By 
Haber: Burcu Özkaya Günaydın
*
İstanbul‘un Prens Adaları’nda faytonların kaldırılmasının ardından, atları satın alan İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin Türkiye’nin dört bir yanına bedelsiz olarak gönderdiği atların bazılarının akıbeti belirsiz. Hatay’ın Dörtyol ilçesine gönderilen 100 atın kayıp olduğu ortaya çıktı.
Açılan soruşturma sürerken, MHP Genel Başkan Yardımcısı Sadir Durmaz Twitter hesabından bir açıklama yaparak, Dörtyol’un partili Belediye Başkanı Fadıl Keskin‘in istifasını işleme koyduklarını, kendisini de Belediye Başkanları listesinden düşürdüklerini duyurdu. Durmaz şunları söyledi:
“İstanbul BŞB’den aldığı atlar nedeniyle, Adli ve İdari Soruşturmaya muhatap olan, Hatay/Dörtyol Belediye Başkanımız Sn Fadıl Keskin’in, partimizden istifası işleme konulmuş olup, Belediye Başkanları listemizden de düşürülmüştür. Kamuoyuna Saygıyla Duyurulur.”
Keskin ise bir video yayınlayarak olayın MHP’yi karalamak amacıyla sosyal medyada duyurulduğunu, yıllarını verdiği partisine zarar gelmemesi için istifa ettiğini açıkladı.
İBB’nin fayton sahiplerinden aldığı bin 177 at geçtiğimiz yıl sahiplendirilmişti. Bu atlardan 100’ü İBB tarafından 8282 Evrak No’lu Taşınır Devrine ilişkin Protokol No ile Hatay Dörtyol Belediyesi’ne gönderildi. Evrak üzerinde Dörtyol Belediye Başkanı Fadıl Keskin ve Dörtyol Belediye’sinde memur olarak görev yapan Ferhat Erkin imzasıyla teslim alındığı görülen atlar ne Veteriner İşleri Müdürlüğü ne de Belediye tarafından teslim alındı.
‘İmza at dediler, imzaladım’
Olay, 12 Nisan tarihinde Dörtyol Belediye Meclis Üyeleri Hasan Özel ve Mustafa Cengiz Can’ın, Dörtyol Belediyesi Veteriner İşleri Müdürü Yıldıray Yıldız’ı ziyarete geldiğinde, Hasan Özel’in “İstanbul’dan gelen atları ne yaptınız” sorusu üzerine ortaya çıktı.
Doyurucu yanıt alamayan Yıldız, e-Belediye sistemi üzerinden 22.10.2020 tarihinde İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından 8282 Evrak No’lu Taşınır Devrine ilişkin Protokol No ile Hatay Dörtyol Belediyesi’ne gönderilen evrakta, atlardan 50’sinin Devrine İlişkin Protokol’ün, İBB Başkanı ve Dörtyol Belediye Başkanı Fadıl Keskin arasında yapıldığını, Taşınır İşlem Fişi’nde de (atın sicil no, ürün adı, bedeli) Fadıl Keskin’in imzasının bulunduğunu öğrendi. Gönderilen 100 attan 50’sinin Taşınır Devrine İlişkin Protokol ve İşlem Fişi ise İBB Başkanı ve Dörtyol Belediye Memuru Ferhat Erkin tarafından imzalandı.
“Atların bir yıl boyunca kendilerinde kalacağını, yılda iki defa kontrollerinin yapılacağını ve her türlü hukuki sorumluluğun üzerinde olduğuna dair taahhütnamede ise Dörtyol Belediyesi Çevre Koruma Müdürlüğü’nde şirket işçisi olarak çalışan Uğur Arıkan’ın imzası var.
Araştırma sonucu kağıt üzerinde teslim alınan ama ortada olmayan atların akıbetine dair Veteriner İşleri Müdürü Yıldıray Yıldız, Dörtyol Savcılığı’na başvuru yaptı. Adı geçen şahısların konuyla ilgi ifadeleri alındı. Çevre Koruma Müdürlüğü işçisi Uğur Arıkan’ın ifadesinde taahhütnamenin içeriğini okumadan, neye imza attığını bilmeden, ‘imza at’ dedikleri için imzaladığını, “Böyle olduğunu bilsem imzalamazdım” dediği öğrenildi.
