Batman’ın tarihi Hasankeyf İlçesi, su tutmaya başlanan Ilısu Barajı’nın suları altında kalacağı öngörülüyor. Yıkılma tehlikesi gösteren tarihi Hasankeyf Kalesi’ni korumak için kalenin iki tarafındaki vadilerde bulunan mağaralara dolgu yapılacak.
Hasankeyf kalesinin Roma döneminin en görkemli kalesi olduğunu belirten Hasankeyf Belediye Başkanı Avdulvahap Kusen, “Ilısu barajıyla Hasankeyf ilçesi su altında kalmış oluyor. Hasankeyf’i üç bölümden değerlendirmek gerekir. Aşağı şehir, köprünün diğer tarafı Karşıyaka ve esas Hasankeyf’in bulunduğu yer ise kale bölgesi diye ifade ediliyor. Baraj dolduktan sonra karşıya esas dediğimiz Hasankeyf’in tamamı su altında kalacak. Mağaralarının esas dolgusu konusu ise, yukarı şehir kale bölgesindeki Hasankeyf kalesi Roma döneminin en görkemli kalesidir. Yaklaşık 150 metre yükselti üzerinde etrafı tamamen derin vadilerle çevrili bir ada şeklindedir. İşte göl havzası yükseldiği zaman kalenin etrafı suyla çevrileceği için, tabi Hasankeyf’te 6 bin mağara bulunuyor. Kanyon ve vadilerde çok sayıda mağara var, oralara su basmış olacak.
Hasankeyf’in kale yapısı biraz yumuşak, zamanla su ile temas edilmesi halinde aşınma söz konusudur. İzole edilecek kale etrafının mağaralarla dolu olması kale küçük deliklerle dolu olduğu için suyla temas olması durumda tahrip oluyor. Kalenin kayaları suyla temas etmemesi için izole etme projesidir. Kalede üç bin mağara, saraylar, cami ve kiliseler var. Amaç Hasankeyf kalesinin su altında kalmayan kısmını kalenin kaya yapısına zarar verilmemesi için etrafını izole etmesi çalışmasıdır” diye konuştu.
“Kale, Hasankeyf için önemli bir değer”
Hasankeyf Kaymakamı Faruk Bülent Baygüven ise, Hasankeyf kalesinin turizme kazandırılması için vadi ve yaklaşık 210 mağaraya dolgu yapılacağını belirterek, “Ayrıca eski Hasankeyf’te eski bir değer olan geçmişte yaşanan kayaların yıkılması nedeniyle tam turizme açık olmaması gelen vatandaşların çok gezmek istediği kaleyi turizme açmak adına daha teleferik projesiyle belki tekne ile karşıya geçip rahatça gezebilmeleri, yürüyüş yapabilmeleri için turizme açılacak. Kale Hasankeyf açısından önemli bir değer, yakın zamanda bitmiş olacak. Kale ve o bölgenin rekreasyonu dolgu yenilenme projesi olacak. Bazı düşme riski olan kayaların düşürülmesi, bazı mağaraların doldurulması çökmeye ve herhangi zararlara karşı önlemelik çalışmalardır. Kaledeki tarihi eserlerin güçlendirilmesi, korunması, gelen turistlerin gezmeleri, vakit geçirmeleri için çalışmalar yapılacak” dedi.
Güneşte 49, mağarada 25 derece
Batman’ın tarihi Hasankeyf ilçesinde dolgu yapılacak mağaralarından birini işleten Ömer Güzel, sular altında kalacak olan mağaranın önemini anlatmak için termometre ile güneşte ve mağara içinde hava sıcıklığı ölçümü yaptı. Termometre ile hava sıcaklığı ölçen İşletmeci Güzel, “Mağaranın bizim için çok önemi var. Hasankeyf’te 6 bin mağara var, mağaralardan birisi de yaşadığım evin altındadır. Bunu daha önce killer olarak kullanıyorduk. Çünkü, buranın serinliği neredeyse bir klimalı bir odanın serinliğindedir. Mağaranın özelikleri yazın serin kışın sıcak, şu anda güneşte 49, mağarada ise 25 derecdedir. Eskiden yaşam bu mağaralardaydı. Önümüzdeki günlerde kale bölgesindeki mağaralara dolgu yapılacağını söylüyorlar. Benim de bir mağaram var tapuluydu ancak devlet istimlak etti. Burayı da dolgu yapacaklar bende buradan göç etmek zorunda kalacağım. Göç edince böyle bir yerin sular altında kalması beni üzüyor. Burada doğduk, yaşadık ve büyüdük ailemizin geçmişi geçtiği bir yerdir. Burayı terk etmek gerçekten beni çok üzüyor” diye konuştu.
Hasankeyfli Çoban lakaplı Ali Ayhan da, yakında suların tutulmasıyla kalenin yıkılmaması için etrafını güçlendirmek için büyük bir dolgu yapılacağını ifade ederek, “Vadinin dolgu yapılacağı bilgileri aldık, ancak umarım iyi bir çalışma ve Hasankeyf’in dokusuna benzer olmasını diliyorum. Bir Hasankeyfli olarak bu doğal mağaralarda çayımı kahvemi içerek duygusunu yaşıyorum. Burada vadiler dolgu yapılacak, suyun kayaya temas etmemesi için büyük bir çalışma yapılacak”dedi.
(T24)
