Enka İnşaat, Gürcistan halkının direnişi sayesinde HES projesinden vazgeçti

Türkiye’nin en büyük inşaat şirketlerinden biri olan Enka, Gürcistan’da yapmak istediği hidroelektrik enerji santrali (HES) projesinden yerel halkın tepkileri yüzünden vazgeçmek zorunda kaldı.

Enka, Gürcistan devleti ile imzaladığı Yap-İşlet Sözleşmesi’ni feshetmek için başvurduğunu söyledi. Gerekçe olarak ise uzun süredir devam eden sözleşme ihlallerini gösterdi. Bölge halkı proje karşı uzun süredir sahada ve yargıda mücadele yürütüyordu.

İki HES inşa edilecekti

Proje kapsamında Rioni Nehri üzerine iki adet HES inşa edilmesi planlanıyordu: 333 MW’lık Namakhvani ve 100 MW’lık Tvishi santralleri.

Enka, 2017 yılında kazandığı ihale ile Namakhvani Cascade HES Projesi’nin inşası ve işletmesini üstlenmişti. Projenin yüzde 10’unun ortağı ise Norveç merkezli Clean Energy Group oldu.

Yerel halk mahkemeye başvurdu

Projenin kabul edilmesi halk tarafından büyük bir tepkiyle karşılandı. İki baraj rezervuarını da içeren HES projesinin 610 hektarlık alanı sular altında bırakacağını ve çevreye büyük bir etki yapacağını belirten Yeşil Alternatif ve GYLA örgütleri projenin iptali için Tiflis İl Mahkemesi’nde dava açmıştı.

Publika’nın haberine göre yapılan başvuruda Çevre ve Tarım Bakanlığı tarafından onaylanan projede Enka’nın santrallerin insan sağlığı, çevre ve kültürel mirasa yönelik olası tehditlerini yeterince ala almadığı belirtildi.

Ayrıca çevresel etki değerlendirmesinin yapıldığı süreçte toplantı yönetmeliklerinin ihlal edildiği ve halkın karar alma sürecine katılımının engellendiği söylendi.

‘Ruhsat hukuksuz şekilde alındı’

Öte yandan Sosyal Adalet Merkezi de şirketin ruhsat alma süreçlerindeki hukuksuzluklarını öne sürerek verilen ruhsatın iptal edilmesi ve başlayan inşaatın durdurulması için mahkemeye başvurmuştu.

Sosyal Adalet Merkezi tarafından yapılan açıklamada “İznin verildiği tarihte Enka, herhangi bir zorunlu inşaat belgesi, uygun çalışma ve uzman görüşü sunmamıştı. Devlet, 100 metreden daha yüksek bir baraj içeren HES’in inşasına kapsamlı bir çalışma, yerel jeolojik çevre araştırması ve beklenen tehditlerin önceden belirlenmesini yapmadan izin verdi. Bu sadece yerel nüfusu değil, aynı zamanda Rioni boğazını bir bütün olarak tehlike altına soktu” ifadeleri kullanıldı.

Köylülerden protesto: İnşaat alanına haç

Projenin yapılmasına karşı çıkan halk inşaat başladıktan sonra sahada da protestolara devam ediyordu. 2020 tarihinde yapılan bir protestoda Tskaltubo Belediyesi’ne bağlı Namokhvani köyünde yaşayan halk inşaatın yapıldığı alanın ortasına büyük bir demir haç dikmişti.

Kolluk kuvvetlerinin direncine rağmen demir haçı dikmeyi başaran köylüler, mum yakıp çevresinde protestolarına devam etmişti.