‘Atların kamu zararı olduğu anlaşılmıştır’
Belediye Veterineri Yıldıray Yıldız’ın 13 Nisan 2021 tarihindeki Savcılık ifadesi şöyle:
100 adet atın Dörtyol Belediye Başkanı ve Dörtyol Belediye Memuru tarafından imzalanarak teslim alındığı görülse de Veteriner İşleri Müdürlüğü ve Belediye tarafından teslim alınmamıştır. Belediyemize ait hayvan pazarı tesisleri ve diğer sahalarda da ilgili 100 adet at bulunmamaktadır. Bu atlar ile ilgili Belediyemiz tarafından herhangi bir bakım koruma işlemi yapılmamaktadır. 100 attan birinin 14.08.2020 tarihinde öldüğüne ve gömüldüğüne dair Belediye veterinerlerinden Erdi Can’ın imzalı evrakı vardır. İBB tarafından Dörtyol Belediyesi’ne bedelsiz teslim edilen 400 bin TL değerindeki atların akıbeti bilinmemesi sebebiyle kamu zararı olduğu anlaşılmıştır.”
İBB: Teslimat yapıldı
İBB’den konuya ilişkin yapılan açıklamada ise şu ifadeler kullanıldı:
“Hatay, Dörtyol Belediyesi 12 Ağustos 2020 tarihli yazısı ile 150 at sahiplenmek istediğini belirtmiştir. İBB’den at sahiplenme yöndeki taleplerin yüksek olması nedeniyle Hatay, Dörtyol Belediyesi ile aynı ay içerisinde yapılan protokol çerçevesinde 100 atın nakli sağlanmıştır. Sevkleri gerçekleştirilmeden önce 100 atın Tarım ve Orman Bakanlığı taşra teşkilatı tarafından sağlık taramaları yapılmış ve mikroçipleme işlemi gerçekleştirilmiş ve düzenlenen Veteriner Sağlık Raporu ile 100 at Dörtyol belediyesi tarafından belirlenen işletmeye gönderilmiştir. Sevkiyat 50’şerli gruplar halinde iki seferde tamamlanmıştır. Bu noktadan sonra 100 atın mülkiyeti ve sorumluluğu Dörtyol Belediyesi’ne geçmiştir.
Belediye Başkanı: 49’undan bilgim var
Dörtyol Belediye Başkanı Fadıl Keskin görevli memurların atların alımıyla ilgili evrakını getirdiğini, kendisinin de imzaladığını doğrularken, “At çiftlikleri ve binicilikle ilgilenilen yerlere dağıtılması için liste yaptık. 49’unun teslim alındığına dair evrakı imzaladım, o atların dağıtılması için talimat verdim. Konuyla ilgili açıklama yapacağım” dedi.
Ancak atların atların akıbetine dair hala net bir bilgi yok. Kentte çıkan atların satılıp kesildiğine dair söylenti üzerine Hataylıların bu aralar salam sucuk gibi işlemiş ürünlerden uzak durduğu öğrenildi.
Ne olmuştu?
Faytonların geçen yıl kaldırılmasının ardından İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin devraldığı atlar, Türkiye’nin dört bir yanına bedelsiz olarak dağıtılmıştı.
Hatay’ın Dörtyol ilçesine gönderilen atların bir kısmının kayıp olduğu anlaşılınca atları takip eden Adaların Atları Platformu bir açıklama yayınlayarak İBB’nin Türkiye’nin dört bir yanına gönderdiği atların akıbetine ilişkin denetleme yapmasını talep etti.
Açıklama şöyle:
“İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) haber kanalı İBB Haber’in attığı tweet’e göre İBB tarafından Adalar’dan satın alınarak Hatay Dörtyol Belediyesi’ne gönderilen atlar kayıp. İBB Haber’in bugün (16 Nisan 2020) saat 17.55’te attığı tweet şöyle:
“İBB’nin Adalar’daki faytonların kaldırılmasıyla devraldığı 1177 attan 50 tanesi MHP’li Dörtyol Belediyesi’ne verilmişti. Belediye, İBB’nin “atlar nerede?” sorusuna yanıt veremeyince atların kaybolduğu ortaya çıktı. İBB suç duyurusunda bulundu.”
Adaların Atları Platformu olarak İBB’yi atları “sahiplendirme” adı altında bu şekilde dağıtmanın sakıncaları konusunda uyarmıştık. 5 Haziran 2020’de başlayıp Ekim ayına kadar devam eden at dağıtımını Büyükada’da sahadan takip edip hangi tarihte nereye kaç at gönderildiğini şeffaf bir şekilde paylaştık.
İBB veya başka kaynaklar atların gönderildiği yerleri bu şekilde açıklamış değil. Bizim kayıtlarımıza göre Hatay Dörtyol’a 50 değil, 100 at gönderildi. 13 Ağustos ve 18 Ağustos 2020’de 50’şer at, dört TIR seferi ile Adalar’dan Dörtyol’a taşındı.
