söylüyor. Bunun yanında, HIV ile yaşayanların gizlilikleri de sağlık çalışanları tarafından ihlal edilebiliyor. Bir görüşmeci tedavi süreciyle ilgili yaşadığı şu olayı anlatıyor:
“Benim reçetemde HIV pozitif diye yazıyor. Hemşire gördüğünde aklı gitti. Bana dokunmuyor, birbirlerine söylüyorlar. Bir uğultu oldu orada böyle. ‘AIDS’li biri geldi,’ diye. Sonra ben götümü açtım yattım sedyeye, hemşire yanındaki staj yapan çocuğa vurdurttu iğnemi. Ben götümde pamukla kalktım. ‘Kalkmayın, bitmedi,’ dedi. ‘Nasıl, bu aşama aşama olmaz,’ dedim. ‘Arkadaş yavaş yaptığı için penisilin dondu. İğnenin ucunu değiştireceğiz’ dedi. Daha kalın uçlu bir şey taktılar. Götüm mosmor gezdim üç gün”
Adalete erişim
Adalete erişim noktasında da HIV pozitif LGBTİ+’lar ciddi ayrımcılığa maruz bırakılıyor. Çoğu, haklarının farkında olduğunu söylerken, bazıları haklarını bilmesine rağmen haklarını aramak konusunda cesaretleri olmadığını söylüyor. Bir görüşmeci şunları anlatıyor:
“Haklarım olduğunu duydum yani. Ama böyle bir şey başıma geldiğinde bununla uğraşır mıyım bilmiyorum. Hukuki bir sürece gittiğinde daha çok fobiye maruz kalma durumu karşıma çıkabilir diye korkuyorum. Haklarımı kullanmak mantıklı mı bilmiyorum. Sağlık alanında yeni yeni öğreniyorum. İlacımı değiştirebilme hakkımı öğrendiğimde çok sevinmiştim. Söz söyleme hakkım olduğunu bile bilmiyordum”
Koronavirüs pandemisinde HIV’li LGBTİ+’ların durumu
Raporda, pandemiyle birlikte eve kapanma veya aileye dönmenin ev içi şiddet riskini artırdığına dikkat çekildi. Bazı LGBTİ+’ların işlerine son verildi. Pandemi süreci HIV pozitif LGBTİ+’ları da oldukça olumsuz etkiledi. Bir görüşmeci pandemi süreciyle ilgili şunları söylüyor:
“Rutin tedavide olanlar rutin testlerini aksattılar. Yeni tanı alan arkadaşlar da paniklemiş durumdalardı tabi. Dirençlerinden emin olamıyorlardı çünkü. Doktora gitmeden ilaç alma güzelliği olmasaydı daha fecaat bir süreç olurdu tabii. Bir yandan da Covid ile enfekte olursam ne olur endişesi vardı tabii. Sonra bir de kronik rahatsızlığı olanların izin alması durumu çıktı fakat kişiler HIV ile enfekte olduklarını söyleyemedikleri için yararlanamadılar”
Raporun tamamı için tıklayın
