“Azerbaycan Cumhuriyeti Ceza Kanunu’nda Değişiklikler Yapılmasına Dair” başlıklı yeni bir yasa tasarısıyla Azerbaycan Ceza Kanunu‘na ‘ekokırım’ ifadesi eklendi. Yeni yasaya göre, doğaya zarar verenler 15 yıla kadar hapis cezası alabilecek.
Yasa tasarısı, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in önerisiyle 4 Ekim’de gündeme gelmişti.
Yasanın 104-1. Maddesi ekokırımı ‘flora ve faunanın kitlesel tahribatına neden olmak, doğal kaynakları zehirlemek veya diğer kasıtlı ekolojik zararlar’ olarak tanımlıyor.
Ülkenin Milli Meclisi‘nin (parlamento) internet sitesinde yasayla ilgili şunlar ifade ediliyor:
“Azerbaycan Milli Meclisi Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasasının 94. maddesinin 1. kısmının 17. fıkrasına dayanarak aşağıdaki kararı alır:
Azerbaycan Cumhuriyeti Ceza Kanunu (Azerbaycan Cumhuriyeti Yasama Koleksiyonu, 2000, No. 4 (Kitap II), Madde 251 (Cilt I); 2024, No. 1, Madde 8, 18, No. 3, Azerbaycan Cumhuriyeti’nin 28 Haziran 2024 tarihli ve 1198-VIQD sayılı Kanununun 250. maddesinde aşağıdaki değişikliklerin yapılması gerekmektedir:
- Madde 99-4.5’e “Kod” sözcüğünden sonra “104-1” rakamları eklenmeli.
- Aşağıdaki içeriğe sahip Madde 104-1’i eklenmeli:
Madde 104-1. Çevre katliamı
Flora ve faunanın toplu olarak yok edilmesi, atmosferin, toprağın veya su kaynaklarının zehirlenmesi veya çevreye zarar veren diğer eylemlerin kasıtlı olarak yapılması, bu eylemlerin ekolojik bir felakete yol açması veya gerçek bir ekolojik felaket tehdidi oluşturması 10 yıldan 15 yıla kadar hürriyetten yoksun bırakılma cezasıyla cezalandırılır.”
Tasarının Milli Meclis’te okundu ve onaylandı
Ermenistan faktörü
Ekonomisi büyük ölçüde fosil yakıtlara dayalı ve çevre hassasiyetiyle tanınmayan Azerbaycan’da, iklim zirvesi yaklaşırken böyle bir yasa çıkarılması soru işaretlerine neden olsa da 2022’de Barolar Birliği Başkanı Anar Bağırov‘un sözleri bu yasa tasarısının ardında Ermenistan’la ilişkilerin yattığını düşündürüyor.
Bağırov, iki yıl önce Ceza Kanunu’na “ekolojik soykırımla” ilgili bir madde eklenebileceğini söylemişti:
“Ermenilerin Azerbaycan ekolojisine ciddi zararlar verdiği yaygın olarak biliniyor. Bu süreç hala devam ediyor. Azerbaycan Barosu bu konulara duyarlıdır. Bu nedenle, kolejiyumun bir parçası olarak hareket eden ceza hukuku grubu ilgili teklifleri hazırladı.”
“Çevre terörü”nün tespiti durumunda sorumluları adalete teslim etmek için kanunlara ekokırımla ilgili bir madde eklemeyi önerdiklerini belirten Bağırov, böyle bir maddenin varlığının gelecekte ekokırım vakalarının önüne geçebileceğini söylemişti.
Azerbaycan fosil yakıt genişlemesine hazırlanıyor
Önümüzdeki ay, BM iklim Değişikliği Konferansı-Cop29 Zirvesi‘ne ev sahipliği yapacak Azerbaycan, bir yandan ekokırım yasası çıkarırken öte yandan önümüzdeki 10 yılda fosil gaz üretiminde büyük bir artış yapmayı planlıyor.
Alman STK Urgewald ve CEE Bankwatch tarafından hazırlanan yeni rapora göre, ülkenin önümüzdeki 10 yılda gaz üretimini üçte bir oranında artıracağı, fosil yakıt şirketlerinin ülkenin gaz sahalarına 41,4 milyar dolar harcaması tahmin ediliyor.
COP29’un ev sahibi Azerbaycan, dev fosil gazı genişlemesine hazırlanıyorCOP29’un ev sahibi Azerbaycan, petrolden elde ettiği gelirle iklim fonu başlatmayı planlıyorCOP29’un ev sahibi Azerbaycan, fosil yakıt yatırımlarını savunuyor