İBB’nin denetlemesi gerekirdi
Dörtyol’a gönderilen 100 attan 10’unun, gönderildikten sonraki ilk günlerde öldüğünü biliyoruz. Bu ölümler hastalıktan değil, yalnızca stresten oldu. Alıştığı yerden ayrılmanın ve atlara hiç uygun olmayan şekilde TIR’la taşınmanın, kapalı TIR dorsesinde saatlerce yolculuk yapmanın sonucu budur.
İBB’nin atları “sahiplendirme” adı altında ücretsiz olarak gönderdiği yerlerle yaptığı protokole göre, alıcıların atlara en az 1 yıl süreyle bakmaları gerekiyor. Anlaşmalara göre İBB bu atları 6 ayda bir, yılda 2 kere olmak üzere kendisi yerinde denetleyecek. Bu denetimlerin yapılıp yapılmadığına dair bugüne dek resmi kanallardan sorduğumuz sorulara doyurucu yanıt alamadık. İBB, denetimin ilçe tarım müdürlüklerince yapılacağını bildirdi. Oysa, atları bu bölgelere gönderen İBB onların sağlıklı şartlarda bakılmasını sağlamaktan bizzat sorumludur ve denetleme sözü vermiştir. İBB’nin, kendi verdiği rakamlarla 860 atı gönderdiği yerlerin tamamında denetim yapması, tüm denetim sonuçlarını açıklaması gerekir. Denetimlerin, atların ada dışına gönderildiği tarihten 6 ay sonrasında, Aralık 2020’de başlamış olması gerekirdi.
Atların kayıtları yok
Çok önemli bir başka nokta da şu: Adalar’dan çip okuma cihazıyla çipleri kaydedilerek gönderilen atlar, gönderildikleri yerde alıcılar (belediyeler) tarafından aynı şekilde çip kaydı yapılarak ilçe tarım müdürlüklerine kaydedilmedi. Atların teslimatına eşlik eden İBB görevlileri bu kaydın yapılmasını takip etseydi, atların nereye kimin üzerine kaydedildiği bilinirdi. Atların ilçe tarım müdürlüklerine kaydı yapılmadığı için atları ilk teslim alanlar rahatça başkalarına sattılar.
Adalar’dan at alan belediyeler
Hatay Dörtyol’un MHP’li belediyesi, İBB’den at alan, İBB’yi “atlara bakmaktan kurtaran” tek belediye değil. Adalar’dan en çok at alan belediyeler şöyle:
Kastamonu Daday Belediyesi – 109 at
Ardahan Hanak Belediyesi – 140 at
Aydın İncirliova Belediyesi – 100 at
Bu belediyeler atla çalışma yapan, at bakım tecrübesi olan belediyeler değil. Atları alıp bölgede dağıttılar. Bu atların çalışma, barınma, yaşam şartları bilinmiyor. “Faytondan kurtarma” iddiasıyla Adalar’dan satın alınan atların bazıları hiçbir denetim olmadan çok daha ağır şartlarda çalıştırılıyor. Bazılarının canbazlar (at tüccarı) aracılığıyla elden ele satıldığını biliyoruz. Bu verileri 21 Eylül 2020’de yayınladığımız Kayıp Atlar Raporu’nda paylaştık.
Talebimiz
İBB’den, Türkiye’nin 17 iline gönderdiği 860 atın hepsini yerinde denetlemesini istiyoruz. Atların çip numaraları bellidir ve Türkiye’nin bütün illerinde bütün atların 31 Aralık 2020 itibarıyla ilçe tarım müdürlüklerine kaydedilmiş olması zorunludur. Bu atları kaydetmeyen, başkalarına devreden bütün belediyeler ve diğer alıcılar hakkında yasal işlem yapılması gerekir. Daha önemlisi, sağ kalan atların bulunması ve güvenli bir şekilde Adalar ilçesine geri getirilmesi gerekir. Hayatını kaybeden tüm atlar için de yetkililere cezai yaptırım uygulanmalıdır.
Konunun bir başka yönü, İBB Meclisi kararıyla ücretsiz olarak gönderilen atların, İBB tarafından 4000 TL karşılığı satın alınmış olmasıdır. Seyis maaşları, yem ücretleri, nakliye masrafları İBB tarafından ödenen 860 atın bedavaya dağıtılması işleminde belediye zarara uğratılmıştır.
Basını ve hayvan haklarını önemseyen kamuoyunu atların durumunu bizlerle birlikte takip etmeye davet ediyoruz. Atların gönderildiği bölgelerdeki kişi ve kuruluşların, ilgili belediyelere ve ilçe tarım müdürlüklerine başvurarak yerinde takip yapması hayati önemdedir.
Comments