By 
Brüksel merkezli Ulaşım ve Çevre adlı bir sivil toplum kuruluşunun Haziran 2023’te yayımladığı rapora göre, Avrupa‘daki cruise gemileriyle yapılan yolculuklar bir milyar arabadan -kıtadaki araba sayısındanın dört katı- daha fazla kükürt salımına neden oldu.
STK, Avrupa’nın en işlek limanlarında cruise gemilerinin neden olduğu kirliliğinin pandemi öncesi seviyelere döndüğünü, kükürt oksit miktarının 2019’daki seviyeye kıyasla yüzde 9’luk bir artış göstererek 2022’de 509 tona (t) ulaştığını ve bu dönemde metan emisyonlarının beş kat artarak 7 bin 804 tona ulaştığını tespit etti.
Bunun nedeni, Avrupa sularındaki toplam yolcu gemisi sayısının 2019’da 173 iken 2022’de 214’e çıkmış olması. Son yıllarda endüstride ve Avrupa Birliği düzeyinde uygulamaya konulan Uluslararası Denizcilik Örgütü’nün yakıtlardaki maksimum kükürt içeriğinin yüzde 3,5’ten yüzde 0,5’e düşürülmesini öngören 2020 Küresel Sülfür Üst Sınırı gibi çeşitli politikalar önemli emisyon azaltımı sağlayabilecek olsa da, gemi sayısındaki artış, azaltılan emisyonlara ağır basıyor.
Asıl soru ise cruise yolculuklarının net-sıfır emisyonlu bir dünyayla uyumlu olup olmayacağı. Sektör 2020’de yaptığı taahhütte, 2050’ye kadar karbon nötr yolculuklar sunacağını açıkladı. Son aylarda bu geçişi destekleyen teknolojik gelişmeler görüldü; örneğin haziranda ayında, Norveç merkezli kruvaziyer şirketi Hurtigruten, 2030 yılına kadar dünyanın ilk emisyonsuz yolcu gemisi için erken konsept planlarını yayınlayarak geminin pil ve rüzgar teknolojilerini bir araya getireceğini ve güneş panelleriyle çalışan geri çekilebilir 50 metrelik yelkenlere sahip olacağını açıkladı.
Öte yandan, turist cruise gemileri, salt hedonizm uğruna belli bir istikamet olmadan seyahat ve kamu yararı olmadan tüketim gibi net-sıfır hedeflerle çelişen bir yaşam tarzını teşvik ediyor.
Bu nedenle, cruise yolculukları, insanların başkalarının kaynaklarını kullanmaya dayalı müsamahalara ne kadar hakkı olduğuna dair gergin tartışmalar için bir parlama noktası haline geldi. Söz konusu, yerel toplulukların kaynakları üzerinden geçinen lüks gemilere binen varlıklı insanlar olabileceği gibi, daha zengin kimseler sırt çantalarıyla seyahat ederek daha çevre dostu ancak maliyetli bir tatil yaparken daha ucuz paket tatil gemileriyle birden fazla şehrin kültürünü özümseyen daha az imkanı olan insanlar da olabilir.
Fotoğraf: Kin Cheung
Cruise ve uçmanın çevresel maliyeti
Peki, aynı bütçeyle benzer bir noktaya uçmak yerine bir cruise tatili yapmak ne kadar karbon emisyonuna neden yoluyor?
Energy Monitor, Birleşik Krallık‘tan yola çıkarak Fransa üzerinden İspanya’ya giden ve Birleşik Krallığa geri dönen yedi günlük bir cruise yolcusu ile Fransa’daki bir varış noktasında yedi gün kalan bir yolcunun karbon ayak izlerine dair kaba tahminleri karşılaştırdı ve bir cruise tatiline gitmenin, yurtdışına uçakla gidip orada kalmaktan yaklaşık üç kat daha karbon-yoğun olduğunu hesapladı.
Araştırma için Birleşik Krallık’taki Royal Caribbean Cruises from Southampton tarafından sunulan La Rochelle (Fransa), Bilbao (İspanya), A Coruña (İspanya) ve Le Havre (Fransa) gibi çeşitli destinasyonlardan geçen ve Birleşik Krallık’a dönen yedi günlük standart bir yolculuk baz alındı. Zikzaklar çizilerek toplamda 3,500 kilometre yol kat edilen yolculuğun, yolcu başı karbon ayak izi ise 875 kg CO₂. Bu veri, Uluslararası Temiz Taşımacılık Konseyi (ICCT) tarafından önerilen ve en verimli cruise gemilerinin yolcu başına kilometrede ortalama 250 g CO₂ yaydığını tespit eden benzer bir metodolojiye dayanıyor.
Fotoğraf: Disney Cruise Line
Öte yandan, kilometrede yolcu başı 110g CO₂ salım yapan kısa mesafeli bir uçuş için ICCT’nin tahmin ettiği karbon yoğunluğu kullanarak hesaplandığında, Londra ile A Coruña arası hem gidiş hem dönüşte yaklaşık 1,096 km kat edilen aktarmasız uçak yolculuğunun karbon ayak izi yolcu başına 241 kg.
Birleşik Krallık Çevre, Gıda ve Köy İşleri Bakanlığı‘na göre, oda başına ortalama 6,7 kg CO₂ karbon yoğunluğuna sahip olan Fransa’daki konaklama için tahmini emisyonlara ek olarak, paylaşımlı bir otel odasında yedi gece konaklamanın bir karbon emisyonu kişi başı 23,45 kg CO₂’dir.
Bu da, Fransa’ya yapılan bir gidiş dönüş yolculuğunun toplam karbon ayak izinin kişi başı 264 kg CO₂ olduğu anlamına geliyor; yani cruise yolculuğununkinden yaklaşık üç kat daha az.
Elbette bugün uçmak hiçbir şekilde çevre dostu bir seçenek değil ve birçok kişi için karbon ayak izindeki göreli fark, birden çok noktaya uğrayan bir cruise yolculuğu yapmaya ağır basmayabilir. Yine de meselenin özünü unutmamak lazım: Yolcu gemileri, endüstrinin karbon nötr olma hedefine erişene kadar, aşırı derecede karbon yoğun bir yurtdışı seyahati sunuyor.
Comments