Dünyada 8 Mart: Sokaklardan İranlı ve Afgan kadınlarla dayanışma çağrıları yükseldi

Dün, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü kapsamında dünyanın birçok kenti protestolara sahne oldu. Protestoların odağında, son aylarda kadın haklarına yönelik kitlesel protestoların yaşandığı İran ve kız çocukların eğitim haklarından mahrum bırakıldığı Afganistan vardı.

Reuters‘ın aktardığına göre, ABD’de Roe v. Wade kürtaj kararının geçen yıl yürürlükten kaldırılması ve Latin Amerika‘nın çoğunda kürtajın sıkı bir şekilde kısıtlanması nedeniyle, Amerika ülkelerinin çoğundaki eylemlerin merkezinde üreme hakları vardı. Kadınlar, kadın ve kız çocuklarına yönelik yüksek faili meçhul cinayet oranları konusunda harekete geçilmesini de talep etti.

Mexico City‘de 67 yaşındaki Silvia Vargas, lezbiyen kızı Maria Fernanda‘nın 2014’nın öldürülmesinden bu yana protestolara katıldığını söyledi:

Herkes insan haklarına sahip değil, kimin haklara sahip olup olmadığını hükümetler ve kurumlar belirliyor. Eve gittiğimde beni ömür boyu damgalayan bir yoklukla karşılaşıyorum.

Uruguay’ın Atlantik kıyısındaki başkenti Montevideo‘dan And Dağları‘ndaki Quito şehrine kadar Güney Amerika‘da aralarında yerli halk, öğrenciler ve işçilerin de bulunduğu binlerce kişi sokaklara döküldü.

Brezilya‘nın Rio de Janeiro kentinde kadınlar kürtajın ve kadın cinayetlerinin yasallaştırılmasını talep ederken, Şili‘nin Santiago kentinde protestocular, dansçılar, sanatçılar ve hatta evcil hayvanlar sokakları doldurdu.

Meksika’nın en büyük ikinci şehri Monterrey‘de akşam buluşan protestocular polisle çatıştı ve bazıları yerel hükümetin saray kapısını ateşe verdi.

Filipinler’in başkenti Manila‘da eşit haklar ve daha iyi ücret talep eden aktivistler protestolarını engelleyen polisle çatıştı. Açılan pankartlarda kadınların temel haklarının tanınması talep edildi.

Paris‘teki göstericiler, yarı zamanlı çalışan kadınlar için daha iyi emekli maaşları talep etmek için yürüdü. 

İsrail’in başkenti Tel Aviv‘de kadınlar, sivil özgürlüklere zarar vereceğinden korktukları bir yargı revizyonunu protesto etmek üzere insan zincirleri oluşturdu. Protestocular, eşit hakların yanı sıra ve ataerkilliğin son bulmasını talep etmek için şehrin sokaklarını doldurdu.

Sokaklarda yükselen İranlı ve Afgan kadınlarla dayanışma çağrıları

Birleşmiş Milletler Afganistan Yardım Misyonu Başkanı Roza Otunbayeva, yaptığı açıklamalarda “Taliban yönetimindeki Afganistan, kadın hakları konusunda dünyanın en baskıcı ülkesi olmaya devam ediyor ve onların Afgan kadınları ve kız çocuklarını kamusal alanın dışına itmeye yönelik düzenli, kasıtlı ve sistematik çabalarına tanık olmak üzücü” dedi.

Londra‘da protestocular roman ve televizyon dizisi Damızlık Kızın Öyküsü’nden ilham alan kostümlerle İran büyükelçiliğine yürüdü.

İspanya’nın Valencia kentinde ise kadınlar İranlı kadınlara desteklerini ifade etmek için saçlarını kesti. 

Ne olmuştu?

Geçen Eylül ayında 23 yaşındaki Jina Mahsa Amini’nin İran’ın başkenti Tahran‘da baş örtüsünü düzgün takmadığı gerekçesiyle ahlak polisi tarafından alındığı gözaltı sırasında ölümü, İran’da son yılların en büyük hükümet karşıtı protestolarını başlatmıştı. Ayrıca son aylarda İran’da kız çocuklarının gittiği okullarda bini aşkın kız çocuğunun zehirlenmesi de hükümete duyulan öfkenin artmasına yol açmıştı.

Afganistan’daki iktidarı tekrar ele geçirmesinin ardından Taliban yönetimi kadınlar ve kız çocuklarının hayatlarına ciddi kısıtlamalar getirerek birçok kadının mesleğini icra etmesine engel olmuş ve kadınların üniversite eğitimi görmesini yasaklamıştı.