Freedom House, 2023 yılında seçimlere gölge düşüren şiddet olayları ve manipülasyon nedeniyle demokrasinin dünya çapında keskin ve yaygın gerilemelerle karşı karşıya kaldığını açıkladı.
ABD menşeili edilen düşünce kuruluşu, bugün (29 Şubat) yayımladığı yıllık raporunda, Kamboçya, Guatemala, Polonya, Zimbabve ve Türkiye’de iktidardaki liderlerin siyasi muhaliflerin eşit şartlarda mücadele etmesini engellemek için adımlar attığını belirtti.
Raporda özgür ve adil seçimleri hedef alan taktikler her zaman seçimleri doğrudan kazanmayı sağlamasa da uzun vadeli manipülasyonların adil siyasi mücadeleyi ciddi anlamda etkilediği vurgulandı. Türkiye’de de muhalefetin kayıpları devlet ve medya kaynaklarının iktidar tarafından kullanımıyla giderek daha fazla otoriterleşen liderin baskınlık algısını güçlendirdiği kaydedildi.
Freedom House’un çalışmasında, Türkiye’deki seçimlerin uzun süredir muhalif liderler ve gazetecilere uygulanan baskı, tutuklama ve yargılamaların yanı sıra medya ve devlet kaynaklarının AKP tarafından suistimal edilmesinin etkisi altında olduğuna işaret edildi. Rapora göre, bu nedenler Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan‘ın seçimleri ikinci turda az bir farkla kazanmış olmasına rağmen seçimler öncesi ve sonrasında dikkatin ülkedeki demokrasi sorunlarına değil muhalefetin eksikliklerine odaklanmış olması.
Rapor, sonuçta muhalif güçlerin adil olmayan bir seçimi kazanamaması ifade özgürlüğü ve siyasi muhaliflerin yargılanması gibi sistemsel sorunların göz ardı edilmesine yol açtı tespitini yaptı.
Siyasi haklar ve sivil özgürlükler 52 ülkede geriledi
Rapora göre, siyasi haklar ve sivil özgürlükler 52 ülkede geriledi ve yalnızca 21 ülkede iyileşme görüldü. Bu da küresel özgürlüğün art arda 18’inci yılda gerilediği ve bir önceki yıla göre çok daha dengesiz bir eğilim olduğunu gösterdi.
Dünya nüfusunun yüzde 38’inin özgür olmayan ve yüzde 42’sinin kısmen özgür olan ülkelerde yaşarken sadece yüzde 20’sinin özgür olan ülkelerde yaşadığı vurgulanan yıllık çalışma kapsamında iki ülke için sınıflandırma değiştirildi; Ekvador‘un notu “özgür”den “kısmen özgür”e, Tayland “özgür değil”den “kısmen özgür”e yükseltildi.
Raporun yazarlarından Yana Gorokhovskaya, “İstisnalar olsa da genellikle her bölgede düşüş kaydedildi. Bozulma oldukça yaygın” dedi.
Freedom House’un 100 puanlık ölçeğinde en büyük gelişme, yedi puan alan Fiji‘de görüldü. “Kısmen özgür” olarak listelenen Fiji’de Aralık 2022’de yapılan sıkıntılı seçimlerde seçmenler 2006’daki kansız darbeden beri Pasifik takımadalarına liderlik eden Frank Bainimarama‘yı devirmişti.